Metanol. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Starek A.

Warianty tytułu

EN

Methyl alcohol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metanol jest substancją szeroko stosowaną jako półprodukt w syntezie organicznej, jako rozpuszczalnik, komponent wielu preparatów i paliwo samochodowe. Średnie stężenie ważone tego związku w powietrzu może osiągać wartość 880 mg/m3, a stężenie chwilowe - 4000 mg/m3. W 1994 r. w Polsce liczba osób narażonych na metanol o stężeniach przekraczających 100 mg/m3 (NDS) wynosiła 23. Metanol może wywierać ostre i przewlekłe działanie toksyczne na ludzi i zwierzęta. Ostre zatrucie tym związkiem, również w warunkach przemysłowych, nierzadko kończy się zejściem śmiertelnym. W symptomatologii ostrego zatrucia wyróżnia się 3 okresy: fazę narkotyczną, okres utajenia oraz uszkodzenia OUN, w tym narządu wzroku, w wyniku kwasicy metabolicznej. Najbardziej wrażliwymi gatunkami na toksyczne działanie metanolu jest człowiek i naczelne. U zwierząt laboratoryjnych metanol w wysokich stężeniach wywiera działanie embriotoksyczne, fetotoksyczne i teratogenne. Wartości NDSCh i NDS obliczono na podstawie obserwacji ludzi narażonych na metanol o średnim stężeniu chwilowym (15 min) 1380 mg/m3 (475-HtOOO mg/m3), u których stwierdzono objawy ze strony OUN i zaburzenia widzenia. Zaproponowano utrzymanie dotychczasowej wartości NDS metanolu na poziomie 100 mg/mJ oraz NDSCh - 300 mg/m3. Zwrócono uwagę na oznakowanie normatywów symbolem Sk wskazującym na łatwe wchłanianie metanolu przez skórę oraz symbolem Ft informującym o wpływie na ciążę. Ponadto zaproponowano i uzasadniono wartości DSB metanolu obecnego w próbkach moczu pobieranych pod koniec zmiany roboczej lub całej zmiany, odpowiednio na poziomie 6,5 lub 5 mg/l.

EN

Methyl alcohol (MA)(CAS Registry No. 67-56-1) is a colourless liquid with pungent odour and mean vapour pressure. MA is used as an intermediate in organic synthesis, and as an organic solvent for paints, organic resins, inks, textile soaps, and as internal combustion engine fuel. MA is absorbed from the respiratory tract, gastrointestinal tract and through the skin. It may exert acute and chronic toxic action in humans and animals. Acute intoxication with this compound often leads to death. Clinical course of this intoxication consists of three periods narcotic phase, latency period, and central nervous system (CNS) damage. In experimental animals MA at high concenrations exerts embriotoxic, fetotoxic, and teratogenic effects. Based on the observation of humans exposed to MA at mean concentration of 1380 mg/nr3 during 15 min, in which CNS symptoms and visual disturbances were found, the STEL and MAC values were calculated and proposed at 300 and 100 mg/m3, respectively. Proposed BEI values amount to 6.5 and 5.0 mg MA/1 in urine collected at the end of work shift or during the whole work shift, respectively. The skin (Sk) and fetotoxicity (Ft) notations are recommended.

Słowa kluczowe

PL

metanol; narażenie zawodowe; działanie toksyczne

EN

methyl alcohol; occupational exposure; toxic effect

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 2 (32)
• Strony: 117--135
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz., tab.

Twórcy

autor

Starek A.

• Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego 30-688 Kraków ul. Medyczna 9

Bibliografia

• 1. Abbott B.D., Ebron-McCoy M., Andrews J.E. (1995) Cell death in rat and mouse embryos exposed to methanol in whole embryo culture. Toxicology, 97, 159-171.
• 2. Abbott B.D., Longsdon T.R., Wilke T.S. (1994) Effects of methanol on embryonic mouse palate in serum-free organ culture. Teratology, 49, 122-134.
• 3. ACGIH (1996) Methanol. TLVs and Other Occupational Exposure Values. American Conference of Governmental Industrial Hygienists. Cincinnati OH.
• 4. Andrews L.S. i in. (1987) Subchronic inhalation toxicity of methanol. J. Toxicol. Environ. Health, 20, 117-124.
• 5. Baumann K., Angerer J. (1979) Occupational chronic exposure to organic solvents. VI. Formic acid concentration in blood and urine as an indicator of methanol exposure. Int. Arch. Occup. Environ. Health, 42, 241-249.
• 6. Bolon B., Welsch F., Morgan K.T. (1994) Methanol-induced neural tube defects in mice: pathogenesis during neurulation. Teratology, 49, 497-517.
• 7. Cooper R.L. i in. (1992) Effect of inhaled methanol on pituitary and testicular hormones in chamber acclimated and non-acclimated rats. Toxicology. 71, 69-81.
• 8. Cunningham M.L., Burka L.T., Matthews H.B. (1990) The interaction of methanol, rat-liver S9 and the aromatic amine 2,4-diaminotoluene produces a new mutagenic compound. Mutat. Res., 244, 273- 277.
• 9. Cummings A.M. (1993) Evaluation of the effects of methanol during early pregnancy in the rat. Toxicology, 79, 205-214.
• 10. Dethlefs R., Naraqi S. (1978) Ocular manifestations and complications of acute methyl alcohol intoxication. Med. J. Aust., 2, 483-485.
• 11. DFG (1996) Deutsche Forschungsgemeinschaft. List of MAK and BAT Values. Commission for the Investigation of Health Hazards of Chemical Compounds in the Work Area, Report No. 32. VCH Weinheim (Federal Republic of Germany).
• 12. Dorman D.C. i in. (1993) Acute methanol toxicity in minipigs. Fund. Appl. Toxicol., 20, 341-347.
• 13. Dorman D.C. i in. (1994) Pharmacokinetics of inhaled (14C) methanol and methanol-derived (14C) formate in normal and folate-deficient cynomolgus monkeys. Toxicol. Appl. Pharmacol., 128, 229- 238.
• 14. Dutkiewicz T., Kończalik J., Karwacki W. (1980) Skin absorption and per os administration of methanol in men. Int. Arch. Occup. Environ. Health, 47, 81-88.
• 15. Encyclopaedia of Occupational Health and Safety (1983) 3rd ed. Geneva vol. 2, 1356-1358.
• 16. Federal Register (1989) vol. 54, No. 12, 2494-2495.
• 17. Fiserova-Bergerova V., Pierce J.T., Droz P.O. (1990) Dermal absorption potencial of industrial chemicals: Criteria for skin notation. Am. J. Ind. Med. 17, 617-635.
• 18. Frederick L.J., Schulte P.A., Apol A. (1984) Investigation and control of occupational hazards associat with the use of spirit duplicators. Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 45, 51-55.
• 19. Garner C.D. i in.(1995) Role of retinal metabolism in methanol-induced retinal toxicity. J. Toxicol. Environ. Health, 44, 43-56.
• 20. Garner C.D., Lee E.W., Louis-Ferdinand R.T. (1995) Müller cell involvement in methanol-induced retinal toxicity. Toxicol. Appl. Pharmacol., 130, 101-107.
• 21. Jaraczewska W., Czerczak S. (1993) Śmiertelność w ostrych zatruciach. Med. Pracy, 44, 379-383.
• 22. Johlin F.C. i in. (1987) Studies on the role of folic acid and folate-dependent enzymes in human methanol poisoning. Mol. Pharmacol., 31, 557-561.
