Krezol – mieszanina izomerów

• Autorzy: Starek A.

Warianty tytułu

EN

Cresol - all isomers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Krezol jest mieszaniną: o-, m- i p-krezolu o konsystencji ciekłej. Stosowany jest w preparatach dezynfekujących i konserwujących oraz jako półprodukt do syntezy organicznej. Narażenie zawodowe na krezole występuje w przemyśle koksochemicznym, naftowym, chemicznym, odlewniczym i in. Krezole wywierają toksyczne działanie na ośrodkowy układ nerwowy (OUN), układ oddechowy, krew obwodową, skórę, błony śluzowe, wątrobę i nerki. Klasyfikuje się je jako substancje toksyczne i żrące. O ile ostre działanie toksyczne tych związków jest dobrze udokumentowane, o tyle dane co do ich działania w warunkach narażenia powtarzanego są bardzo nieliczne. Krezole mogą działać klastogennie oraz są promotorami procesu nowotworowego, a ponadto działają szkodliwie na rozrodczość w modelu wielopokoleniowym. Podstawą wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) krezoli były wyniki badań paszowych przeprowadzonych na myszach i szczurach w ramach NTP (National Toxicology Progrom). Na podstawie wartości LOAEL (wzrostu stężenia kwasów żółciowych i zmian histologicznych w błonie śluzowej nosa) oraz 5 współczynników niepewności, przyjęto za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) krezolu – mieszaniny izomerów stężenie równe 22 mg/m3 z oznakowaniem związku literami „Sk” (wchłanianie przez skórę) i „C” (działanie żrące). Nie ma podstaw merytorycznych do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) krezolu – mieszaniny izomerów.

EN

Cresol is a liquid which consists of its three isomers, i.e. o-, m-, and p-cresol. It is used as a disinfecting and preserving agent and as an intermediate in organic synthesis. Occupational exposure to cresols may occur in coke plants, the petrochemical and chemical industry, foundry work and during other industrial activities. Cresols exert toxic effects on the central nervous system, respiratory system, peripheral blood, skin, mucous membranes, liver, and kidneys. These chemicals are classified as toxic and corrosive substances. Cresols demonstrate clastogenic and tumor promotion activity. They exert an adverse effect on reproduction in a multigeneration model. The MAC (TWA) value was calculated on the basis of LOAEL value (for an increase in the concentration of bile in bile and histological changes in nasdal mucosa) in rodents. A MAC (TWA) value at the level of 22 mg/m3 was proposed. Skin (“Sk”) and corrosive (“C”) notations are recommended.

Słowa kluczowe

PL

izomery krezolu; działanie toksyczne; działanie żrące; NDS

EN

cresol isomers; toxic effects; corrosive action; MAC (TWA)

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2007
• Tom: Nr 1 (51)
• Strony: 95--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., tab.

Twórcy

autor

Starek A.

• Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego 30-688 Kraków ul. Medyczna 9

