Badanie zmienności i niejednorodności zawartości popiołu i siarki w pokładzie 308 KWK Ziemowit

• Autorzy: Paszek M. , Auguścik J. , Mucha J.

Warianty tytułu

EN

Variability and heterogeneity of ash and sulphur contents in seam no. 308 of bituminous coal of the Ziemowit Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stosując metody statystyczne i geostatystyczne opisano liczbowo zmienność oraz zbadano niejednorodność zawartości popiołu oraz siarki w pokładzie 308 złoża KWK Ziemowit. Podstawę badań stanowiły wyniki analiz chemicznych prób bruzdowych pobranych w wyrobiskach górniczych. Analiza statystyczna obu parametrów wykazała ich dużą zmienność, znaczące odstępstwa rozkładów empirycznych od teoretycznego rozkładu normalnego i występowanie licznych wartości odstających. Zaproponowano dwa geostatystyczne modele zmienności parametrów: sferyczny dla zawartości popiołu oraz Gaussa dla zawartości siarki. W strukturze zmienności parametrów stwierdzono wyraźnie zaznaczony nielosowy charakter zmian ich wartości. Na podstawie map semiwariogramów kierunkowych (indykatrysy zmienności) ujawniono wyraźną anizotropię zmienności parametrów w zakresie odległości 1000–1500 m. Przy użyciu testu wielokrotnych porównań Gamesa-Howella wykazano niejednorodność rozmieszczenia badanych parametrów, mającą wpływ na ich dużą zmienność.

EN

The variability and heterogeneity of ash and sulphur contents in bituminous coal with seam no. 308 from the “Ziemowit” coal mine have been studied. The data stems from channel samples collected in mine works. The statistical analysis of both parameters showed big variability, significant deviations of empirical distributions from the theoretical normal distribution and occurrence of numerous outliers. Two geostatistical variability models were proposed: spherical for ash content and Gaussian for sulphur content. Anisotropy was revealed based on directional semivariogram maps. The heterogeneity of above-mentioned parameters was proven using a test of multiple comparisons (Games-Howell test).

Słowa kluczowe

PL

węgiel kamienny; zawartość siarki i popiołu; semiwariogram; niejednorodność; test wielokrotnych porównań

EN

bituminous coal; ash and sulphur content; semivariogram; heterogeneity; multiple range test

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 96
• Strony: 229--239
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Paszek M.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Auguścik J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

autor

Mucha J.

• Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Bibliografia

• [1] Greń, J. 1968. Modele i zadania statystyki matematycznej. Warszawa: PWN, s. 322.
• [2] Keselman, J.H. i Rogan, C.J. 1978. A Comparison of the Modified-Turkey and Scheffe Methods of Multiple Comparison for Pairwise Contrasts. Journal of the American Statistical Association Vol. 73, No. 361, s. 47–52.
• [3] Kokesz, Z. 2010a. Geostatystyczna analiza zmienności zawartości siarki w wybranych pokładach węgla GZW. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 26, z. 3, s. 95–109.
• [4] Kokesz, Z. 2010b. Geostatystyczna charakterystyka zmienności zawartości popiołu i wartości opałowej węgla w wybranych pokładach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Przegląd Górniczy t. 66, nr 11, s. 103–110.
• [5] Mucha, J. 1994. Metody geostatystyczne w dokumentowaniu złóż. Skrypt Katedry Geologii Kopalnianej AGH, Kraków, s. 155.
• [6] Mucha, J. i Wasilewska-Błaszczyk, M. 2012. Variability anisotropy of mineral deposits parameters and its impact on resources estimation – a geostatistical approach. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 28, z. 4, s. 113–135.
• [7] Mucha, J. i Wasilewska, M. 2005. Dokładność interpolacji zawartości siarki i popiołu w wybranych pokładach węgla kamiennego GZW. Gospodarka Surowcami Mineralnymi – Mineral Resources Management t. 21, z. 1, s. 5–22.
• [8] Mucha i in. 2015 – Mucha, J., Wasilewska-Błaszczyk, M. i Paszek, M. 2015. Badanie zmienności i jednorodności gęstości przestrzennej węgla kamiennego w wytypowanych pokładach niezagospodarowanych złóż GZW. Górnictwo Odkrywkowe 2, s. 79–85.
• [9] Nieć, M. red. 2012. Metodyka dokumentowania złóż kopalin stałych. Część IV. Szacowanie zasobów, Kraków, s. 241.
• [10] Razali, N. i Wah, Y. 2011. Power comparisons of Shapiro-Wilk, Kolmogorov-Smirnov, Lilliefors and Anderson- Darling tests. Journal of statistical Modeling and Analytics Vol. 2, No. 1, s. 21–33.
• [11] STATGRAPHICS® Centurion XVII User Manual 2014, Statpoint Technologies, Inc.
• [12] Wasilewska, M. 2007. Struktura zmienności parametrów złóż węgla kamiennego w wybranych kopalniach Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Rozprawa doktorska, Kraków, s. 161.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).