Households in Poland vs. energy carriers: one year after Russia’s February 2022 invasion of Ukraine

• Autorzy: Stala-Szlugaj Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.33223/epj/171879

Warianty tytułu

PL

Gospodarstwa domowe w Polsce a nośniki energii: rok po inwazji Rosji na Ukrainę z lutego 2022

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Russia’s use of one of its energy resources as a tool of political pressure in 2021 destabilized the economies of many European countries. The energy crisis was exacerbated by the outbreak of Russia’s war with Ukraine in February 2022, when many countries, including those of the EU, responded by imposing sanctions on energy resources from Russia. The situation also affected Polish households. Until then, Russia had been Poland’s main supplier of coal and natural gas. It is estimated that 3.8 million households were threatened by the uncertainty of hard-coal supplies for the 2022/2023 heating season. The article presents an analysis of the supply and demand of the main fossil energy resources consumed by Polish households for heating purposes. Discussing the supply of a given raw material, both domestic production and imports are presented. The inability to increase domestic coal production for households in the short term (it is a long-term process) resulted in the introduction of intervention imports. In the case of imports, attention was paid to the need to change suppliers as well as import routes. The article also analyzes the prices of major energy carriers for domestic households from January 2018 to March 2023. Rapidly rising prices of hard coal at fuel depots in the third and fourth quarters of 2022 were higher than natural gas prices for households by PLN 13–16/GJ and amounted to PLN 81–101/GJ. By comparison, natural gas prices were then in the range of 65–88 PLN/GJ. In the first quarter of 2023, the prices of these two energy carriers had already reached a similar level (in the order of 80 PLN/GJ).

PL

Wykorzystanie przez Rosję jednego z surowców energetycznych jako narzędzia nacisku politycznego w roku 2021 zdestabilizowało gospodarki wielu państw europejskich. Kryzys energetyczny został pogłębiony wybuchem wojny Rosji z Ukrainą w lutym 2022 r., kiedy w odpowiedzi m.in. państwa UE wprowadziły sankcje na surowce energetyczne z Rosji. Sytuacja ta wpłynęła także na polskie gospodarstwa domowe. Rosja do tego czasu była głównym dostawcą węgla kamiennego i gazu ziemnego do Polski. Sza- cuje się, że niepewnością dostaw węgla kamiennego na sezon grzewczy 2022/2023 zagrożonych zostało 3,8 mln gospodarstw domowych. Artykuł przedstawia analizę popytu i podaży głównych kopalnych surowców energetycznych zużywanych przez polskie gospodarstwa domowe w celach grzewczych. Omawiając podaż danego surowca, zaprezentowano zarówno jego produkcję krajową, jak również import. Niemożność zwiększenia krajowej produkcji węgla kamiennego dla gospodarstw domowych w krótkim okresie czasu (jest to proces długofalowy) skutkowała wprowadzeniem importu interwencyjnego. W przypadku importu zwrócono uwagę na konieczność zmiany dostawców, jak również dróg importu. W artykule przeprowadzono także analizę cen głównych nośników energii dla krajowych gospodarstw domowych w okresie od stycznia 2018 do marca 2023 r. Szybko rosnące ceny węgla kamiennego na składach opałowych w III i IV kwartale 2022 r. były wyższe od cen gazu ziemnego dla gospodarstw domowych o 13–16 PLN/GJ i wyniosły 81–101 PLN/GJ. Dla porównania ceny gazu ziemnego zawierały się wówczas w zakresie 65–88 PLN/GJ. W I kwartale 2023 r. ceny tych dwóch nośników energii uzyskały już zbliżony poziom (rzędu 80 PLN/GJ).

Słowa kluczowe

EN

households; coal; natural gas; Russian-Ukrainian war in 2022; Poland

PL

gospodarstwa domowe; węgiel; gaz ziemny; wojna rosyjsko-ukraińska w 2022; Polska

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2023
• Tom: T. 26, z. 4
• Strony: 5--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., wykr.

