Sezonowa zmienność intensywności wietrzenia chemicznego w wybranych zlewniach Karpat wewnętrznych

• Autorzy: Szostakiewicz-Hołownia M.

Warianty tytułu

EN

Seasonal and annual variations of weathering processes intensity in selected catchments of Inner Carpathians

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano wyniki badań nad sezonową zmiennością intensywności wietrzenia chemicznego w trzech zlewniach: potoku Białego (Tatry), potoku Suchego (Podhale), potoku Macelowego (Pieniny), zlokalizowanych w Karpatach wewnętrznych. Tereny te różnią się warunkami klimatycznymi, geologicznymi i hydrogeologicznymi. Do określenia sezonowej zmienności intensywności wietrzenia chemicznego zastosowano metodę oceny denudacji chemicznej, wykorzystującą model geochemiczny. Stosowane do tej pory analizy, oparte na obserwacjach zmienności stężeń poszczególnych składników wód lub mineralizacji ogólnej, nie pozwalały na wskazanie wyraźnych tendencji.

EN

The research results of the seasonal variability of chemical weathering intensity in three Inner Carpathian catchments (Biały Stream basin – Tatra Mts., Suchy Stream basin – Podhale, Macelowy Stream basin – Pieniny) which differs in climatic, geological and hydrogeological conditions were presented in the article. Due to the fact that the analyses focused on the observations of concentration changeability of particular components and the total mineralization of water did not allow to indicate any direct tendencies, the evaluation of the seasonal variability of chemical weathering intensity was based on the chemical denudation method uses the geochemical model.

Słowa kluczowe

PL

procesy wietrzeniowe; chemizm wód; modelowanie geochemiczne; sezonowa zmienność; Karpaty wewnętrzne

EN

weathering processes; chemical properties of water; geochemical modeling; seasonal variations; Inner Carpathians

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 456 Hydrogeologia z. 14/2
• Strony: 601--606
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Szostakiewicz-Hołownia M.

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• [1] ALLEN P.A., 2000 — Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [2] BAC-MOSZASZWILI M., 1998 — Budowa geologiczna jednostek reglowych Tatr Zachodnich. Stud. Geol. Pol., 3: 113_136.
• [3] BIRKENMAJER K., JEDNOROWSKA A., 1984 — Stratygrafia górnej kredy płaszczowiny pienińskiej okolic Sromowiec Niżnych w Pieninach. Stud. Geol. Pol., 83 (V): 25–50.
• [4] GUZIK K., GUZIK S., JACZYNOWSKA W., SOKOŁOWKI S., 1955 — Mapa geologiczna Tatr w skali 1:10 000, ark. Łysanki. Wyd. Geol., Warszawa.
• [5] KULKA A., RĄCZKOWSKI W., ŻYTKO K., GUCIK S., PAUL Z., 1985 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Szczawnica – Krościenko. Wyd. Geol., Warszawa.
• [6] MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D., 2002 — Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [7] MAŁECKI J.J., SZOSTAKIEWICZ M., 2004 — Quantitative estimates of chemical denudation rates of the Suchy stream drainage basin (Podhale Basin) using numerical models: 61–65. Wyd. VSB-TU Ostrava, VIII.
• [8] MAŁECKI J.J., SZOSTAKIEWICZ M., 2006 – The role of evapotranspiration in the formation of the chemical composition of shallow groundwater (the Polish Tatras). Acta Geol. Pol., 56, 4: 485–492.
• [9] MAŁECKI J.J., SZOSTAKIEWICZ-HOŁOWNIA M., 2008 — Wykorzystanie modelu numerycznego do obliczeń denudacji chemicznej zlewni potoku Białego (Tatry Zachodnie). Biul. Państw. Inst. Geol., 431: 127–134.
• [10] MICHALIK K., 1958 — Mapa Geologiczna Tatr 1:10 000, ark. Czerwone Wierchy. Wyd. Geol., Warszawa.
• [11] PARKHURST D.L., APPELO C.A.J., 1999 — User’s Guide to PHREEQC (version 2) - a Computer Program for Speciation, Batch - Reaction, One - Dimensional Transport, and Invers Geochemical Calculations, Water - Resources investigations Report 99-4259, Denver.
• [12] PIOTROWSKA K., 1999 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Tatry Zachodnie. Wyd. Geol., Warszawa.
• [13] SZOSTAKIEWICZ M., 2005 — Ocena denudacji chemicznej wybranych zlewni Karpat wewnętrznych [pr. doktor.]. Biblioteka Wydziału Geologii UW.
• [14] SZOSTAKIEWICZ M., MAŁECKI J., 2006 — Zastosowanie modelowania geochemicznego do ilościowej oceny denudacji chemicznej. Prz. Geol., 54, 11: 1007–1010.
• [15] SZOSTAKIEWICZ-HOŁOWNIA M., MAŁECKI J.J., MATYJASIK M., 2010 — Evaluation of the accuracy of determination of the chemical denudation based on numerical geochemical modeling. Biul. Państw. Inst. Geol., 441: 175–182.
• [16] SZOSTAKIEWICZ-HOŁOWNIA M., 2011 — Empiryczna ocena wiarygodności określenia denudacji chemicznej zlewni Macelowego potoku metodą modeli numerycznych. Biul. Państw. Inst. Geol., 445: 685–692.
• [17] WATYCHA L., 1974 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Czarny Dunajec, materiały autorskie 1:25 000. Wyd. Geol., Warszawa.