Wybrane zagadnienia ruchomego systemu strzeleckiego śmigłowca Mi-24

• Autorzy: Buler Wiesław , Grajewski Krzysztof , Kowalczyk Henryk , Gębura Andrzej

Identyfikatory

DOI

10.2478/jok-2022-0040

Warianty tytułu

EN

Selected aspects of a movable shooting system of the Mi-24 helicopter

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Sterowanie ruchomym systemem strzeleckim z nadążnym układem sterowania wiąże się z problemami z pogranicza mechaniki, automatyki i elektryki. Znaczne przyśpieszenia platformy montażowej, jaką jest śmigłowiec, wiąże się z ciągłymi oscylacjami we wszystkich kierunkach, co pogłębia błąd dynamiczny. Obecnie w czasie obsług sprawdzany jest tylko błąd statyczny, co nie uwzględnia warunków występujących w czasie lotu. Ponadto procesy starzeniowe, zwłaszcza elementów mechanicznych, pogłębiają oscylacje układu nadążnego ruchomego systemu strzeleckiego. Autorzy przedstawiają propozycję poprawy, dzięki niskonakładowym środkom zaradczym, stabilności układu poprzez uwzględnienie błędów dynamicznych.

EN

Controlling a mobile shooting system with a tracking system raises concerns regarding mechanics, automation and electrics. Significant acceleration of the helicopter assembly platform involves continuous oscillations in all directions, which increases the dynamic error. Currently, only the static error is checked during maintenance, which does not consider the conditions during the flight. Furthermore, ageing processes, especially those of mechanical elements, deepen the oscillation of the tracking system of the mobile shooting system. The authors present a proposal deemed for improvement, thanks to lowcost remedial measures and the system's stability by taking into account dynamic errors.

Słowa kluczowe

PL

układ nadążny; amplidyna; błąd statyczny; błąd dynamiczny

EN

tracking system; amplidyne; static error; dynamic error

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Czasopismo: Journal of KONBiN
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 52, iss. 4
• Strony: 41--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys.

Twórcy

autor

Buler Wiesław

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Grajewski Krzysztof

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Kowalczyk Henryk

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

autor

Gębura Andrzej

• Air Force Institute of Technology (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych)

