Oblicza współczesnych konfliktów zbrojnych i wojen. Stare czy nowe wojny?

• Autorzy: Marszałek Maciej

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8285

Warianty tytułu

EN

Faces of contemporar armed conflicts and wars. Old or new wars?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oblicza współczesnych konfliktów zbrojnych i wojen od pewnego czasu stały się bardzo popularną problematyką, którą zajęło się wielu ekspertów w kraju i za granicą. Jednakże zbyt często i zbyt łatwo generalizują pewne kwestie oraz nagminnie nadużywają przymiotnika nowe. Fundamentalnego znaczenia nabiera tu szczególnie identyfikacja istoty wojny, ale także istoty konfliktu. Klasyfikacja wojen z kolei porządkuje zakres pojęciowy odpowiadając jednocześnie na pytanie czy wszystko jest wojną? Specyfika współczesnych wojen wyraża się między innymi brakiem poszanowania prawa międzynarodowego, i wynikającymi stąd bardzo dużymi stratami osobowymi wśród ludności cywilnej. Trzy wojny, z których dwie obserwujemy i analizujemy na bieżąco (a także komentujemy w środkach masowego przekazu) to wojny: w byłej Jugosławii, w Ukrainie oraz na Bliskim Wschodzie. Wojny te stanowią doskonałe studium przypadków, którymi pieczołowicie zajęli się zarówno teoretycy, jak i praktycy. Kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i rozwoju państw (i Sojuszu Północnoatlantyckiego) ma jednak przyszłość. Prognozy dotyczące przyszłych wojen (i ewentualnych konfliktów zbrojnych) są zatem wielce pożądane, ale niestety wyjątkowo trudne do wypracowania.

EN

The face of contemporary armed conflicts and wars has been an issue that has been discussed by many experts in Poland and abroad for some time. However, they generalize certain issues too often and too easily and frequently overuse the adjective “new”. What is particularly important here is the identification of the essence of war, but also of armed conflict. The classification of wars, in turn, organizes the conceptual scope while answering the question: is everything a war? The specificity of modern wars is expressed, among other things, in the lack of respect for international law and the resulting very large personal losses among civilian population. Three wars, two of which we can observe and analyse on an ongoing basis (and also comment on in the mass media), are wars: in the former Yugoslavia, in Ukraine and in the Middle East. These wars are excellent case studies that have been carefully addressed by both theoreticians and practitioners. The future is of key importance for security and development of countries (and North Atlantic Alliance). Forecasts regarding future wars (and possible armed conflicts) are therefore highly desirable, but unfortunately difficult to develop.

Słowa kluczowe

PL

wojna; konflikt zbrojny; wojna hybrydowa; wojna międzypaństwowa; wojna nieregularna; wojna asymetryczna; straty osobowe; prognoza wojen

EN

war; armed conflict; hybrid war; interstate war; irregular war; asymmetric war; personal losses; forecast of war

• Wydawca: Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte
• Czasopismo: Rocznik Bezpieczeństwa Morskiego
• Rocznik: 2024
• Tom: R. XVIII
• Strony: 235--250
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Marszałek Maciej

• Akademia Sztuki Wojennej

• https://orcid.org/0000-0003-4490-4530

Bibliografia

• 1. Artymiak R., Konflikty i wojny XX wieku, [w:], Współczesne konflikty zbrojne, red. R, Borkowski, Wydawnictwa Akademickie.
• 2. Axelrod A. 2009. Małe wojny wielkiej historii. Punkty zwrotne historii, o których powinniśmy wiedzieć więcej, Wydawnictwo Bellona.
• 3. Balcerowicz B. 2013. O wojnie, o pokoju. Między esejem a traktatem, Wydawnictwo Rambler.
• 4. Baylis J., Writz J., Gray C.S., Cohen E. 2009. Strategia we współczesnym świecie. Wprowadzenie do studiów strategicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• 5. Clausewitz C. 2022. Wojna i polityka. Na podstawie traktatu O wojnie, Wydawnictwo Bellona.
• 6. Clausewitz C. 1995. O wojnie, Wydawnictwo Test.
• 7. Czupryński A., Stolarski G. 2019. red. nauk, Teoria wojny. Nowe i stare wy-zwania, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach.
• 8. Freedman L. 2017. Przyszła wojna, Wydawnictwo Bellona.
• 9. Kaldor M. 2020. New and Old Wars, Polity Press.
• 10. Latiff R.H. 2017. Wojna przyszłości. W obliczu nowego globalnego pola bi-twy, Wydawnictwo PWN.
• 11. Lorenz W. 2021. Odstraszanie. Strategia i polityka, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
• 12. MacAskill W. 2024. Co jesteśmy winni przyszłości. Longtermizm jako filozofia jutra, Wydawnictwo Feeria science, s. 193.
• 13. Marszałek M. 2020. Przyszła wojna. Zarys problemu, De Securitate et De-fensione. O bezpieczeństwie i Obronności, Nr 1 (6), 35-49.
• 14. Marszałek M. 2016. Użycie lotnictwa NATO w konflikcie bałkańskim w latach 1992-1995, Wydanie II Poszerzone, Wydawnictwo Akademii Sztuki Wojennej.
• 15. Sułek M. 2004. Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych, Wydawnictwo Aspra.
• 16. Turecki K. 2023. Izrael próbuje je zniszczyć: Tunele Hamasu kryją wiele tajemnic, onet. wiadomości, www.wiadomosci.onet.pl/swiat/izrael-probuje
• 17. Midlarsky .I. 2010. Ludobójstwo w XX wieku, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 18. Münkler H. 2024. Wojny naszych czasów, Wydawnictwo WAM.
• 19. S. Pinker, 2015. Zmierzch przemocy. Lepsza strona naszej natury, Wydawnictwo ZYSK I S-KA, s. 403.
• 20. Vulliamy E. 2016. Wojna umarła, niech żyje wojna. Bośniackie rozrachunki, Wydawnictwo Czarne.
• 21. Wojnarowicz M. 2024. Izrael po 100 wojny z Hamasem, „Biuletyn PISM” Nr 5(2815).
• 22. Wrzosek M. 2018. Wojny przyszłości. Doktryna, technika, operacje militarne, Wydawnictwo Fronda.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).