Nowe absorbery organiczne do modyfikacji wyrobów z włókien celulozowych przeznaczonych na środki ochrony indywidualnej przed promieniowaniem nadfioletowym

• Autorzy: Sójka-Ledakowicz J. , Czajkowski W. , Lewartowska J. , Mamnicka J. , Kudzin M. H. , Lota W.

Warianty tytułu

EN

New organic absorbers for modification of textiles made of cellulose fibres applied for personal protection against UV radiation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Najważniejszym elementem ochrony skóry przed szkodliwym wpływem promieniowania ultrafioletowego naturalnego i emitowanego przez źródła sztuczne jest odzież wykonana z materiałów włókienniczych o odpowiednich właściwościach barierowych i użytkowych. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań właściwości barierowych przed promieniowaniem ultrafioletowym dzianiny bawełnianej modyfikowanej nowymi organicznymi absorberami UV opartymi na 1,3,5-triazynie typu reaktywnego i bezpośredniego. Skuteczność modyfikacji dzianiny bawełnianej, także po wielokrotnym praniu i ekspozycji na promieniowanie UV, sprawdzana była na dwuwiązkowym spektrofotometrze UV-Vis. Zbadano także właściwości użytkowe barierowej dzianiny bawełnianej przeznaczonej na środki ochrony indywidualnej, takie jak rękawiczki, koszulki z długim rękawem, nakrycia głowy.

EN

The most important element in protecting the skin against the harmful effects of ultraviolet radiation emitted by natural and artificial sources is an apparel made from textile materials with a suitable barier and wear properties. This paper presents test results of barrier properties against the ultraviolet radiation of a cotton knitted fabric modified with new organic UV absorbers based on 1,3,5-triazine-reactive and direct type. The effectiveness of the modified cotton knitted fabric, also after multiple-washings and exposure to UV radiation was tested on a double beam UV-Vis spectrophotometer. Wear properties of the barrier cotton knitted fabric applied for personal protective equipment such as: gloves, long sleeve shirts, hats, trousers were examined, too.

Słowa kluczowe

PL

absorber UV; UPF; odzież chroniąca przed promieniowaniem UV

EN

UV absorbers; UPF – Ultraviolet Protection Factor; protective textiles

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Elektrotechniki
• Czasopismo: Prace Instytutu Elektrotechniki
• Rocznik: 2014
• Tom: Z. 266
• Strony: 145--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab., wz.

Twórcy

autor

Sójka-Ledakowicz J.

• Instytut Włókiennictwa ul. Brzezińska 5/15, 92-103 Łódź

autor

Czajkowski W.

• Politechnika Łódzka, Instytut Technologii Polimerów i Barwników ul. Stefanowskiego 12/16, 90-924 Łódź

autor

Lewartowska J.

• Instytut Włókiennictwa ul. Brzezińska 5/15, 92-103 Łódź

autor

Mamnicka J.

• Politechnika Łódzka, Instytut Technologii Polimerów i Barwników ul. Stefanowskiego 12/16, 90-924 Łódź

autor

Kudzin M. H.

• Instytut Włókiennictwa ul. Brzezińska 5/15, 92-103 Łódź

autor

Lota W.

• Instytut Włókiennictwa ul. Brzezińska 5/15, 92-103 Łódź

Bibliografia

• 1. Matsumura Y., Ananthaswamy H. N.: Toxic effects of ultraviolet radiation on the skin, Toxicology and Applied Pharmacology, vol. 195, nr 3, pp. 298-308, 2004.
• 2. Whiteman D., Green A.: Melanoma and sunburn, Cancer Causes and Control, vol. 5, nr 6, pp. 564-572, 1994.
• 3. Martini M.-C.: Kosmetologia i farmakologia skóry, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, pp. 193-201.
• 4. Lucas R.M., McMichael T., Smith W., Armstrong B.K.: Solar ultraviolet radiation: global burden of disease from solar ultraviolet radiation, World Health Organization, 2006, http://www.who.int/uv/health/solaruvradfull_180706.pdf.
• 5. American Cancer Society, 2013. http://www.cancer.org/cancer/skincancer-melanoma/ /detailedguide/melanoma-skin-cancer-key-statistics.
• 6. Praca zbiorowa: Czerniak skóry – zasady postepowania diagnostyczno-terapeutycznego w 2013 roku, Przegląd Dermatologiczny 2013, 100, 1-15.
• 7. Ciba Specialty Chemicals Corporation, Patent US 5700295, 1997.
• 8. Ciba Specialty Chemicals Corporation, Patent US 6203746, 2001.
• 9. Ciba Specialty Chemicals Corporation, Patent US 7425222, 2008.
• 10. Ciba Specialty Chemicals Holding Inc., Patent europejski EP 0922699, 1999.
• 11. Ciba Specialty Chemicals Corporation. Patent US 7105479, 2006.
• 12. Czajkowski W., Mamnicka J., Paluszkiewicz J., Stolarski R.: Polskie zgłoszenie patentowe P-390435, 2010.
• 13. Czajkowski W., Mamnicka J., Lewartowska J., Lota W.: Polskie zgłoszenie patentowe, P-394185, 2011 (udzielony).
• 14. Lewartowska J., Sojka-Ledakowicz J., Lota W., Czajkowski W., Mamnicka J., Paluszkiewicz J., Stolarski R.: Zgłoszenie patentowe P-401025, 2012.
• 15. Czajkowski W., Mamnicka J., Lewartowska J., Sójka-Ledakowicz J.: Patent Polski P-215607, 2013.
• 16. Mamnicka J., Czajkowski W.: New fiber-reactive UV-absorbers increasing protective properties of cellulose fibres, Cellulose, vol. 19, nr 5, pp. 1781-1790, 2012.
• 17. Czajkowski W., Mamnicka J., Lota W., Lewartowska J.: Application of reactive UV-absorbers for increasing protective properties of cellulose fabrics during standard laundering process, Fibers and Polymers, vol. 13, nr 7, pp. 948-953, 2012.
• 18. Karta Charakterystyki Absorber reaktywny A8G, dostępna w Instytucie Włókiennictwa.
• 19. Karta Charakterystyki UV Absorber A22, dostępna w Instytucie Włókiennictwa.
• 20. PN-EN-ISO 13758-1. Tekstylia – Właściwości ochronne przed działaniem promieniowania UV – Część 1: Metoda badania płaskich wyrobów włókienniczych.
• 21. Owczarek G., Wolska A., Bartkowiak G.: Ocena skuteczności oraz dobór materiałów barierowych używanych do produkcji odzieży chroniącej przed promieniowaniem nadfioletowym, Bezpieczeństwo pracy – nauka i praktyka, 9/2011, str. 18-21.
• 22. Bartkowiak G., Wolska A., Owczarek G.: Środki ochrony indywidualnej do ochrony pracowników przed zagrożeniami wywołanymi naturalnym UV, Prace Instytutu Elektrotechniki, zeszyt 244/2010, str. 149-160.
• 23. Kryteria Techniczne KT-12/2013: Odzież chroniąca przed promieniowaniem UV, wydanie z dnia 20.05.2013, dostępne w Instytucie Włókiennictwa oraz w Ośrodku Certyfikacji Instytutu Przemysłu Skórzanego w Łodzi.