Dostępność złóż kopalin skalnych w kontekście obszarów prawnie chronionych województwa dolnośląskiego

• Autorzy: Kaźmierczak U.

Identyfikatory

DOI

10.2478/gospo-2014-0013

Warianty tytułu

EN

Availability of rock raw materials in the context of legally protected areas of the Dolnoslaskie voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W publikacji poddano analizie możliwości eksploatacji kopalin skalnych z udokumentowanych i nieeksploatowanych złóż kopalin skalnych zlokalizowanych na obszarach prawnie chronionych województwa dolnośląskiego. Badania wykazały, że na obszarach prawnie chronionych województwa zlokalizowanych jest 39 przedmiotowych złóż o łącznych zasobach 985,2 mln Mg. Złoża te położone są na terenach Parków Krajobrazowych, Obszarów Chronionego Krajobrazu, obszarów Natura 2000, pod zbiornikiem retencyjnym Słup (1 złoże piasków i żwirów) oraz na obszarach dwóch projektowanych Parków Krajobrazowych. Analiza możliwości eksploatacji badanych złóż wykazała, że względy przyrody nie wykluczają całkowicie eksploatacji kopalin, ale w dużej mierze ją ograniczają. Bowiem złoże surowca może być eksploatowane zgodnie z zapisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. prawo geologiczne i górnicze, tj. po uzyskaniu koncesji, która uprawnia do wykonywania działalności górniczej w określonej przestrzeni. Jednym z załączników wniosku koncesyjnego jest wcześniej uzyskana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia zgodnie z art. 72 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku (Dz.U.2008.199.1227 z późn zm.). Najważniejszym elementem uzyskania takiej decyzji jest przeprowadzenie tzw. procedury oceny oddziaływania. Celem tej procedury jest zapobieganie niekorzystnemu oddziaływaniu planowanego przedsięwzięcia na środowisko. Dodatkowo, w przypadku terenów prawnie chronionych, możliwości eksploatacji uwarunkowane są ustawą o ochronie przyrody, a w przypadku Parku Krajobrazowego zależą od aktu prawnego uchwalającego dany Park Krajobrazowy. W aktach prawnych ustanawiających trzy Parki Krajobrazowe (PK Doliny Bobru, Rudawski PK i PK Chełmy) wprowadzono całkowity zakaz realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz pozyskiwania dla celów gospodarczych skał, skamieniałości i minerałów. Oznacza to, że osiem złóż zlokalizowanych na terenie tych parków nie będą mogły być zagospodarowane. Wyjątek w tej grupie stanowi złoże amfibolitu „Wieściszowice” ze względu na zapis, w akcie uchwalającym Rudawski Park Krajobrazowy, dotyczący możliwości wydobycia kopaliny jeśli przeprowadzona procedura oceny oddziaływania wykaże brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku. W przypadku Obszarów Chronionego Krajobrazu i obszarów Natura 2000 eksploatacja udokumentowanych złóż jest możliwa pod warunkiem, że przeprowadzona ocena oddziaływania na środowisko wykaże brak znacząco negatywnego wpływu inwestycji na przyrodę obszaru chronionego i na cele ochrony obszaru Natura 2000. Analiza wykazała także, że wykluczona jest eksploatacja złoża piasków i żwirów spod zbiornika retencyjnego Słup. Spowodowane jest to ustanowioną strefą ochronną ujęcia wody obejmującą czaszę zbiornika i jego budowle hydrotechniczne, co eliminuje całkowicie możliwości wydobycia kopalin z tamtego obszaru.

EN

This publication analyses the possibilities of mining for rock raw materials from documented and unexploited rock raw material deposits within the legally protected areas of a voivodenship (Polish province). The research shows that within the legally protected areas of the selected voivodeship, there were 39 such deposits with total resources of 985.2 million Mg. These deposits are located within the following areas: Natural Landscape Parks, Landscape Protection Areas, Natura 2000 areas, underneath the retention reservoir Słup (1 gravel and sand deposit), as well as within the areas of two Natural Landscape Parks planned to be designed. Analysis of the deposits shows that environmental considerations do not exclude prospective mineral resources extraction; however, they limited such extraction to a great extent. Raw material deposits could only be exploited pursuant to the Polish Act of 9 June 2011 Geological and Mining Law, that is, after obtaining a concession for mining activities within a particular area. One of the attachments to the concession application form is the prior decision on environmental conditionings for undertaking execution pursuant to Article 72 of the Act on Access to Information on the Environment. The crucial part of obtaining the approval for the undertaking is conducting the so-called impact evaluation procedure. This procedure is aimed at preventing an unfavourable influence on the environment from the planned undertaking. Additionally, in the case of legally protected areas, the possibilities of mining are conditioned by the Polish Environmental Protection Act, and in the case of Natural Landscape Parks by the legal act establishing a certain Landscape Park. In the legal acts establishing 3 particular Landscape Parks (Bóbr Valley Landscape Park, Rudawy Landscape Park, and Chełmy Landscape Park) there are total bans on executing undertakings that could considerably influence the environment, as well as on obtaining rocks, fossils, and minerals for economic purposes. That means that 8 deposits located within the areas of these Parks could not be exploited. The only exception here is the deposit of amphibolite “Wieściszowice”, due to the provisions of the act establishing the Rudawy Landscape Park concerning the possibility of mining for minerals if the conducted evaluation procedure shows a lack of unfavourable influence on the nature of the Park. In the case of Landscape Protection Areas and Natura 2000 areas, mining of the documented deposits is possible under the condition that the conducted impact evaluation procedure shows a lack of considerable negative influence of the investment on the nature of the protected area, and on the protection objectives of the Natura 2000 area. The analysis has also shown that sand and gravel exploitation is impossible from underneath the Słup retention reservoir. This is caused by the established water intake protection zone that includes the reservoir basin and its hydraulic structures, and which completely eliminates the possibilities of mining for minerals in that area.

