Bezpieczeństwo struktur rozproszonych w sytuacjach kryzysowych

• Autorzy: Woźniak J. , Zaskórski P.

Warianty tytułu

EN

Security of the dispersed arrangements in crisis situations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wiele organizacji funkcjonujących we współczesnym świecie ma charakter rozproszony. Struktury rozproszone mogą sprawnie funkcjonować dzięki technologiom informatycznym. W artykule eksponowany jest problem bezpieczeństwa struktur rozproszonych ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa informacyjnego w sytuacjach kryzysowych. Identyfikowany jest przede wszystkim problem zapewniania i utrzymywania oczekiwanego poziomu bezpieczeństwa informacyjnego, głownie w aspekcie ciągłości działania ze szczególnym uwzględnieniem maksymalizacji użyteczności oraz wartości poszczególnych jednostek powiązanych odpowiednimi relacjami w warunkach kryzysowych. Oznacza to potrzebę dynamicznego dostosowywania struktur do zadań realizowanych w środowisku silnych ograniczeń czasowych i zasobowych. Ważną rolę można tu przypisać koncepcji X-engineeringu, która może być swoistą strategią zarządzania bezpieczeństwem organizacji rozproszonej przestrzennie i informacyjnie z uwzględnieniem technologii ICT2. Koncepcja ta bazuje na triadzie: proces, propozycja, partycypacja. Procesy uzyskują więc status obiektów organizacyjnych i możliwy jest wówczas dynamiczny dobór ich realizatorów. Może nastąpić zatem decentralizacja funkcji decyzyjnych stosownie do kompetencji podmiotów realizujących w rozproszeniu terytorialnym wspólne procesy. Elastyczność zmiany struktur wykonawczych w zależności od zadań i dostępności zasobów może być zapewniona przez tzw. struktury typu H-H, które uwzględniają stany dyspersji, tj. decentralizacji funkcji decyzyjnych w warunkach braku zagrożeń oraz centralizacji funkcji decyzyjnych w sytuacji kryzysowej (zagrożeń). Narzędzia informatyczne rożnych klas zapewniają skuteczną realizację procesów roboczych i decyzyjnych.

EN

In the contemporary world many of its functional organizations are dispersed. The dispersed structures can function efficiently thanks to the ICT technology. In presented article the focus is placed on security of the dispersed structures, with a particular regard to the information security, mainly with respect to the crisis situation management. There is a special consideration given to methods providing and maintaining desired level of an information security, mainly in terms of the operations’ continuity and with reference to maximization of the utility and value of each units connected by assumed relationships in the crisis circumstances. This presentation highlights the need of dynamic adaptation of the structures to the tasks taken under conditions of strong restrictions because of time and resources. Special importance can be given in this case to the concept of X-Engineering, which can stimulate a specific kind of a security management strategy of the spatially and informationally dispersed organization with the use of the ICT technology. This concept is based on the triad: process, proposal, participation. The processes obtain a status of the organizational objects what makes possible to select their executers dynamically. Therefore, there may be observed the decentralization of the decision-making functions in accordance to the provinces of the units that execute the common processes in a territorial dispersion of a particular situation. The flexibility of changing the executive structures depends on tasks and resources’ availability and can be ensured by the H-H type structure, which identifies the dispersion states – i.e. the decentralization of a decision-making function – under the conditions of a lack of threats, and the centralization of the decision-making functions – in an emergency/crisis situation (or the situation under threat). The different classes’ of ICT tools ensure the effective implementation of the operating and decision-making processes.

Słowa kluczowe

PL

sytuacje kryzysowe; struktura rozproszona; bezpieczeństwo struktur rozproszonych; organizacja rozproszona; bezpieczeństwo informacyjne

EN

crisis situations; dispersed structure; security of dispersed structures; dispersed organization; information security

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 3, Nr 4
• Strony: 413--428
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys.

Twórcy

autor

Woźniak J.