Bibliografia

• 1.ACGIH (2000) Cresol, all isomers. 6 ed. ACGIH [baza danych na CD].
• 2.ACGIH (2006) TLVs and BEIs based on the Documentation of the Threshold Limit Values for Chemical Substances and Physical Agents and Biological Exposure Indices. ACGIH, Cincinnati (OH).
• 3.Agency for toxic substances and disease registry: draft toxicological profile for cresols: o-cresol, p-cresol, m-cresol. Prepared by Syracuse Research Corporation under subcontract to Clement Associates, Inc., under Contract No. 205-88-0608. DHHS, PHS, ATSDR, Division of Toxicology, Atlanta, GA (October 1990), (cyt. za ACGIH 2000).
• 4.Altmann H.J., Grunow W., Mohr U. (1986) Effects of BHA and related phenols on the forestomach of rats. Food Chem. Toxicol. 24, 1183-1188 (cyt. za Toxicological… 1992).
• 5.Bieniek G. (1997) Urinary excretion of phenols as an indicator of occupational exposure in the coke-plant industry. Int. Arch. Occup. Environ Health 30, 334-340.
• 6.Boutwell R.K., Bosch D.K. (1959) The tumor-promoting action of phenol and related compounds for mouse skin. Cancer Res. 413-424 (cyt. za Dean 1978).
• 7.Bray H.G., Thrope W.V., White K. (1950) Metabolism of derivatives of toluene. Biochem. J. 46, 275- 278 (cyt. za Toxicological Profile 1992).
• 8.Budavari S. (1989) Cresols. [W:] The Merck index. Encyclopedia of chemicals. Drugs and Biologicals. 11 ed. NJ, Merck and Co Inc, Rahway 404.
• 9.Campbell J. (1941) Petroleum cresylic acids- a study of their toxicity and the toxicity of cresylic disinfectants. Soap Sanit. Chem. 17, 103-111 ( cyt. za ACGIH 2000).
• 10.Cason J.S. (1959) Report on three extensive industrial chemical burns. Br. Med. J. 1, 827 829 (cyt. Za Toxicological… 1992).
• 11.Chan T.K., Mak L.W., Ng R.P. (1971) Methemoglobinemia, Heinz-bodies and acute massive intravascular hemolysis in Lysol poisoning. Blood 38, 739-744.
• 12.Cheng M., Kligerman A.D. (1984) Evaluation of the genotoxicity of cresols using sister-chromatid exchange (SCE). Mutat. Res. 137, 51-55.
• 13.Côté M.A., Lyonnais J., Leblond P.F. (1984) Acute Heinz-body anemia due to serve cresol, poisoning: successful treatment with erythrocytophereisis. Can. Med. Assoc. 130, 1319-1322.
• 14.m-/p-Cresol (1997) Environ. Health Persp. 105, suppl. 1, 295-296.
• 15.Dean B.J. (1978) Genetic toxicology of benzene, toluene, xylenes, and phenols. Mutat. Res. 47, 75-97.
• 16.Deichmann W.B., Keplinger M.L. (1981) Phenols and phenolic compounds. [W:] Pattys Industrial hygiene and toxicology. 3 rd. Rev. ed., vol. 2A, Toxicology [Red.] G.D. Clayton, F.E. Clayton. New York, John Wiley and Sons 2597-2601.
• 17.Deichman W.B., Witherup S. (1944) Phenolic studies VI: the acute and comparative toxicity of phenol and o-, m-, and p-cresols for experimental animals. J. Pharmacol. Exp. Ther. 80, 233-240 (cyt. Za ACGIH 2000).
• 18.De Wolf W. E. i in. (1988) Inactivation of dopamine beta-hydroxylase by p-cresol: isolation and characterization of covalently modified active site peptides. Biochemistry 27, 9093-9101.
• 19.Dyrektywa 91/322/EWG. Dyrektywa Komisji 91/322/EWG z dnia 29 maja 1991 w sprawie ustanowienia indykatorowych wartości granicznych w wykonaniu dyrektywy Rady 80/1107/EWG w sprawie ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych w miejscu pracy. DzU L 177 z 7.07.1994.
• 29.Gallucci E., Micelli S. (1992) Potentation by m-cresol on transepithelial sodium transport across frog skin induced by insulin. Comp. Biochem. Physiol. 103C, 593-595.
• 21.Green M.A. (1975) A household remedy misused – fatal cresol poisoning following cutaneous absorption – (a case report). Med. Sci. Law 15, 65-66.
• 22.Hazleton Laboratories. Mutagenicity testes on o-, m-, and p-cresol in an in vitro cytogenetic assay measuring chromosomal aberration frequensies in CHO cells. Unpublished data submitted to EPA/OTS. Fische no. OTSO517691 (cyt. za Toxicological… 1992).
• 23.Hirose M., Inoue T., Asamoto M. (1986) Comparison of the effects of 13 phenolic compounds in induction of proliferative lesions of the forestomach and increase in the labeling indices of the glandular stomach and urinary bladder epithelium of Syrian golden hamsters. Carcinogenesis 7, 1285-1289 (cyt. Za Toxicological… 1992).
• 24.Isaacs R. (1922) Phenol and cresol poisoning. Ohio State Med. J. 18, 558-561 (cyt. za Toxicological … 1992).
• 25. Litton Bionetics. Sister chromatid exchange assay, Ames assay, mouse lymphoma forward mutation assay, and cell transformation on o-cresol. Unpublished data submitted to EPA/OTS. Fische no. OTSO517531 (cyt. za Toxicological Profile 1992).
• 26.Proctor N.H., Hughes J.P., Fischman M.L. (1988) Cresol (all isomers) [W:] Chemical hazards of the warkplace. 2 nd ed. Philadelphia, J.B. Lippincott Co. 164-165 (cyt. za ACGIH 2000).
• 27.Rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem z dnia 28 września 2005 r. DzU nr 201, poz. 1674.
• 28.Sharma A.K., Ghosh S. (1965) Chemical basis of the action of cresols and nitrophenols on chromosomes. Nucleus (Calcutta) 8, 183-190 (cyt. za Toxicological… 1992).
• 29.Smyth H.F., Jr. (1956) Improved communication-hygienic standards for daily inhalation. Am. Ind. Hyg. Assoc. Q. 17, 129-185 (cyt. za ACGIH 2000).
• 30.The Merck Index (2001) An encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals. 13 ed. Merck and CO. INC. NJ, Whitehouse Station 2607.
• 31.Thompson D.C. i in. (1994) Cresol isomers: comparison of toxic potency in rat liver slices. Toxicol. Appl. Pharmacol. 125, 51-58.
• 32.Thompson D.C., Perera K., London R. (1995) Quinone methide formation from para isomers of methyl (cresol), ethylphenol, and isopropylphenol: relationship to toxicity. Chem. Res. Toxicol. 8, 55-60.
• 33.Toxicological profile for cresols: o-cresol, m-cresol (1992) U.S. Department of Health and Human Services. TP-91/11.
• 34.NTP, National Toxicology Program (1992) Toxicity studies of cresols (CAS nos. 95-48-7, 108-39-4, 106-44-5) in F344/N rats and B6C3F1 mice (feed studies). Research Triangle Park, North Carolina, NTP.
• 35.Uzhdavini E.R., Astafieva I.K., Mamieva A.A. (1974) Ostraja toksicznost nizszich fenolov. Gig. Tr. Prof. Zabol. 18, 58-59.
• 36.Vernot E.H. i in. (1974) Acute toxicity and skin corrosion data for some organic and inorganic compounds and aquous solvents. Toxicol. Appl. Pharmacol. 42, 417-423.
• 37.Wu M.L. i in. (1998) Concentrated cresol intoxication. Vet. Human Toxicol. 40, 341-343.