• 23. Kahn A.K, Blum D. (1979) Methyl alcohol poisoning in an 8-month-old boy: An unusual route of intoxication. J. Pediatr., 94, 841-843.
• 24. Kavet R., Nauss KM. (1990) The toxicity of inhaled methanol vapors. Crit. Rev. Toxicol., 21, 21-50.
• 25. Leaf G., Zatman L.J. (1952) A study of the conditions under which methanol may exert a toxic hazard in industry. Brit. J. Industr. Med., 9, 19-31.
• 26. Lee E.W. i in. (1992) Lack of blood formate accumulation in humans following exposure to methanol vapor at the current permissible exposure limit of 200 ppm. Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 53, 99-104.
• 27. Lewis R.J. (1996) Sax's Dangerous Properties of Industrial Materials. 9th Ed., Van Nostrand Reinhold, 2174-2175.
• 28. Liesivuori J., Savolainen H. (1987) Urinary formic acid as an indicator of occupational exposure to formic acid and methanol. Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 48, 32-34.
• 29. Maejima K. i in. (1994) Subchronic (12-week) inhalation toxicity study of methanol-fueled engine exhaust in rats. J. Toxicol. Environ. Health, 41, 315-327.
• 30. Makar A.B., Tephly T.R. (1977) Methanol poisoning. VI. Role of folic acid in the production of methanol poisoning in the rat. J. Toxicol. Environ. Health, 2, 1201-1209.
• 31. Martin-Amat G., i in. (1978) Methanol poisoning: ocular toxicity produced by formate. Toxicol. Appl. Pharmacol.. 45, 201-208.
• 32. McMartin K.E. i in. (1975) Methanol poisoning. I. The role of formic acid in the development of metabolic acidosis in the monkey and the reversal by 4-methylpyrazole. Biochem. Med., 13, 319-333.
• 33. McMartin K.E. i in. (1977) Methanol poisoning. V. Role of formate metabolism in the monkey. J. Pharmacol. Exp. Ther., 201, 564-572.
• 34. Medinsky M.A., Dorman D.C. (1995) Recent developments in methanol toxicity. Toxicol. Lett., 32,707-711.
• 35. Occupational Health Guideline for Methyl Alcohol (1981) NIOSH/OSHA Occupational Health Guideline for Chemical Hazards. U.S. Departament of Labor, 1-5.
• 36. Perkins R.A., Ward K.W., Pollack G.M. (1995) A pharmacokinetic model of inhaled methanol in humans and comparison to methanol disposition in mice and rats. Environ. Health Perspect., 103, 726- 733.
• 37. Pollack G.M., Brouwer K.R., Kawagoe J.L. (1993) Toxicokinetics of intravenous methanol in the female rat. Fund. Appl. Toxicol., 21, 105-110.
• 38. Poon R. i in. (1994) Inhalation toxicity study of methanol, toluene, and methanol/toluene mixtures in rats: effects of 28-day exposure. Toxicol. Ind. Health, 10, 231-245.
• 39. Poon R. i in. (1995) Short-term inhalation toxicity of methanol, gasoline and methanol/gasoline in the rat. Toxicol. Ind. Health, 11, 343-361.
• 40. Ruth J.H. (1986) Odor thresholds and irritation levels of several chemical substances. A review. Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 47, 142-151.
• 41. Sedivec V., Mraz M., Flek J. (1981) Biological monitoring of persons exposed to methanol vapours. Int. Arch. Occup. Environ. Health, 48 257-271.
• 42. Stanton M.E. i in. (1995) Assessment of offspring development and behavior following gestational exposure to inhaled methanol in the rat. Fundam. Appl. Toxicol., 28, 100-110.
• 43. Tephly T.R. (1991) The toxicity of methanol. Life Sci., 48, 1031-1041.
• 44. Toksykologia kliniczna. (1988) Red. T. Bogdanik. PZWL, Warszawa.
• 45. Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 4 stycznia 1985 r. w sprawie przeprowadzania i oceny wyników pomiarów stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (1985). PZWL, Warszawa.