Kształtowanie odlewniczego stopu magnezu AZ91 na tle prób wyciskania współbieżnego

• Autorzy: Ziółkiewicz S. , Jankowski Ł. , Gronowski W.

Warianty tytułu

EN

Forming of casting magnesium alloy AZ91 against direct extrusion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stopy magnezu stają się coraz popularniejszym materiałem konstrukcyjnym wykorzystywanym w gospodarce. Przyczyną tego jest między innymi korzystny stosunek własności wytrzymałościowych do masy, wykorzystywany w przemyśle motoryzacyjnym oraz zdolności stopów magnezu do tłumienia zakłóceń o źródle elektromagnetycznym, co wykorzystywane jest w zaawansowanych technologiach teleinformatycznych. Najczęściej wykorzystuje się stopy odlewnicze z grupy AZ (Magnez-Aluminium-Cynk) i AM (Magnez-Aluminium-Mangan). Poszukuje się jednak nowych metod wytwarzania, które pozwalają na podniesienie własności użytkowych wyrobów. Taką technologią jest obróbka plastyczna, która poprzez zmianę formy wpływa znacząco na zmianę struktury, a tym samym na własności kształtowanych metali. W artykule podjęto problem przeróbki plastycznej trudno odkształcalnego stopu magnezu z grupy AZ. Celem prac było przeprowadzenie badań technologicznych możliwości odkształcalności stopu AZ91. Badania prowadzono na surowych wlewkach w procesie wyciskania współbieżnego prętów, w zakresie temperatur 280-360˚C, na stanowisku prasy hydraulicznej wyposażonej w specjalny przyrząd z układem grzewczym narzędzi. W artykule przedstawiono napotkane w trakcie realizacji badań wady w wytwarzanych prętach oraz metody poszukiwania rozwiązań optymalnego procesu technologicznego. W wyniku realizacji badań stwierdzono, że istotnym elementem procesu technologicznego jest stan wyjściowy wsadu. Wsad przed procesem wyciskania musi zostać poddany przesycaniu w celu rozpuszczenia się kruchej fazy γ-Mg17Al12. Stwierdzono również, że istnieje możliwość wyciskania współbieżnego do postaci prętów w bardzo wąskim zakresie temperatur 290±10˚C.

EN

Magnesium alloys are more and more popular constructional materials used in the economy. Among other things, reasons for that include an advantageous relation of mechanical properties to the mass, used in the automotive industry, and the abilities of magnesium alloys to suppress electromagnetic noises what is used in advanced tele-information technologies. The casting alloys included in the group AZ (Magnesium-Aluminium-Zinc) and AM (Magnesium-Aluminium-Manganese) are used most often. However, new manufacturing methods that allow to improve operational properties of products are searched for. Such a technology is a plastic forming that through a change of the form affects significantly the change of structure, therefore, the properties of formed metals. The article brings up a problem of plastic working of hard deformable magnesium alloy included in the group AZ. The purpose of theses researches was to perform technological tests of deformability capabilities of alloy AZ91. The tests were performed using raw ingots in the process of direct extrusion of the bars, within the range of temperatures of 280-360˚C, on a station of hydraulic press equipped with a special instrument with heating tool system. The article presents defects in manufactured bars, met during the realization of researches, and methods of searching for solutions of optimal technological process. As a result of the realization of researches, it is stated that an essential element of technological process is an initial state of charge. Prior to the extrusion process the charge must be subjected to solution heat treatment in order to dissolve a brittle phase γ-Mg17Al12. It is also stated that there is a possibility of direct extrusion to the form of bars within a very narrow range of temperatures of 290±10˚C.

Słowa kluczowe

PL

stop magnezu AZ91; wyciskanie współbieżne; plastyczność

EN

magnesium alloy AZ91; direct extrusion; plasticity

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Obróbki Plastycznej
• Czasopismo: Obróbka Plastyczna Metali
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 24, nr 2
• Strony: 109--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ziółkiewicz S.

• Instytut Obróbki Plastycznej, Poznań

autor

Jankowski Ł.

• Instytut Obróbki Plastycznej, Poznań

autor

Gronowski W.

• Instytut Obróbki Plastycznej, Poznań

Bibliografia

• [1] Górny Z., Sobczak J.: Nowoczesne tworzywa odlewnicze na bazie metali nieżelaznych. Wydawnictwo Specjalne Instytutu Odlewnictwa w Krakowie, Kraków 1997 s. 40.
• [2] Fajkiel A., Białobrzeski A., Dudek P., Reguła T.: Nowoczesne stopy oraz metody odlewania magnezu w zastosowaniach motoryzacyjnych. Wydawnictwo Specjalne Instytutu Odlewnictwa w Krakowie, Kraków 2009 z. 2 s. 31.
• [3] Stephenson A.: Heat treating of magnesium alloys. ASM Handbook Volume 4 Heat Treating, ASM International Materials Park, OH 1991, s. 2010-2032.
• [4] Reguła T., Bronicki M., Lech-Grega M., Czekaj E.: Ocena możliwości kształtowania właściwości mechanicznych odlewniczego stopu magnezu AZ91 przez zastosowanie odpowiedniej obróbki cieplnej. Prace Instytutu Odlewnictwa 2008 t. XLVIII z. 1 s. 40-42.
• [5] Dieter G.E. (i in.): Handbook of workability and process design. ASM International 2003 s. 3-21.
• [6] Pachutko B., Ziółkiewicz S.,: Badania metalograficzne odlewniczego stopu magnezu AZ91 po współbieżnym wyciskaniu. Obróbka Plastyczna Metali 2013 vol. 24 nr 2 s. 119-129.