Prawo elektryczne – mapa prac rozwojowych i proponowana struktura (rozdziały) ustawy

• Autorzy: Popczyk Jan

Warianty tytułu

EN

Electricity Act – map of development works and proposed structure (chapters) of the act

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Prawo elektryczne w połowie 2021 r. staje się w Polsce tematem o krytycznym znaczeniu, zarówno teoretycznym jak i praktycznym. W ujęciu teoretycznym dlatego, że potrzebuje ono doktryny prawnej na miarę zmian, których w energetyce dotychczas świat nie doświadczył, na miarę celu, jakiego nigdy jeszcze nie musiał realizować. W wielopłaszczyznowym ujęciu praktycznym znaczenie Prawa elektrycznego ujawnia się natomiast w trzech wymiarach. Po pierwsze – ma ono wielką siłę unifikacji dyskusji dotyczącej transformacji energetycznej. Dyskusji, której charakter zmienił się w ciągu kilku lat w trybie przełomowym, ze skrajnie hermetycznego w skrajnie zdemokratyzowany. Dyskusji, która w destrukcyjnym trybie (niestety) ogarnia całą przestrzeń publiczną (polityczno-społeczną). Po drugie – Prawo elektryczne ma w sobie potencjał odbudowy wartości (wiary w społeczeństwie, że się je da odbudować), wykraczający daleko poza przedmiot tradycyjnie rozumianej energetyki – chociaż z naturalnych powodów jest on (ten potencjał) na razie dla dominującej części społeczeństwa jeszcze niewidoczny. Dlatego, bo nowe wartości nie wpisują się łatwo w dotychczasowy dychotomiczny system: wartości oświeceniowe (liberalizm) vs konserwatyzm (nacjonalistyczny). Te nowe wartości będą takie, jakie ukształtuje młode cyfrowe pokolenie. W cyfrowym odhumanizowanym społeczeństwie żyć się jednak nie da. Cyfryzacja umożliwiająca transformację korporacyjnej energetyki w elektroprosumeryzm w lokalnej przestrzeni kapitału społecznego jest za to pożądanym rozwiązaniem, bo prowadzi do obywatelskiego społeczeństwa, innego niż korporacyjne. Innego przez wyższy poziom odpowiedzialności za demokrację i za środowisko, w tym za klimat. I różnego także przez niższy poziom konsumpcjonizmu (wyższy poziom samoograniczenia). Takie społeczeństwo musi pilnie zrównoważyć w Polsce (co najmniej zrównoważyć) społeczeństwo korporacyjne. Trzecim praktycznym wymiarem – jest praktyka legislacyjna. Podjęcie przez legislatorów prac nad przepisami ustawy bez gruntownego zrozumienia mechanizmów transformacji energetycznej w trybie innowacji przełomowej (czyli wpisanie się w dominującą niestety obecnie praktykę) zamiast rozwiązaniem byłoby katastrofą, jedną więcej. Artykuł obejmuje naszkicowaną w streszczeniu problematykę charakterystyczną dla badań rozwojowych i wychodzi na strukturę przepisów Prawa elektrycznego. Tę ostatnią traktuje się jako podstawę umożliwiającą rozpoczęcie prac przez zespoły legislatorów (być może konkurencyjne, konkurencja w tym wypadku byłaby – jak w wypadku całej transformacji TETIP – bardzo pożądana).

