Wpływ pokrywy glebowej w zlewni na kształtowanie się obszarowego spływu niektórych zanieczyszczeń do wód powierzchniowych

• Autorzy: Kowalik P. , Kulbik M.

Warianty tytułu

EN

The influence of soils in river catchments on surface runoff and nitrate and phosphate leaching into rivers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W przedstawionych w niniejszej pracy badaniach migracji związków azotu i fosforu ze źródeł obszarowych poszukuje się relacji przyczynowo-skutkowych między warunkami glebowymi, czynnikami meteorologicznymi oraz sposobem rolniczego użytkowania zlewni, a kształtowaniem się stężenia azotu i fosforu w wodzie rzecznej. Na podstawie wyników dwuletnich pomiarów wykonywanych z dobową częstotliwością, ustalono sezonową cykliczność zmian stężenia azotu azotanowego w rzece. Z kolei symulacja komputerowa pokazała, że głównym czynnikiem sprawczym wymywania azotanów z gleby, w polskich warunkach użytkowania rolniczego zlewni rzecznych, jest spływ bezpośredni wody stymulujący ich transport do rzeki. Z tego powodu postuluje się monitorowanie stężenia azotanów w rzekach w celu ochrony ujęć wód powierzchniowych. Zmienność stężenia fosforanów w wodzie rzecznej jest wypadkową oddziaływania wielu dodatkowych procesów.

EN

The research deals with nitrate and phosphate leaching from soils into open water. Starting point is a description of soil environment, climate of the catchment and agricultural use of soils. Main empirical results are from systematic monitoring of the river water quality of small agricultural catchments in the River Pomorka and the River Wietcisa. Daily values of river water flow and nitrate and phosphate concentrations in water were monitored during two years, but hydrological data were collected daily during five years. Computer model was constructed and validated to compare measured and simulated values of water flow and concentrations of nitrate and phosphate. Computer simulation has shown, that in the conditions of small catchments of Northern Poland the most important factor affecting nitrate leaching from soils was the surface and subsurface runoff of rain water. Highest concentrations of nitra te and phosphate were correlated with the highest river water flows. As a conclusion of the research it is suggested to control the outflow of drainage water during spring time, to inhibit direct leaching of pollutants from soils into rivers. Maybe drainage should be locked just after winter, but it is still an open question. Main conclusion is that the hydrological processes are decisive for leaching of pollutants from soils.

Słowa kluczowe

PL

azotany; fosforany; zlewnia; zanieczyszczenia obszarowe; symulacja komputerowa

EN

nitrate; phosphate; catchment; leaching; computer modelling

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 2, z. 1
• Strony: 211--223
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kowalik P.

• Politechnika Gdańska, Wydział Budownictwa Wodnego i Inżynierii Środowiska, Katedra Inżynierii Sanitarnej, ul. G. Narututowicza 11/12, 80-952 Gdańsk; tel. [phone]

autor

Kulbik M.