Kurdwanów – rozwój czy degradacja wsi w wyniku przyłączenia do Krakowa

• Autorzy: Woźniczka Magdalena

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.19.010.10798

Warianty tytułu

EN

Kurdwanów – development or degradation of the village as a result of being included in Krakow

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł ukazuje przebieg zmian, które zaszły w obrębie Kurdwanowa po jego włączeniu do Krakowa. Omówione zostały przekształcenia form architektonicznych oraz układu przestrzennego i funkcjonalnego znajdującego się w historycznych granicach Kurdwanowa, obowiązujących do zmiany granic dzielnic Krakowa w 2008 roku. Uzyskane wyniki są efektem analizy archiwalnej dokumentacji, obserwacji terenowych oraz informacji uzyskanych od mieszkańców Kurdwanowa. Wieś Kurdwanów została włączona w granice miasta w 1941 roku. Budowa osiedla na niezagospodarowanym wzgórzu powyżej ul. Cechowej została rozpoczęta na przełomie lat 70. i 80. Kolejnym przełomowym momentem było wybudowanie odcinka południowej obwodnicy Krakowa w 2003 roku. Inwestycja rozdzieliła historyczną wieś na dwie części, niszcząc walory krajobrazowe i więzi społeczne. Badania przeprowadzono, aby określić przyczyny degradacji dawnej wsi oraz dominacji terenów dotąd pustych. Wynik analizy wskazuje, że głównym czynnikiem były błędy w polityce przestrzennej miasta Krakowa. Poznanie niekorzystnych procesów zachodzących w obrębie Kurdwanowa, daje szansę na wdrożenie działań zapobiegających dalszej degradacji omawianego obszaru.

EN

The article presents the changes that took place in the village of Kurdwanów after its inclusion to Krakow. The analysis is carried out for area within the historical borders of Kurdwanów. These borders functioned until the introduction of a new division of the districts of Krakow in 2008. Transformations of architectural forms as well as spatial and functional layout are presented. The results were based on: analysis of archival documentation, observation of the environment and information obtained from the residents of Kurdwanów. The village of Kurdwanów was incorporated into the city in 1941. Construction of the multi-family housing estate began at the turn of the 1970s and 1980s. The housing estate was erected on a previously undeveloped hill above Cechowa Street. As a result, the main street of the village lost its importance. Another crucial moment was the construction of a section of the southern Krakow bypass in 2003. The investment separated the historic village into two parts. Landscape values and social ties were destroyed. The research was carried out to determine which processes and activities contributed to the destruction of the old village and the domination of previously empty areas. The result of the analysis indicates that the main factor were errors in the spatial policy of the city of Krakow. Determination of unfavorable processes in the Kurdwanów’s area gives an opportunity to implement measures to prevent further degradation of the region.

Słowa kluczowe

PL

Kurdwanów; rozszerzenie granic Krakowa; przedmieścia Krakowa; dom podmiejski

EN

Kurdwanów; border of Krakow; expanding city borders of Krakow; suburbs of Krakow; suburban house

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 26
• Strony: 71--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., il.

Twórcy

autor

Woźniczka Magdalena

• studentka studiów doktoranckich, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Fronczak J. (red.), Słownik współczesnego języka polskiego, T.2, Wyd.2, Reader’s Digest Przegląd, Warszawa 2001, s. 272
• [2] Górecki J., Seremet E., Kamieniołomy Krakowa – dziedzictwo niedocenione, w: Dzieje górnictwa – element europejskie dziedzictwa kultury, T. 3, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2010
• [3] Leszczyńska-Skrętowa Z., Kurdwanów w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. III, zeszyt II, Secesja, Kraków 1997, s.359-363
• [4] Piotrowski T., Niewalda W., Studium konserwatorskie – Kurdwanów, cz.III, nr 104, mps PKZ O. Kraków, Kraków 1986
• [5] Prokopek M., Budownictwo ludowe w Polsce, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1976
• [6] Rajman J., Kraków: zespół osadniczy, proces lokacji, mieszczanie do roku 1333, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2004
• [7] Roczkalski B., Włodarczyk P. 9 (red.) Materiały z epoki kamienia odkryte na stanowisku 9 w Krakowie – Kurdwanowie, w: Via Archeologica, red. Włodarczak P., Wydawnictwo IAE PAN, Kraków 2002, s.165-197
• [8] Staniszewska A. (red.), Poczet sołtysów i wójtów wsi, gmin i gromad przyłączonych do Krakowa po 1915 roku, Urząd Miasta Krakowa, Kraków 2015
• [9] Kataster galicyjski z roku 1845, w: ANK oddział V
• [10] Księga adresowa Polski dla handlu, przemysłu, rzemiosła i rolnictwa 1929, w: ANK oddział V
• [11] Projekty techniczne budynków wielorodzinnych – wzniesionych w latach 80. i 90., należących do SM Kurdwanów Nowy, w: SM Kurdwanów Nowy
• [12] Projekty techniczne domów jednorodzinnych z lat 1940-1960, w: ANK oddział V https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=54251 (odsłona: marzec 2019)

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).