EN

Electricity Act is becoming – in the middle of 2021 – an issue of a crucial importance both theoretical and practical. In a theoretical approach this is so because it needs a legal doctrine tailor-made for changes that have not yet been experienced by the world and for the target that have still not had to be realized. But in a multi-faceted practical approach the importance of Electricity Act reveals itself in three dimensions. First, it possesses a great power to unify the discussion concerning energy transition. Discussion, the character of which has changed during the last few years in a breakthrough mode – from an extremely impenetrable one to the one which is extremely democratised. Discussion, which in a destructive mode (alas!) encompasses the whole public (political and social) sphere. Second, Electricity Act comprises the potential to reconstruct values (social belief that they can be reconstructed) going far beyond the subject of the traditionally understood energy industry – though from natural causes it is (this potential) so far not yet visible for the greater part of the population. It so happens because the new values do not fit easily into the current dichotomous system: Enlightenment values (liberalism) vs conservatism (nationalist).These new values will take form shaped by the young digital generation. One cannot live in a dehumanized digital society, but digitisation enabling transition of the corporate energy industry into electroprosumerism in a local space of the social capital is a desired solution as it leads to civil society different from the corporate one. Different, because of the higher level of responsibility for democracy and environment, including the climate. And different because of the lower level of consumerism (higher level of self-limitation). Such society must in Poland urgently counterbalance (at least counterbalance) the corporate society. The third practical dimension is the legislative practice. Undertaking of the works on the Act provisions by legislators having not a thorough understanding of the mechanisms of the breakthrough mode energy transition (i.e. following the – alas! – existing practice) would become one more catastrophe instead of the solution. This article contains the outlined in the summary problem which is characteristic for development studies and comes out towards the structure of the Electricity Act provisions. This structure is regarded as the basis enabling the beginning of the works by legislator teams (may as well be competitive – competition in this case would be, as in the whole TETIP transition, highly welcome).

Słowa kluczowe

PL

energetyka; transformacja; elektroprosumeryzm; prawo elektryczne

EN

energy industry; transition; electroprosumerism; Electricity Act

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Energia [Stowarzyszenie Elektryków Polskich - COSiW]
• Czasopismo: Energetyka
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 7
• Strony: 509--528
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab.

Twórcy

autor

Popczyk Jan

Bibliografia

• [1] Historia Elektryki Polskiej. Elektroenergetyka. Stowarzyszenie Elektryków Polskich. Profesor Lucjan Nehrebecki – Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego. WNT, Warszawa 1992.
• [2] Hyman L.S., America´s Electric Utilities: Past Present and Future. Public Utilities Reports, Inc. Fourth Edition, Arlington 1992.
• [3] Henney A., A Study of the Privatisation of the Electricity Industry in England &Wales. EEE Limited, London 1994
• [4] Popczyk J., Od działań kryzysowych 2020 do elektroprosumeryzmu 2050 – transformacja energetyki w trybie przełomowym: cz. I. Rozległe uwarunkowania i punkt oddolnego praktycznego startu, cz. II. Słownik encyklopedyczny teorii i zarys koncepcji rynku wschodzącego 1 na poziomie praktyki. Platforma PPTE2050 (www.ppte2050.pl), 2020. Portal CIRE (www.cire.pl), 2020. „Energetyka” 2020, nr 5, Biuletyn PPTE2050 nr 1/2020, cz. II, s. 216-234.
• [5] Popczyk J., ENERGETYKA WEK-PK: to, co było dobre dla świata przez 300 lat, i to, co się nie spełniło w ostatnich dwóch dekadach oraz odpowiedź (nowy pomysł na resztę XXI wieku, do zrealizowania w horyzoncie 2050): polska transformacja TETIP (w trybie innowacji przełomowej) do ELEKTROPROSUMERYZMU. Platforma PPTE2050 (www.ppte2050.pl). „Energetyka” 2021, nr 1, Biuletyn PPTE2050 nr 1(3)/2021, s. 43-56.
• [6] Popczyk J., 800 numerów (74 lata) „Energetyki”. Jubileusze są po to, aby uszanować historię,otworzyć się na przemijanie i zwrócić ku przyszłości. Nie tylko odczytać ją i nazwać, ale zacząć budować. Platforma PPTE2050 (www.ppte2050.pl). „Energetyka” 2021, nr 2, s. 100-1112.
• [7] Popczyk J., DRUGA USTROJOWA REFORMA ELEKTROENERGETYKI. Główny filar transformacji TETIP do elektroprosumeryzmu. Platforma PPTE2050 (www.ppte2050.pl). „Energetyka” 2021, nr 4, Biuletyn Rynki Elektroprosumeryzmu 1(2)/2021, s. 340-359.
• [8] Szargut J., Termodynamika techniczna. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 2011.
• [9] Stanek W., Analiza egzergetyczna w teorii i praktyce. Monografia, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 2016.
• [10] Stanek W., Ziębik A., Koszt termoekologiczny (TEC) – miernik efektywności energetycznej i ekologicznej. „Energetyka” 2020, nr 12, s. 639-647

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).