Słowa kluczowe

PL

ochrona środowiska; gospodarka złożem; surowce skalne; działalność górnicza

EN

environmental protection; management of mineral deposit; rock minerals; mining activities

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 30, z. 2
• Strony: 35--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kaźmierczak U.

• Instytut Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Wrocław

Bibliografia

• [1] Borowicz i in. 2013 – Borowicz, A., Duczmal, M., Specylak-Skrzynecka, J. i Ślusarczyk, G. 2013. Pilotowy system geoinformacji dla wybranych regionów eksploatacji surowców skalnych w województwie dolnośląskim – Implementacja systemu zagospodarowania zasobów. Raport projektu rozwojowego nr UDA-POIG.01.03-00-001/09-00 Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania i wykorzystania złóż surowców skalnych.
• [2] Figarska-Warchoł, B. i Matlak, E. 2012. Ograniczenia przyrodnicze górnictwa surowców skalnych między Cieszynem a Skoczowem w ostatnim stuleciu. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 28(2), s. 43–66.
• [3] Kasztelewicz, Z. i Ptak, M. 2009. The procedure of environmental impact assessment in opencast mining in the light of new law regulations with particular focus on the specific character or Nature 2000 areas. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 25(3), s. 153–170.
• [4] Kaźmierczak, U. i Kaźmierczak, W. 2012. Ocena dolnośląskiego górnictwa skalnego w latach 2003–2011. [W:] Bartelmus,W., Glapa, W. red. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Górnictwo i geologia XVII: Materiały Konferencji Kruszywa Mineralne, 27–25 kwietnia 2012, Kudowa Zdrój, Oficyna Wyd. PWr., Wrocław, s. 143–152.
• [5] Kaźmierczak, U. i Górniak-Zimroz, J. 2013. Analiza skutków ochrony środowiska dla gospodarki złożami. Raport projektu rozwojowego UDA-POIG.01.03-00-001/09-00 Strategie i scenariusze technologiczne zagospodarowania i wykorzystania złóż surowców skalnych.
• [6] Markowicz-Judycka E. i in. 2005 – Markowicz-Judycka, E., Blachowski, J. i Zięba, D., red. 2005. Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego. Zarząd Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław.
• [7] Martyniak, K. 2011. Wydobycie kruszywa w świetle formalnoprawnych zagadnień ochrony środowiska. Kruszywa Nr 1/2011, s. 63–65.
• [8] Rozporządzenie nr 17 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 4 kwietnia 2007 r. w sprawie Ślężańskiego Parku Krajobrazowego (Dz.U. Woj. Dolnośląskiego nr 94 poz. 1105 z dnia 12.04.2007 r.).
• [9] Rozporządzenie nr 17 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie Rudawskiego Parku Krajobrazowego (Dz.U. Woj. Dolnośląskiego nr 277 poz. 3387 z dnia 23 listopada 2007 r.).
• [10] Rozporządzenie WD 2007. Rozporządzenie Nr 12 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 21 listopada 2006 r. w sprawie Parku Krajobrazowego „Dolina Bystrzycy” (Dz.U. Woj. Dolnośląskiego nr 252 poz. 3735 z dnia 1.12.2006 r. z późn zm.).
• [11] Rozporządzenie nr 24 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie Parku Krajobrazowego „Chełmy” (Dz.U. Woj. Dolnośląskiego Nr 317 poz. 3923 z dnia 10 grudnia 2008 r.).
• [12] Rozporządzenie Nr 38 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 28 listopada 2008 w sprawie Parku Krajobrazowego Doliny Bobru (Dz.U. Woj. Dolnośląskiego Nr 317 poz.3937 z dnia 10.12,.2008 r.).
• [13] Rozporządzenie nr 6 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 27 lutego 2008 r w sprawie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego (Dziennik Urzędowy Woj. Dolnośląskiego nr 63 poz. 809 z dnia 6marca 2008 r. z dnia 6.03.2008 r.).
• [14] Rozporządzenie nr 6 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 27 lutego 2008 r w sprawie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego (Dziennik Urzędowy Woj. Dolnośląskiego nr 63 poz. 809 z dnia 6marca 2008 r. z dnia 6.03.2008 r.).
• [15] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U.2010.2013.1397 z późn. zm.).
• [16] Szamałek, K., 2011. Rational mineral deposit management in the light of mineral resources theory. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 27(4), s. 5–15.
• [17] Szuflicki i in. 2013 – Szuflicki, M., Malon, A. i Tymiński, M., red., 2013. Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31 XII 2012 r., Wyd. I, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, 468 s.
• [18] Ustawa z 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U.2011 nr 163 poz. 981).
• [19] Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.2012.0.627).
• [20] Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. prawo wodne (Dz.U.2012.0.145 z późn. zm.).
• [21] Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008 nr 199 poz. 1227 z późn. zm).