Parafina stała – dymy

• Autorzy: Szymańska J.A. , Frydrych B.

Warianty tytułu

EN

Paraffin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Parafina jest mieszaniną węglowodorów nasyconych stałych otrzymywanych z ropy naftowej. Jest to biała lub bezbarwna masa, bez zapachu i smaku, nierozpuszczalna w wodzie i etanolu, natomiast rozpuszczalna w: benzenie, chloroformie i eterze. Parafinę oczyszcza się na drodze chemicznej, odbarwia przy użyciu odpowiednich adsorbentów i frakcjonuje za pomocą destylacji i rekrystalizacji, uzyskując woski o różnych właściwościach. Parafina jest używana do wyrobu świec, impregnowania zapałek, wyrobu papierów woskowanych, opakowań zabezpieczających żywność, pasty do podłóg, izolatorów elektrycznych oraz do ekstrakcji olejków eterycznych z kwiatów. Parafina znalazła również zastosowanie w medycynie jako środek obliteracyjny oraz w operacjach plastycznych. Dane literaturowe na temat toksyczności parafiny są nieliczne i niejednoznaczne. Większość autorów klasyfikuje tę substancję jako nietoksyczną. Z drugiej jednak strony stwierdza się, że przebywanie w pomieszczeniach, gdzie stężenia dymów parafiny sięgają 0,6 ÷1 mg/m3 (narażenie drogą inhalacyjną) powoduje odczucie określane jako dyskomfort. Najczęstszym skutkiem narażenia człowieka na działanie parafiny (iniekcja) opisywanym w literaturze są zmiany klasyfikowane jako ziarniniaki. Dawki śmiertelne i toksyczne parafiny mieszczą się w granicach 120 ÷ 660 mg/kg masy ciała. Skutki toksycznego działania parafiny zaobserwowano jedynie u szczurów szczepu F-344. Narażenie 60-dniowe szczurów drogą pokarmową na parafinę w dawce 2% (20 000 ppm) spowodowało znaczny wzrost aktywności enzymów wątrobowych, pojawienie się wakuoli wypełnionych parafiną w komórkach Browicza-Kupffera oraz wzrost stężenia parafiny w hepatocytach. Zmian takich nie obserwowano u badanych szczurów szczepu Sprague-Dawley i u psów. W dostępnym piśmiennictwie nie ma wiarygodnych danych na temat rakotwórczego działania parafiny. Nieznane są również losy parafiny w organizmie. Uważa się jednak, że parafina nie ulega wchłanianiu ani trawieniu. Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla dymów parafiny ustalono na podstawie informacji uzyskanych z zakładów pracy, w których stwierdzano stężenia parafiny 0,6 ÷ 2 mg/m3. Osoby narażone na stężenia parafiny 0,6 ÷ 1 mg/m3 uskarżały się na dyskomfort i nudności. W innym zakładzie pracy narażeni na parafinę o stężeniu 2 mg/m3 nie zgłaszali żadnych dolegliwości. Za wartość NDS dymów parafiny przyjęto stężenie 2 mg/m3. Nie ma podstaw do wyznaczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) parafiny.

EN

Paraffin is a mixture of saturated solid hydrocarbons obtained from petroleum. It is a white or colourless mass, odourless, tasteless, insoluble in water and ethanol but soluble in benzene, chloroform and ether. Paraffin is purified chemically, decolourised with the use of proper adsorbents and fractionated through distillation and recrystallisation obtaining waxes of different properties.

Słowa kluczowe

PL

parafina; najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)

EN

paraffin

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2006
• Tom: Nr 3 (49)
• Strony: 133--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab.

Twórcy

autor

Szymańska J.A.

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź ul. dr. J. Muszyńskiego 1

autor

Frydrych B.

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź ul. dr. J. Muszyńskiego 1

Bibliografia

• 1.ACGIH (2001) American Conference of Governmental Industrial Hygienists. Paraffine.
• 2.Albitar S. i in. (1997) Multisystem granulomatous injuries 28 years after paraffin injections. Nephrol. Dial. Transplant. 12, 1974-1976.
• 3.Bochnia M. i in. (1993) Badania doświadczalne mechanizmu i skuteczności działania środków obliterujących: varicocidu i parafiny. Otolaryngol. Pol. 47, 342-347.
• 4.Britannica – Edycja polska. Parafina (2002) Poznań, Wyd. Kurpisz S.A., 134.
• 5.Dangerous properties of industrial materials (1963) [Red.] N.I. Sax. 2. ed. New York, Reinhold Publishing Corporation.
• 6.Dangerous properties of industrial materials (2000) [Red.] N.I. Sax. 10. ed. New York, Reinhold Publishing Corporation.
• 7.Dreisbach R.H., Robertson W.O. (1995) Vademecum zatruć. Zapobieganie, rozpoznawanie i postępowanie. 3.ed. Warszawa, PZWL.
• 8.Chemia. Encyklopedia techniki (1965) Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
• 9.Falkenberg P., Jensen A. (1991) Time of incision in subcutaneous injection of paraffin. Injury 2, 331.
• 10.Handbook of dangerous materials. Paraffin wax (1951) [Red.] N.I. Sax. New York, Reinhold Publishing Corporation, 290.
• 11.Hoglen N.C. i in. (1998) Alteration of Kupffer cell function and morphology by low melt point paraffin wax in female Fischer-344 but not Sprague-Dawley rats. Toxicol. Sci. 46 (1), 176-84.
• 12.Martindale. The complete drug reference (1999). 32 ed. London, K. Parfitt. PhP-Pharmaceutical Press.
• 13.Miller M.J. i in. (1996) Variable responses of species and strains to white mineral oils and paraffin waxes. Regul. Toxicol. Pharmacol. 23, 55-68.
• 14.Patty's toxicology (2001) [Red.] E. Bingham, B. Cohrss, C.H. Powell. 5. ed., vol. 3. New York, Wiley 799-803.
• 15.Pujol J.L. i in. (1990) Interstitial pulmonary disease induced by occupational exposure to paraffin. Chest 97, 234-236.
• 16.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji
• niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 2001, poz. 1674.
• 17.RTECS (2001) Registry of Toxic Effects of Chemical Substances. Cincinnati, National Institutes for Occupational Safety and Health [baza komputerowa].
• 18.Sax's dangerous properties of industrial materials (2000) [Red.] R.J. Lewis. 10. ed. New York, Wiley.
• 19.Shubik P. i in. (1962) Studies on the toxicity of petroleum waxes. Toxikol. Appl. Pharmacol. 4, 1-62.
• 20.The Merck Index. En encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals (1983) [Red.] M. Windholz, S. Budavari. 10. ed. New York, Merck.
• 21.The Merck Index. En encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals (1996) [Red.] S. Budavari. 12. ed. New York, Merck. Inc White house Station.
• 22.Trevethick R.A. (1973) Environmental and industrial health hazards: a practical guide. London, William Heinemann Medical Books Ltd.
• 23.Wielki słownik medyczny (1996) Warszawa, PAN, PZWL.
• 24.Yasuda N. i in. (1998) Malignant lymphoma in association with multiple paraffin implants. A. J. Hemat. 59, 178-180.