Atmosfera pod presją: Jakie są zależności pomiędzy warunkami meteorologicznymi a poziomem zanieczyszczenia powietrza w Poznaniu w dekadzie 2012-2022?

• Autorzy: Budka Anna , Lisiak-Zielińska Marta , Borowiak Klaudia

Identyfikatory

DOI

10.15199/9.2024.2.4

Warianty tytułu

EN

Atmosphere Under Pressure: What Are the Relationship Between Meteorologocal Conditions and the Level of Air Pollution in Poznań in the Decade 2012-2022?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeanalizowano tendencje zmian w czasie oraz powiązania parametrów meteorologicznych (temperatura, opady, zachmurzenie, prędkość wiatru) oraz zanieczyszczeń powietrza (tlenki azotu, ozon troposferyczny, pył zawieszony PM10 i PM2,5) w Poznaniu w latach 2012-2022. Za pomocą modelu ARIMA podjęto również próbę predykcji poziomów zanieczyszczeń powietrza do 2025 roku. Wykazano występowanie tendencji zmian w czasie i zależności pomiędzy parametrami meteorologicznymi oraz zanieczyszczeniami powietrza w Poznaniu w latach 2012-2022. W szczególności zwrócono uwagę na występowanie sezonowości podwyższonych stężeń zanieczyszczeń powietrza oraz pewne tendencje w przedziałach czasowych. Sezonowość ma związek z występującymi porami roku oraz źródłami zanieczyszczeń w nich dominującymi (np. transport, ogrzewanie mieszkań). Z kolei tendencje w przedziałach czasowych powiązane są m.in. z ograniczeniami wynikającymi z pandemii COVID-19 oraz działaniami podjętymi przez indywidualne gospodarstwa domowe i lokalne samorządy. Wskazuje to na celowość podejmowania wysiłków przez społeczeństwo i samorządy w ograniczaniu emisji zanieczyszczeń powietrza w naszym bezpośrednim otoczeniu.

EN

The analysis of time changes and relations between meteorological parameters (temperature, precipitation, cloudy, wind speed) and air pollution (nitrogen oxides, tropospheric ozone, particulate matter PM10 and PM 2.5) in Poznań in 2012-2022. With the aid of ARIMA model the prediction of air pollution level until 2025 has also been performed. The time changes and relations between meteorological parameters and air pollution in 2012-2022 in Poznań have been found. Special attention has been paid to the seasonality of elevated air pollutants concentrations and some tendencies in time periods. The seasonality is mainly related to the seasons of the year and air pollution sources dominant for certain seasons (e.g. transportation, house heating systems). While the longer time period tendencies are in relation in such activities as limitation resulted from COVID-19 pandemic situation and activities conducted by local governments and individual household to reduce air pollution emissions. This indicates the purposefulness of efforts made by society and local governments to reduce air pollution emissions in our immediate surroundings.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie powietrza; parametry meteorologiczne; korelacje; predykcja

EN

air pollution; meteorological parameters; correlations; predictions

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja
• Rocznik: 2024
• Tom: T. 55, nr 2
• Strony: 27--33
• Opis fizyczny: Bibliogr.10 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Budka Anna

• Katedra Budownictwa i Geoinżynierii, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-0929-5285

autor

Lisiak-Zielińska Marta

• Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0002-0655-9820

autor

Borowiak Klaudia

• Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

• https://orcid.org/0000-0001-9879-3683

Bibliografia

• [1] Lisiak-Zielińska M., Budka A., Borowiak K. 2023. „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie człowieka, środowisko i materiały”. Ciepłownictwo Ogrzewnictwo Wentylacja,. 54 (9): 40-44. DOI:10.15199/9.2023.9.6
• [2] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-społecznego i Komitetu Regionów - Droga do zdrowej planety dla wszystkich. Plan działania UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=COM%3A2021%3A400%3AFIN).
• [3] Aktualizacja Krajowego Programu Ochrony Powietrza do 2025 r. (z perspektywą do 2030 r. oraz do 2040 r.) (https://www.gov.pl/web/klimat/krajowy-program-ochrony-powietrza).
• [4] Sawicka J., Fornowski M. 2022. „Jak polskie miasta walczą ze smogiem”. Warszawa: Polityka INSIGHT.
• [5] Działania Miasta dla poprawy jakości powietrza (https://www.poznan.pl/mim/info/news/dzialania-miasta-dla-poprawy-jakosci-powietrza,125735.html).
• [6] Kendall M.G., Stuart A. 1969. The Advanced Theory of Statistics. Vol. 3. Biometrics, 25(2), 435.
• [7] Venables W.N., Ripley B.D. 2002 Modern Applied Statistics with S. Springer-Verlag.
• [8] Hyndman R.J., Khandakar Y. 2008. Automatic time series forecasting: The forecast package for R. Journal of Statistical Software, 26 (3).
• [9] Hyndman R.J., Koehler A.B., Snyder R.D., Grose, S. 2002. A state space framework for automatic forecasting using exponential smoothing methods. International Journal Forecasting, 18(3), 439-454.
• [10] R Core Team, 2020.