Metylocykloheksan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

• Autorzy: Knapek R.

Warianty tytułu

EN

Methylcyclohexane

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metylocykloheksan (MCH) jest bezbarwną, palną cieczą o słabym zapachu benzenu, którą otrzymuje się podczas przeróbki ropy naftowej. MCH jest stosowany w syntezie organicznej oraz jako rozpuszczalnik eterów celulozowych. W pracy zawodowej główną drogą narażenia jest układ oddechowy. Nie ma danych ilościowych o toksycznym działaniu MCH na ludzi. Prawdopodobnie MCH jest czynnikiem, który działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Związek o bardzo dużych stężeniach może powodować ból głowy, nudności, senność i dezorientację, a jego pary mogą powodować podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła. Związek może drażnić oczy. W dostępnym piśmiennictwie nie ma danych, wskazujących na: działanie rakotwórcze, mutagenne, embriotoksyczne i teratogenne MCH oraz jego wpływ na rozrodczość. Ustalono, na podstawie wyników badań inhalacyjnych podprzewlekłych na królikach, że wartość stężenia nieefektywnego MCH wynosi 4460 mg/m3, a wartość stężenia, wywołującego skutki ujemne – 11 520 mg/m3. Do wyznaczenia wartości NDS MCH proponuje się wykorzystanie wyników badania inhalacyjnego podprzewlekłego na królikach. Za podstawę przyjmuje się najmniejsze stężenie, powodujące wystąpienie pewnych ujemnych skutków, tj. 11 520 mg/m3 (LOAEL) i zastosowanie współczynnika niepewności o wartości 8, co daje wartość 1440 mg/m3. Proponuje się przyjęcie stężenia 1600 mg/m3 za wartość NDS MCH oraz stężenia 3000 mg/m3, ustalonego na podstawie działania drażniącego związku, za wartość NDSCh MCH. Nie ma podstaw do ustalenia wartości DSB metylocykloheksanu.

EN

Methylcyclohexane (MCH) is a colorless combusible liquid with a poor benzene-like odour. MCH is used in organic synthesis and as a solvent for cellulose ethers. The inhalation tract is the main exposed organ. MCH is less toxic but in high concentration it can cause headache, nausea, sleepiness and confusion, MCH can irritate the eyes. Its vapor can irritate the mucosis of the nose and pharynx. No carcinogenic, mutagenic, embriotoxic, fetotoxic and teratogenic effects have been found is the relevant toxicological studies. In a subchronic inhalation study on rabbits the non-effective concentration was 4460 mg/m3, and an effective concentration was 11500 mg/m3. The proposed maximum exposure limit MAC (TWA) of 1600 mg/m3 is based on the LOAEL value from a subchronic inhalation study on rabbits. The MAC (STEL) value is based on the irritative effect and 3000 mg/m3 is proposed. There are no data for recommending a BEI value.

Słowa kluczowe

PL

metylocykloheksan; narażenie zawodowe; działanie toksyczne; ustalenie wartości NDS i NDSCh

EN

methylcyclohexane; occupational exposure; toxicity; establishing MAC (TWA) and MAC (STEL) values

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2004
• Tom: Nr 2 (40)
• Strony: 31--39
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab.

Twórcy

autor

Knapek R.

• Instytut Przemysłu Organicznego ul. Doświadczalna 27 43-200 Pszczyna

Bibliografia

• 1. ACGIH (1996) Documentation of threshold limit values and biological exposure indices.
• 2. ACGIH (1996) Threshold limit values and biological exposure indices booklet issues by ACGIH, Cincinnati.
• 3. ACGIH, Cincinnati. ACGIH (1999) Guide to occupational exposure values.
• 4. Cavender F. (1994) Alicyclic hydrocarbons. W: Patty’s industrial hygiene and toxicology. 4 th. ed., vol. II. Toxicology. Part B. G.D. Clayton Viley, 1267-9, 1273-7.
• 5. CHEMINFO-XI/99.
• 6. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy (1998) Warszawa, CIOP.
• 7. Dziennik Ustaw 1997, nr 105, poz. 671.
• 8. Gosselin R. E. i in. (1984) Clinical Toxicology of Commercial Products. 5 th. ed., Section II, Ingredients Index, 150-1. Baltimore, Willias a. Wilkins.
• 9. Longacre S. (1987) Metylcycloheksane. W: Ethel Browning’s toxicity and metabolism of industrial solvents. Vol. 1. Hydrocarbons, 2 nd. ed. Elsevier Science Publishers, 236-41.
• 10. RTECS-VII/99.
• 11. Sitting M. (1991) Handbook of toxic and hazardous chemicals and carcinogens. 3 rd. ed., Vol. 2, 1093-1094, N.J., Noyes Publication, Park Ridge.
• 12. Treon J.F. i in. (1943) The physiological response of animals to cyclohexane, methylcycloheksane and certain derivates of these compounds. II. Inhalation, J. Ind. Hyg. Toxical. 25, 323-47