Antropogeniczne źródła azotu w zlewni rzeki Bystrzycy

• Autorzy: Skowron P. , Igras J.

Warianty tytułu

EN

Antropogenic sources of nitrogen in the Bystrzyca River catchment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Poprawa jakości wód jest jednym z głównych celów programów ochrony środowiska realizowanych przez kraje należące do Unii Europejskiej. W pracy przedstawiono i oceniono metodę wstępnej lokalizacji punktowych i obszarowych źródeł zanieczyszczeń w zlewni rzeki Bystrzycy Lubelskiej oraz przeanalizowano stan czystości jej wód pod względem zawartości azotu azotanowego i amonowego w czasie i przestrzeni. Oszacowano także znaczenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w procesach wprowadzających ładunek biogenów do wód.

EN

Water samples were taken from Bystrzyca River and its tributaries (26 points) each month from May 2006 to May 2009 and analyzed for quality (contents of nitrate and ammonia N). Addnl. results of anal. of wastewater samples taken in 2006–2009 from the Bystrzyca river catchment before and behind of 10 municipal and district wastewater treatment plants and analyzed for BOD and contents of N and P were taken into consideration. Water pollution was connected rather with sewage release than with the fertilizing in agriculture.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenia wody; ochrona środowiska; zlewnia rzeki Bystrzycy; gospodarka wodno-ściekowa

EN

environment protection; water pollution; Bystrzyca River catchment; water and sewage

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 91, nr 5
• Strony: 970--977
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., tab.

Twórcy

autor

Skowron P.

• Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin

autor

Igras J.

• Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy

Bibliografia

• 1. EU Water Framework Directive, 2000/60/WE.
• 2. Council Directive of 12 December 1991 concerning the protection of waters against pollution caused by nitrates from agricultural sources, 91/676/EEC.
• 3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych, Dz.U. nr 241, poz. 2093.
• 4. Ochrona Środowiska 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012 r.
• 5. A. Sapek, B. Sapek, S. Pietrzak, 2004, Strategie ograniczenia zanieczyszczeń wody, atmosfery i gleby w świetle międzynarodowych projektów rolno-środowiskowych realizowanych w IMUZ, Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 4, 2b: 259.
• 6. Wpływ rolnictwa na środowisko naturalne od 1990 r., Raport Główny OECD, Paryż 2008 r.
• 7. B. Malmqvist, S. Rundle, Environ. Conserv. 2002, 29, nr 2, 134.
• 8. P.A. Matson, W.J. Parton, A.G. Power, M.J. Swift, Science 1997, 277, 504.
• 9. J. Igras, Zawartość składników mineralnych w wodach drenarskich z użytków rolnych w Polsce, rozprawa habilitacyjna, Monografie i Rozprawy Naukowe, IUNG, Puławy 2004 r., 13: 123 ss.
• 10. A.L. Heathwaite, P.F. Quinn, C.J.M. Hewett, J. Hydrol. 2005, 304, 446.
• 11. M.N. Ripa, A. Leone, M. Garnier, A. Lo Porto, Environ. Manage. 2006, 38, nr 2, 253.
• 12. M.P. Frey, M.K. Schneider, A. Dietzel, Reicher, C. Stamm, J. Hydrol. 2009, 365, nr 1/2, 23.
• 13. M. Rahman, I. Salbe, Environ. Int. 1995, 21, nr 5, 597.
• 14. F. Pistelok, Analiza zależności pomiędzy zanieczyszczeniem ze źródeł komunalnych a jakością powierzchniowych wód płynących na obszarach silnie zurbanizowanych na przykładzie zlewni górnej Wisły, rozprawa habilitacyjna, Monografie i Rozprawy Naukowe, IUNG Puławy, 2002, 6: 95 ss.
• 15. J. Garnier, E. Billen, E. Hannon, S. Fonbonne, Y. Videnna, M. Soulie, Estuarine Coastal Shelf Sci. 2002, 54, nr 3, 285.
• 16. H. Gömann, P. Kreins, R. Kunkel, F. Wendland, Environ. Modell. Softw. 2005, 20, 261.
• 17. B. Grizetti, F. Bouraoui, G. De Marsily, G. Bidoglio, J. Hydrol. 2005, 304, 302.
• 18. K. Irvine, Aquatic Conserv., Mar. Freshwater Systems 2004, 14, 107.
• 19. G. Billen, J. Garnier, J. Némery, M. Sebilo, A. Sferratore, S. Barles, P. Benoit, M. Benoit, Sci. Total Environ. 2007, 375, 80.
• 20. Z. Michalczyk, M.J. Łoś, Przemiany stosunków wodnych w okolicy Lublina. Dziejowe przemiany stosunków wodnych w obszarach zurbanizowanych, Kom. Hydrograf. Wydział Nauk o Ziemi UŚ i UAM, Poznań-Sosnowiec 1997 r., 96.
• 21. Praca zbiorowa: Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2005 roku (red. M. Burdzicki, E. Pebiak), Biblioteka monitoringu środowiska, Lublin 2006 r.
• 22. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, Dz.U. nr 162, poz. 1008.
• 23. S. Chmiel, S. Głowacki, Z. Michalczyk, J. Sposób, Ecohydrol. Hydrobiol. 2009, 9, nr 2–4, 175.
• 24. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2009 roku, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin 2010 r.
• 25. Praca zbiorowa: Strategia wykorzystania i ochrony wód w dorzeczu Bystrzycy (red. Z. Michalczyk), Wydawnictwo UMCS, Lublin 1997 r., 192.
• 26. M. Stani, Rewitalizacja Zbiornika Zemborzyckiego w Lublinie, Teka Kom. Arch. Urb. Stud. Krajobr., OL PAN 2005, 177.
• 27. G.R. Allen, L.S. Pereira, D. Raes, M. Smith, Crop evapotranspiration. Guidelines for computing crop water requirements, FAO Irrigation and drainage papers, 1998, 56, www.fao.org/docrep/x0490e/x0490e00.htm.
• 28. M. Fotyma, J. Igras, Udział obszarów wiejskich w ogólnej emisji związków azotu i fosforu z obszaru Polski do Bałtyku, Udział polskiego rolnictwa w emisji związków azotu i fosforu do Bałtyku, IUNG-PIB, Puławy 2009 r., 331.
• 29. T. Jadczyszyn, A. Rutkowska, Rola regulacji prawnych w ochronie zasobów wodnych, Udział polskiego rolnictwa w emisji związków azotu i fosforu do Bałtyku, IUNG-PIB, Puławy 2009 r., 253.
• 30. Praca zbiorowa: Dobre praktyki ochrony zlewni rzecznych w świetle Dyrektywy Azotanowej i innych standardów Unii Europejskiej (red. L. Hejduk, J. Igras), Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2011 r., 124.
• 31. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, Dz.U. 2006 nr 137, poz. 984.
• 32. M.B. David, L.G. Wall, T.V. Royer, J.L. Tank, Ecol. Applications 2006, 16, nr 6, 2177.
• 33. J.T. Scott, J.K. Stanley, R.D. Doyle, M.G. Forbes, B.W. Brooks, Hydrobiol. 2009, 625, 61.
• 34. A. Gotkowska-Płachta, S. Niewolak, E. Korzeniewska, EJPAU 2003, 6, nr 2, 10.
• 35. H.B. Pionke, W.J. Gburek, A.N. Sharpley, Ecol. Eng. 2000, 14, 325.
• 36. N.M. Pieterse, W. Bleuten, S.E. Jørgensen, J. Hydrol. 2003, 271, 213.
• 37. S.V. Panno, W.R. Kelly, K.C. Hackley, H.-H. Hwang, A.T. Martinsek, J. Hydrol. 2008, 359, 174.
• 38. H. Rupp, R. Meissner, Arch. Ochr. Środ. 1995, nr 1, 53.
• 39. M. Fotyma, J. Igras, J. Kopiński, Wykorzystanie i straty obszarowe azotu z polowej produkcji roślinnej, Udział polskiego rolnictwa w emisji związków azotu i fosforu do Bałtyku, IUNG-PIB, Puławy 2009 r., 109.