Twórcy

autor

Stala-Szlugaj Katarzyna

• Mineral and Energy Economy Research Institute, Polish Academy of Sciences, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-3689-7895

Bibliografia

• Act 2022a. Act of June 23, 2022 on special solutions to protect consumers of certain solid fuels in connection with the situation in the market for these fuels (Ustawa z dnia 23 czerwca 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców niektórych paliw stałych w związku z sytuacją na rynku tych paliw) (Dz.U. 2022, poz. 1477). [Online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001477 [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• Act 2022b. Act of October 27, 2022 on preferential purchase of solid fuel for households (Ustawa z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych) (Dz.U. 2022, poz. 2236). [Online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220002236 [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• Act 2022c. Act of January 26, 2022 on special solutions to protect consumers of gas fuels in connection with the gas market situation (Ustawa z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych w związku z sytuacją na rynku gazu) (Dz.U. 2022, poz. 202). [Online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220000202 [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• Act 2022d. Law of December 15, 2022 on special protection of certain consumers of gaseous fuels in 2023 due to the gas market situation (Ustawa z dnia 15 grudnia 2022 r. o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu) (Dz.U. 2022, poz. 2687). [Online] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=[Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• ARE 2018–2023a. Energy situation in Poland. The national energy balance (Sytuacja energetyczna w Polsce. Krajowy bilans energii). Published by Agencja Rynku Energii SA, Warsaw, quarterly, issues 2018– 2023 (in Polish).
• ARE 2018–2023b. European Energy Commodity Pricing Bulletin (Europejski Biuletyn Cenowy Nośników Energii). Published by Agencja Rynku Energii SA, Warsaw, monthly, issues 2018–2023 (in Polish).
• CP 2023. data [Online] https://czystepowietrze.gov.pl/wymiana-kopciuchow-w-programie-czyste-powietrze-statystyki/ [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• CSO 2019. Energy consumption in households in 2018 (Zużycie energii w gospodarstwach domowych w Polsce w 2018 r.). Warszawa: Central Statistical Office (CSO), pp. 206 (in Polish).
• CSO 2019–2022. Energy statistics in 2020 and 2021 (Gospodarka paliwowo-energetyczna). Warszawa: Central Statistical Office (CSO), 2019–2022 issues (in Polish).
• CSO 2023a. Estimates of household energy consumption data in 2020 (Szacunki danych o zużyciu energii w gospodarstwach domowych w 2020 r.). [Online] https://dane.gov.pl/ [Accessed: 2023-04-14] (in Polish).
• CSO 2023b. Central Statistical Office (CSO). Data Supply state. [Online] https://bdl.stat.gov.pl/bdl/start [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• Eurostat 2023. Eurostat. [Online] https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/ [Accessed: 2023-04-14].
• Gaz System 2023. [Online] https://www.gaz-system.pl/pl/system-przesylowy/wsparcie-ue/projekty-pci.html [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• IDA 2019–2023a. Basic information about the market and the hard coal sector in Poland (Podstawowe informacje o rynku oraz sektorze węgla kamiennego w Polsce). Industrial Development Agency S.A. (IDA) Branch in Katowice, data processed on the basis of the results of the statistical survey of public statistics “Hard coal and lignite mining”, conducted by the Minister of Energy and implemented by IDA JSC Branch in Katowice, reports from the years 2019–2023 (in Polish).
• IDA 2019–2023b. Sales prices and sales volume of coarse, medium and fine coal grades to selected groups of domestic customers (Ceny zbytu i wielkość sprzedaży sortymentów grubych, średnich i drobnych oraz miałów do wybranych grup odbiorców krajowych). Industrial Development Agency S.A. (IDA) Branch in Katowice, data processed on the basis of the results of the statistical survey of public statistics “Hard coal and lignite mining”, conducted by the Minister of Energy and implemented by IDA JSC Branch in Katowice, reports from the years 2019–2023 (in Polish).
• Lewicka et al. 2022 – Lewicka, E.D., Burkowicz, A., Czerw, H., Figarska-Warchoł, B., Galos, K., Gałaś, A., Guzik, K., Kamyk, J., Kot-Niewiadomska, A. and Szlugaj, J. 2022. The Russian-Ukrainian war versus the mineral security of Poland. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management 38(3), pp. 5–30, DOI: 10.24425/gsm.2022.142792.
