Geodezyjne i diagnostyczne techniki pomiaru geometrii torów kolejowych

• Autorzy: Grabias P.

Warianty tytułu

EN

Geodetic and diagnostic technologies for railway track geometry measurement

• Konferencja: Nowoczesne technologie i systemy zarządzania w transporcie szynowym = Modern technologies and management systems for rail transport (29.11-01.12.2017 ; Zakopane, Polska)
• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Uchwalony w styczniu 2016 r. Standard techniczny „O organizacji i wykonywaniu pomiarów w geodezji kolejowej” GK-1 wskazuje zalecane metody wykonywania prac terenowych oraz zakres ich stosowania. Stawia także wiele szczegółowych wymagań w zakresie dokładności pomiarów oraz warunków i konfiguracji ich prowadzenia. Artykuł opisuje najpopularniejsze aktualnie techniki geodezyjne: tachymetrię, niwelację, pomiary GNSS oraz skaning laserowy. Przybliża również ich potencjalne zastosowanie w geodezji kolejowej, m.in. podczas zakładania kolejowych osnów geodezyjnych i specjalnych, przeprowadzania regulacji osi toru kolejowego, pomiaru skrajni oraz pomiarów sytuacyjno-wysokościowych. Artykuł prezentuje także rozwiązania sprzętowe wykorzystujące bezpośrednio lub pośrednio wymienione techniki pomiarów geodezyjnych. Obejmują one przyrządy do diagnostyki i badania geometrii torów m.in. toromierze ręczne i belki pomiarowe oraz elektroniczne toromierze wózkowe, a także drezyny lub wagony pomiarowe. Część z nich pozwala na bezpośrednie zamocowanie instrumentu (np. tachymetru, skanera, odbiornika GNSS) lub osprzętu geodezyjnego (np. reflektora pryzmatycznego). Umożliwia to prowadzenie kompleksowego pomiaru różnymi technikami oraz porównanie i kontrolę uzyskanych wyników. Charakterystyka oraz dokładność poszczególnych technik oraz rozwiązań została odniesiona do zaleceń i wymagań Standardu GK-1.

EN

Technical standard “About the organization and performance of measurements in railway geodesy” GK-1, adopted in 2016 indicates the recommended methods of fieldwork and their scope of application. This standard also sets detailed measurement requirements and conditions and configuration of their guidance. This article describes the most popular current geodetic techniques: tachymetry, levelling, GNSS measurements and laser scanning. It also railway control points, railway axis alignment, gauge and other special surveys. This article also presents equipment that use, directly or indirectly, previously mentioned geodetic survey techniques. These include instruments for diagnostics and surveying of track geometry: hand-held track gauge and superelevation measuring devices, electronic trolleys as well as trolleys or measuring wagons. Some of them allow direct attachment of the instrument, like tachymeter, scanner, GNSS receiver or geodetic equipment, like geodetic prism. This allows to conduct comprehensive measurement with different techniques and compare the results. The characteristics and accuracy of particular techniques and solutions have been referred to the recommendations and requirements of GK-1 technical standard.

Słowa kluczowe

PL

geodezja kolejowa; geometria toru kolejowego; pomiary geodezyjne

EN

railway surveying; railway track geometry; geodetic measurements

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej. Oddział w Krakowie
• Czasopismo: Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 1(112)
• Strony: 65--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Grabias P.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Geodezji Inżynieryjnej i Budownictwa, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, tel.: [phone]

Bibliografia

• [1] GK-1, 2015. Standard techniczny o organizacji i wykonywaniu pomiarów geodezji kolejowej. Warszawa.
• [2] Gocał J., Geodezja inżynieryjno-przemysłowa. Część II., AGH, Kraków 2009.
• [3] GRAW, 2017. [Online:] http://www.graw.com.
• [4] Id-1 (D-1), 2005. Warunki techniczne utrzymania nawierzchni na liniach kolejowych. Warszawa 2005 r.
• [5] Kampczyk A., Preweda E., Sołtys M., 2007. Klasyczne i zautomatyzowane systemy do przestrzennych pomiarów inwentaryzacyjnych urządzeń techniczno-eksploatacyjnych i torów kolejowych. Geomatics and Environmental Engineering, vol. 1, no. 4, s. 165-180.
• [6] Leica Geosystems, 2015. Leica TPS1200+ Precyzyjny i wydajny tachimetr elektroniczny. [Online:] http://www.leica-geosystems.pl.
• [7] Lenda G., Strach M., 2011. Zastosowanie skaningu laserowego do inwentaryzacji tunelu kolejowego. Przegląd Komunikacyjny, r. 66, nr 9-10, s. 78-83.
• [8] Norma międzynarodowa EN 13848-4 - Railway applications - Track –Track geometry quality - Part 4: Measuring systems – Manual and lightweight devices.
• [9] Rozporządzenie MAiC z dn. 9 listopada 2011 r. w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Dz. U. z 2011 r. Nr 263, poz. 1572.
• [10] Strach M., 2009. Pomiary dróg kolejowych i obiektów z nimi związanych oraz opracowanie wyników na potrzeby modernizacji kolei konwencjonalnych. Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, vol. 19, s. 411-422.
• [11] Strach M., 2013. Nowoczesne techniki pomiarowe w procesie modernizacji i diagnostyce geometrii torów kolejowych. AGH, Kraków, s. 18-23, 36-138.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).