Ocena możliwości ujęcia czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej

• Autorzy: Marszałek H. , Wąsik M.

Warianty tytułu

EN

Assessment of water intake possibility from Quaternary aquifer in the Jelenia Góra Basin region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Możliwości budowy dużego ujęcia wód podziemnych w Sudetach ograniczają się do obszarów wystąpień utworów kredy górnej i struktur wodonośnych typu dolin kopalnych. Położona w Sudetach Zachodnich Kotlina Jeleniogórska stanowi duże obniżenie śródgórskie, wypełnione niewielkiej miąższości (rzadko przekraczającymi 20 m) osadami czwartorzędowymi, zalegającymi w większości na granitowym podłożu. Wody podziemne występują tu w spękanych utworach krystalicznych podłoża i piaszczysto-żwirowych osadach wypełniających dna dolin głównych rzek. Na północny-wschód od kotliny w rejonie Jeżowa Sudeckiego występuje dolina kopalna Bobru o miąższości utworów wodonośnych do 20 m. Określone na podstawie badań modelowych zasoby wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego są wystarczające do zaopatrzenia mieszkańców Kotliny Jeleniogórskiej, wymagałoby to jednak ujęcia ponad 70% ich ilości. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest możliwość ujęcia wód podziemnych za pomocą trzech skupionych na niedużej powierzchni, kilkuotworowych ujęć o wydajnościach 2,0–3,5 tys. m3/d, które pokryją około 50% zapotrzebowania na wodę. Dalsze 50% można zyskać małymi ujęciami, 1–2 otworowymi, pracującymi z niewielkimi wydajnościami.

EN

Possibilities of building a large groundwater intake in the Sudetes are limited to the areas of Upper Cretaceous rocks occurrence and to the water-bearing structures as buried valleys. Jelenia Góra Basin, located in Western Sudetes, belongs to morphological depressions formed in bedrock composed mainly by granites and filled by thin (rarely exceeding 20 m) of Quaternary deposits. Groundwaters occur in fractured hard rocks of basement and sandy-gravel sediments of main rivers valleys. The highest water-bearing deposits, up to 20 m thick, are noticed in buried valley of the Bóbr River in the vicinity of Jeżów Sudecki, located north-east to Jelenia Góra Basin. Groundwater resources of Quaternary aquifer, based on numerical modelling, are sufficient to supply the Jelenia Góra Basin inhabitants. However, this approach would require more than 70% of their amount. Therefore, the better sollution is construction of groundwater intake consisting of three concentrated in a small place, few wells intakes with discharge of 2000–3500 m3/d, that will cover about 50% of water demand. Another 50% is possible to have using small 1–2 wells intakes with small discharge.

Słowa kluczowe

PL

ujęcia wód podziemnych; czwartorzędowe piętro wodonośne; wody podziemne; modelowanie numeryczne; Kotlina Jeleniogórska

EN

groundwater intakes; Quaternary aquifer; groundwater; numerical modelling; Jelenia Góra Basin

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 451 Hydrogeologia z. 13
• Strony: 169--176
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il.

Twórcy

autor

Marszałek H.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, Pl. Maxa Borna 9, 50-204 Wrocław

autor

Wąsik M.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, Pl. Maxa Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

• [1] JAHN A., CHODAK T., MIGOŃ P., AUGUST C., 2000 - Utwory zwietrzelinowe Dolnego Śląska. Nowe stanowiska, wiek i znaczenie geomorfologiczne. Acta Univ. Wratisl., 2238. Stud. Geogr., 72.
• [2] KONDRACKI J., 2002 — Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• [3] MARSZAŁEK H., 2007 — Kształtowanie zasobów wód podziemnych w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej. Acta Univ. Wratisl., Seria Hydrogeol., 2993.
• [4] MARSZAŁEK H., WĄSIK M., 2002 — Objaśnienia do mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000, ark. Wojcieszów. CAG, Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [5] MARSZAŁEK H., WĄSIK M., 2010 — Wykorzystanie małych ujęć wód podziemnych w utworach krystalicznych dla zaopatrzenia gminy. Gaz Woda i Technika Sanitarna. Wyd. C pism i Książek Technicznych SIGMA-NOT: 9-12.
• [6] MARSZAŁEK H., WĄSIK M., KUDŁACIK J., 2008 — Ocena zasobów eksploatacyjnych ujęcia wody Grabarów w Jeleniej Górze. Biul. Państw. Inst. Geol., Hydrogeologia, 431: 145-151.
• [7] MIERZEJEWSKI M.P., 1985 — Geologia granitowej części Karkonoszy. W: Karkonosze polskie. Ossolineum, Wrocław.
• [8] SZAŁAMACHA M., 1971 — Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Sudetów w skali 1:25 000, ark. Jelenia Góra. Zachód. Wyd. Geol., Warszawa.