• Management 2022. Management of mineral resources in Poland in 2012–2021 (Gospodarka surowcami mineralnymi w Polsce w latach 2012–2021). Published by the Institute of Graduate Studies of the Polish Academy of Sciences, Kraków, 2012–2022 issues (in Polish).
• MCE 2021. Report on the results of monitoring the security of supply of gaseous fuels for the period from January 1, 2020 to December 31, 2020 (Sprawozdanie z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.), Warszawa: Ministry of Climate and Environment (MCE) 75 pp. [Online] https://bip.mos.gov.pl/energetyka/sprawozdania-z-wynikow-monitorowania-bezpieczenstwa-dostaw-paliw-gazowych/ [Accessed: 2023-07- 15] (in Polish).
• MCE 2022. Report on the results of monitoring the security of gas supply for the period from January 1, 2021 to December 31, 2021 (Sprawozdanie z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.), Warszawa: Ministry of Climate and Environment (MCE) 68 p. [Online] https://bip.mos.gov.pl/energetyka/sprawozdania-z-wynikow-monitorowania-bezpieczenstwa-dostaw-paliw-gazowych/ [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• ME 2019. Report on the results of monitoring the security of gas supply for the period from January 1, 2018 to December 31, 2018 (Sprawozdanie z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r.), Warszawa: The Ministry of Economy (ME), 56 pp. [Online] https://bip.mos.gov.pl/energetyka/sprawozdania-z-wynikow-monitorowania-bezpieczenstwa-dostaw-paliw-gazowych/ [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• ME 2020. Report on the results of monitoring the security of gas supply for the period from January 1, 2019 to December 31, 2019 (Sprawozdanie z wyników monitorowania bezpieczeństwa dostaw paliw gazowych za okres od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 31 grudnia 2019 r.), Warszawa: The Ministry of Economy (ME), 90 p. [Online] https://bip.mos.gov.pl/energetyka/sprawozdania-z-wynikow-monitorowania-bezpieczenstwa-dostaw-paliw-gazowych/ [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• MF 2023. The government has extended the operation of the anti-inflation shield until the end of 2022 (Rząd przedłużył działanie tarczy antyinflacyjnej do końca 2022 r.). [Online] https://www.gov.pl/web/ finanse/rzad-przedluzyl-dzialanie-tarczy-antyinflacyjnej-do-konca-2022-r [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• MSA 2023. Report summarizing the intervention import and distribution of hard coal in the 2022/2023 heating season (Raport podsumowujący interwencyjny import i dystrybucję węgla kamiennego w sezonie grzewczym 2022/2023). Warszawa: Ministry of State Assets (MSA) (Ministerstwo Aktywów Państwowych), [Online:] https://www.gov.pl/web/aktywa-panstwowe/wicepremier-jacek-sasin-zapewnilismy-polakom-wegiel-na-zime-dotrzymalismy-slowa [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• Nita et al. 2021 – Nita, V., Bonollo, B. and Unguru, M. 2021. Selected countries’ data and indicators of trade in non-food, non-energy raw material commodities. EUR 30792 EN, Publications Office of the European Union, Luxembourg, DOI: 10.2760/20353, JRC126172.
• PGG 2022a. Od połowy sierpnia PGG S.A. ujednolica ceny węgla opałowego (As of mid-August, PGG S.A. unifies heating coal prices). [Online] https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/aktualnosci/1075/Od-po%C5%82owy-sierpnia-PGG-S-A-ujednolica-ceny-w%C4%99gla-opa%C5%82owego [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• PGG 2022b. How does PGG S.A. protect its online store from fraud? (Jak PGG S.A. zabezpiecza swój sklep internetowy przed oszustwami?). [Online] https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/aktualnosci/1063/sklep-PGG-zabezpieczenia [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).
• Stala-Szlugaj, K. 2023. Challenges for individual consumers in the light of the current geopolitical situation (Wyzwania dla odbiorców indywidualnych w świetle aktualnej sytuacji geopolitycznej). Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk 1(111), pp. 31–42, DOI: 10.33223/zn/2023/03.
• Wojsa, B. 2022. Residents fight for coal with bots. Internet scammers try to buy up raw material (Mieszkańcy walczą o węgiel z botami. Internetowi oszuści próbują wykupować surowiec). [Online] https://slaskaopinia.pl/2022/06/13/mieszkancy-walcza-o-wegiel-z-botami-internetowi-oszusci-probuja-wykupowac-surowiec/ [Accessed: 2023-07-15] (in Polish).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).