Analiza ryzyka ujęć wód podziemnych – niestandardowe źródła zanieczyszczeń

• Autorzy: Folwarczny Marcin , Lewicka Sylwia

Warianty tytułu

EN

Risk analysis of groundwater intakes – non-standard sources of pollution

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analiza ryzyka w rozumieniu ustawy Prawo wodne określa konieczność uwzględniania wszelkich czynników mających negatywny wpływ na jakość wody ujmowanej celem zbiorowego zaopatrzenia w wodę pitną. Sieci kanalizacji i paliw płynnych (i); niezabezpieczone, historyczne składowiska odpadów (ii), studnie adaptowane jako odbiorniki ścieków (iii) i dopływy zanieczyszczeń do obszarów spływów wód (iv) mogą nie zwracać należytej uwagi eksploatatorów ujęć wód podziemnych. Są to jednak czynniki potencjalnie istotne zarówno w uwarunkowaniach wysokiej i niskiej podatności utworów wodonośnych na infiltrujące zanieczyszczenia.

EN

Risk analysis under the Water Act identifies the need to consider any factors that have a negative impact on the quality of water abstracted for public drinking water supply. Sewage and liquid fuel networks (i); unprotected historical landfills (ii), wells adapted as waste water receivers (iii) and pollutant inflows to zone of contribution (iv) may not receive the due attention of groundwater intake operators. However, these are potentially important factors in both the high and low susceptibility of aquifers to infiltrating contaminants.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo zdrowotne wody; wody podziemne; zbiorowe zaopatrzenie w wodę

EN

water health safety; groundwater; collective water supply

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 4 (78)
• Strony: 48--55
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., rys.

Twórcy

autor

Folwarczny Marcin

• Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Częstochowskiego S.A. w Częstochowie, Wydział Produkcji Wody

autor

Lewicka Sylwia

• Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Częstochowskiego S.A. w Częstochowie, Wydział Produkcji Wody

Bibliografia

• 1. Ustawa z dnia 20 lipca 2017 Prawo wodne (Dz.U. 2021, poz. 624 – t.j.).
• 2. Informacja NIK o wynikach kontroli „Ochrona jakości wód ujmowanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia”; KSI.410.003.00.2016, Nr ewid. 177/2016/P/16/045/KS; 2016; s. 10, 19–22.
• 3. Polska Norma PN-EN 15975-2, 2016, Bezpieczeństwo zaopatrzenia w wodę do spożycia. Wytyczne dotyczące zarządzania kryzysowego i ryzyka. Część 2: Zarządzanie ryzykiem, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• 4. Światowa Organizacja Zdrowia, 2009, Podręcznik opracowania Planów Bezpieczeństwa Wodnego. Zarządzanie ryzykiem krok po kroku. Instrukcja dla dostawców wody do spożycia, Główny Inspektorat Sanitarny; Warszawa 2012.
• 5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody do spożycia przez ludzi (Dz.U. z 2017 r., poz. 2294).
• 6. Mizera J., Bartoszek R., 2010; Operat wodnoprawny na pobór wód podziemnych z utworów jury górnej za pomocą wielootworowego ujęcia Wierzchowisko w Kolonii wierzchowisko k. Częstochowy (woj. śląskie); niepublikowane.
• 7. Kaczorowski Z., Malina G., 2008; Dokumentacja stref ochronnych dla ujęcia wierzchowisko (studnie nr 1, 2, 3, 4, 28 i źródło), niepublikowane.
• 8. Kowal A. L., 2001; Bezpieczeństwo sanitarne wody w wodociągach publicznych; Ochrona Środowiska, 2001, 4, s. 3-4.
• 9. Górski J., 2021; Ułatwiona migracja zanieczyszczeń do użytkowych poziomów wodonośnych w wyniku wad technicznych studni i otworów hydrogeologicznych, [w:] Krogulec E. (red.), Wybrane zagadnienia hydrogeologiczne oraz różne aspekty związane z eksploatacją wód podziemnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2021.
• 10. Krukowski I., Widomski M. , Iwanek M., Łagód G., 2010; Proces eksfiltracji z przewodów kanalizacyjnych a rozprzestrzenianie się wybranych zanieczyszczeń – badania modelowe; Proceedings of ECOpole, Vol. 4, No. 2, s. 425–431.
• 11. Witczak S. (red.), 2005. Mapa wrażliwości wód podziemnych na zanieczyszczenie 1:50 000, Arcadis Ekokonrem sp. z o.o. Wrocław.
• 12. Duda R. Witczak S. , Żurek A., 2011; Mapa wrażliwości wód podziemnych Polski na zanieczyszczenie 1:500 000, Metodyka i objaśnienia tekstowe; Akademia Górniczo–Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska; Kraków.
• 13. Łyp B. 2018, Strefy ochrony ujęć wód podziemnych, Problematyka wodociągowa, urbanistyczna i sanitarna, Wydawnictwo Seidel-Przywecki Sp. z o.o.
• 14. Łukaczyński I., Polaczek P., 2016; Dokumentacja z wykonania sieci otworów obserwacyjnych celem prowadzenia monitoringu wód podziemnych w strefie ochronnej ujęcia wód podziemnych „Wierzchowisko” miejscowości: Biała dolna, Biała Górna, wola Hankowska, Wierzchowisko, powiaty: kłobucki, częstochowski, województwo: śląskie; Nowe Przedsiębiorstwo Geologiczne S.C., 42-200 Częstochowa, ul. Krótka 27; niepublikowane.
• 15. Centralny Bank Danych Hydrogeologicznych – Bank HYDRO PIG-PIB.
• 16. Malina G., Folwaczny M., 2018; Założenia programu holistycznego zarządzania zasobami wód podziemnych celem zapewnienia zaopatrzenia w wodę regionu częstochowskiego; [w:] Malina G. (red.): Bezpieczeństwo zbiorowego zaopatrzenia w wodę na terenach objętych antropopresją; Monografia XXII Konferencji Naukowo-Technicznej, Częstochowa, 2018.
• 17. Łyp B. 2019, Cywilizacyjne zanieczyszczenia wód podziemnych w Polsce; Wydawnictwo Seidel-Przywecki Sp. z o.o.
• 18. Paczyński B., Sadurski A., (red.naukowa), 2007; Hydrogeologia regionalna Polski, tom 1 i 2; Państwowy Instytut Geologiczny.
• 19. Baumgart E., Flizikowski J., 2010; Nieużytkowane studnie – recyrkulacja zagrożeń; Inż. Ap. Chem. 2010, 49, 5, 18-19.
• 20. Nikiel G., 2018; Rozprawa doktorska: Zanieczyszczenia wód podziemnych w modelowaniu przepływu w zbiorniku szczelinowo-krasowym; Politechnika Częstochowska, Wydział Infrastruktury i Środowiska.
• 21. Materiały Geobios Sp. z o.o. Biuro Badawczo – Projektowe Geologii i Ochrony Środowiska, 42-202 Częstochowa, ul. Tartakowa 82, niepublikowane.
• 22. Szczepański A. i inni, 1999; Analiza zanieczyszczeń wód podziemnych w celu określenia sterowania pracą ujęć wodociągów Częstochowskich, niepublikowane.
• 23. https://www.pikw.pl/zarzadzanie-ryzykiem,art_715_5.html (dostęp: 14.11.2021).
• 24. Dyrektywa 2006/118/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu.
• 25. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/2184 z dnia 16 grudnia 2020 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; Dziennik Urzędowy Unii europejskiej I. 435/1.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).