• Wojskowa Akademia Techniczna

autor

Zaskórski P.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• 1. M. Brzozowski, Organizacja wirtualna, PWE, Warszawa 2010.
• 2. W. Czakon, Sieci w zarządzaniu strategicznym, Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• 3. K. Ficoń, Inżynieria zarządzania kryzysowego. Podejście systemowe, BEL Studio, Warszawa 2007.
• 4. Z. Gomółka, Cybernetyka w zarządzaniu, Placet, Warszawa 2000.
• 5. A. Jaruga, Technologia teleinformatyczna w organizacji wirtualnej, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2010.
• 6. T. Kaczmarek, G. Ćwiek, Ryzyko kryzysu a ciągłość działania: Business Continuity Management, Difin, Warszawa 2009.
• 7. S. Kasiewicz, Elastyczność przedsiębiorstwa w koncepcjach zarządzania procesowego, (w:) Metody osiągania elastyczności przedsiębiorstw: od zarządzania zasobowego do procesowego, S. Kasiewicz i in., SGH, Warszawa 2009.
• 8. S. Łobejko, Przedsiębiorstwo sieciowe: zmiany uwarunkowań i strategii w XXI wieku, SGH, Warszawa 2010.
• 9. A. Mrożek, Zarządzanie bezpieczeństwem organizacji o strukturze heterarchicznej, http://bezpieczna.uek.krakow.pl/artykol.pdf (25.09.2013).
• 10. K. Perechuda, Dyfuzja wiedzy w przedsiębiorstwie sieciowym: wizualizacja i kompozycja, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2007.
• 11. A. Piekarczyk, K. Zimniewicz, Myślenie sieciowe w teorii i praktyce, PWE, Warszawa 2010.
• 12. P. Płoszajski, Organizacja przyszłości: przerażony kameleon, http://www.allternet.most.org.pl/SOD/Heterarchia%20prof._Ploszajski_-_Organizacja_przyszlosci.pdf (24.09.2013).
• 13. K. Polańska, Ewolucja przedsiębiorstwa w środowisku wirtualnym, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, 2013, nr 1(26).
• 14. A. Sankowska, Organizacja wirtualna: koncepcja i jej wpływ na innowacyjność, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
• 15. W. Urban, Narzędzia służące zwiększaniu elastyczności, (w:) Metody osiągania elastyczności przedsiębiorstw: od zarządzania zasobowego do procesowego, S. Kasiewicz i in., SGH, Warszawa 2009.
• 16. J. Woźniak, P. Zaskórski, Asymetria informacyjna w zarządzaniu bezpieczeństwem organizacji procesowych, „Nowoczesne Systemy Zarządzania”, 2009, z. 4.
• 17. P. Zaskórski i in., Zarządzanie projektami w ujęciu systemowym, WAT, Warszawa 2013.
• 18. P. Zaskórski, Asymetria informacyjna w zarządzaniu procesami, WAT, Warszawa 2012.
• 19. P. Zaskórski, W. Gonciarski, Struktury i strategie zarządzania organizacją, (w:) Zarządzanie organizacją w warunkach ryzyka utraty informacyjnej ciągłości działania, P. Zaskórski (red.), WAT, Warszawa 2011.
• 20. P. Zaskórski, J. Woźniak, Ciągłość informacyjno-decyzyjna warunkiem bezpieczeństwa organizacji gospodarczej, (w:) Wybrane koncepcje i metody zarządzania początku XXI wieku, W. Gonciarski, P. Zaskórski (red.), WAT, Warszawa 2009.
• 21. P. Zaskórski, J. Woźniak, G. Pieniążek, Procesowe modele zarządzania w aspekcie ryzyka utraty informacyjnej ciągłości działania, (w:) Zarządzanie organizacją w warunkach ryzyka utraty informacyjnej ciągłości działania, P. Zaskorski (red.), WAT, Warszawa 2011.
• 22. K. Zimniewicz, Współczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa 2009.

Uwagi

Artykuł finansowany jest ze środków publicznych i stanowi wynik pracy badawczej nr RMN 705/2012 realizowanej na Wydziale Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie pt. Modelowanie procesów bezpieczeństwa.