Dom narożny w kwartale zabudowy miejskiej – znak miejsca albo ku formie predestynowanej do oryginalności

• Autorzy: Bigaj Przemysław

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.19.004.10792

Warianty tytułu

EN

A corner house in an urban block – the sign of a place or towards a form predestined for originality

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Tematem artykułu są domy narożne w kwartale zabudowy miejskiej i towarzysząca im wyjątkowość formy wynikająca ze specyfiki ich usytuowania w strukturze miasta. Celem badań jest wykazanie, iż znane z przeszłości rozwiązania próbują być współcześnie implementowane i reinterpretowane na nowych warunkach formalnych i estetycznych. Badania zostały przeprowadzone ze względu na wyjątkową specyfikę przestrzenną formy domu narożnego w zabudowie miejskiej, która jest predestynowana do rozwiązań oryginalnych i od zawsze stanowiła twórczą pokusę do wymyślania kształtów mogących aspirować do miana lokalnego znaku miejsca. Przedmiotem badań są budynki narożne o szeroko rozumianym przeznaczeniu mieszkalnym, których formy mają kluczowy wpływ na rozpoznawalność współtworzonych miejsc. Podstawową metodą badawczą jest analiza wybranych realizacji. Wyniki badań wskazują na różnorodne rozstrzygnięcia przestrzenne brył domów narożnych, dając przesłanki do wypracowania pewnych typologii i teoretycznych podstaw projektowania tego rodzaju zabudowy. Na podstawie przeprowadzonych badań wysunięto wnioski dotyczące zasad komponowania atrakcyjnych form domów narożnych. Atrakcyjność ta może być realizowana zarówno w oparciu o rozwiązania zachowawcze i wynikowe, jak i tworzyć czytelny znak miejsca poprzez oryginalne formy, często o ekspresywnym charakterze.

EN

The topic of the paper are corner houses in an urban block and the accompanying uniqueness of form that results from the specific nature of their location in the urban structure. The study aims to demonstrate that there are currently attempts at implementation and reinterpretation of the solutions known from the past under new formal and aesthetic conditions. The study was conducted owing to the unique spatial specificity of the form of a corner house in urban development, which is predestined for original solutions and has always been a creative temptation to invent shapes that can aspire to the status of the local sign of a place. The subject of the study is corner buildings with a broadly understood residential purpose whose forms have a key impact on the recognition of co-created places. The basic research method is the analysis of selected developments. The research results indicate various spatial solutions of the bodies of corner houses, giving premises for the formulation of certain typologies and theoretical bases for the design of this type of buildings. On the basis of the research, conclusions were drawn on the principles of composing attractive forms of corner houses. This attractiveness can be achieved both by means of conservative and resultant solutions, as well as by creating the legible sign of a place through original forms which are frequently expressive in character.

Słowa kluczowe

PL

dom narożny; sytuacja narożnikowa; znak miejsca

EN

corner house; corner situation; sign of a place

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 26
• Strony: 23--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., il.

Twórcy

autor

Bigaj Przemysław

• Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej, Instytut Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• [1] Borycz Z., Forma architektoniczna narożnych budynków, w: Acta Scientarum Polonorum, Architectura 6 (4) 2007, s.59-70, źródło: http://www.architectura.actapol.net/pub/6_4_59.pdf (odsłona z dnia 25.03.2019).
• [2] Domińczak M., Zaguła A., Typologia kamienicy łódzkiej, Urząd Miasta Łodzi, Łódź 2016.
• [3] Kozłowski T., Tendencje ekspresjonistyczne w architekturze współczesnej, Monografia 445, Politechnika Krakowska, Kraków 2013.
• [4] Krier L., Architektura wspólnoty, Terytoria, Gdańsk 2011.
• [5] Krier R., Town Spaces, Brikhäuser, Basel-Boston-Berlin 2006.
• [6] Stalony-Dobrzański P., Album domów narożnych miasta Krakowa – maszynopis wersji roboczej rozdziału rozprawy doktorskiej pt. Dom narożny w bloku zabudowy miejskiej, wykonywanej na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, stan na 03.2019 r. Opracowanie udostępnione przez autora na potrzeby artykułu.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).