Bibliografia

• 1. Baszkiewicz J., Kamiński M.: Korozja materiałów. Warszawa 2006, Oficyna wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• 2. Baranowski B., Głowala S., Mostowski R., Pohl P., Sydor M., Torzyński D., Wielocha G., Zabłocki M.: Podstawy konstrukcji napędów maszyn. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
• 3. Błaszczyński R.: Psychologia lotnicza – wybrane problemy. Wydawnictwo MON, Warszawa 1977.
• 4. Borgoń J., Stukonis M., Szymczak J.: Czy uszkodzenia połączeń wielowypustowych w silnikach lotniczych mogą spowodować wypadki lotnicze. Informator ITWL nr 311/93, Techniczne problemy eksploatacji i niezawodności wojskowych statków powietrznych, Kiekrz 1993.
• 5. Bratuchin J.P.: Projektowanie i konstrukcje śmigłowców. PWN, Warszawa 1958.
• 6. Cempel C.: Diagnostyka wibroakustyczna maszyn. PWN, Warszawa 1989.
• 7. Chaimzow M.E., Korabliev A.I.: Rabotosposobnost aviacionnych zubcatych soiedinienii. „Transport”, Moskva 1983.
• 8. Dąbrowski Z.: Wały maszynowe. PWN, Warszawa 1999.
• 9. Dębowski A.: Automatyka – napęd elektryczny. PWN. Warszawa 2017.
• 10. Dietrich M. Podstawy konstrukcji maszyn. T2, WNT, Warszawa 1999.
• 11. Dowództwo Wojsk Lotniczych: Ruchome stanowisko strzeleckie USPU-24 – opis techniczny i obsługa. Poznań 1982.
• 12. Gębura A. Kłysz S., Tokarski T.: Monitoring wear of gear wheel of helicopter transmission using the FAM-C and FDM-A methods. Procedia Structural Integrity 16:184-19, 2019, DOI: 10.1016/j.prostr.2019.07.039.
• 13. Gębura A. Sposób wykrywania zwarć w wirniku prądnicy komutatorowej prądu stałego Zgłoszenie wynalazku 357584. Biuletyn Urzędu Patentowego, (data zgłoszenia 06.12.2002, zgłoszenie ogłoszono 14.06.2004 BUP 12/04, o udzieleniu patentu ogłoszono 31.12.2008 WUP 12/00); 2004, 12: 63.
• 14. Gębura A., Radoń T.: Pulsacje napięcia wyjściowego jako źródło informacji diagnostycznych o komutatorowych prądnicach prądu stałego. Prace Naukowe Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, 2013, 33.33: 57÷74.
• 15. Gębura A., Radoń T.: Struktura rezystancji metalizacji płatowca – sposoby diagnozowania. [w:] monografia pod redakcją naukową prof. J. Lewitowicza, L. Cwojdzińskiego, M. Kowalskiego, R. Szczepanika p.t. „Problemy badań i eksploatacji Techniki Lotniczej t. 8”; Wydawnictwo ITWL, Warszawa 2012, ss. 57-85.
• 16. Gębura A., Tokarski T.: Some problems of a diagnosis of turbine engine bearings using FAM-C method. Solid State Phenomena, 2009, pp. 147-149: 362-367.
• 17. Glinka T.: Eksploatacja i diagnostyka maszyn elektrycznych i transformatorów. PWN Warszawa 2019.
• 18. Kaczorek T., Dzieliński A., Dąbrowski Wł., Łopatka R.: Podstawy teorii sterowania. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2005.
• 19. Kowal J.: Podstawy Automatyki. Tom I, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2004.
• 20. Kowalczyk H., Gębura A., Tokarski T., Kwiatkowski T.: Awaria śmigła ogonowego śmigłowca Mi-24 w efekcie długotrwałego oddziaływania przestrzennego sprzężenia rezonansowego. Journal of KONBiN, Vol. 51, Iss. 4, 2021, DOI 10.2478/jok-2021-0041.
• 21. Leyko J.: Mechanika ogólna. Tom 1, PWN, Warszawa 1996.
• 22. Leśniczak A., Gębura A.: Struktura obwodów powrotnych wojskowych statków powietrznych – wybrane problemy na przykładzie samolotu Su-22. Journal of KONBiN 48(2018) DOI 10.2478/jok-2018-0065.
• 23. Łomonowa B.F., Płatonowa K.K.: Eksperymentalna psychologia lotnicza. PWN. Warszawa 1984. ISBN 83-01-05338-0.
• 24. Norma Obronna NO-15-A200:2016: Wojskowe statki powietrzne – Pokładowe układy zasilania elektrycznego – Wymagania i badania.
• 25. Przyborowski W.: Wybrane zagadnienia eksploatacyjne oraz elementy obliczeń parametrów i charakterystyk maszyn elektrycznych. Wydawnictwo WAT. Warszawa 2020.
• 26. Sasim B.: Elementy ergonomii kabin samolotów wojskowych. Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych. Warszawa 2009.
• 27. Siemieniako F., Gosiewski Z.: Automatyka; Tom I: Modelowanie i analiza układów. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok 2006.
• 28. Sienkiewicz J., Ryznar J., Wróbel T.: Napęd elektryczny. Wyd. WAT. Warszawa 1985.
• 29. Wasiluk W.: Poradnik inżyniera elektryka – Tom 2. WNT. Warszawa 2007.
• 30. Wróbel T.: Elementy automatyki – część I – Elektromaszynowe elementy automatyki. Wyd. WAT. Warszawa 1978.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).