Architecture dressed in rationalism

• Autorzy: Nowak M.

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.15.018.3763

Warianty tytułu

PL

Architektura ubrana w racjonalizm

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Rome, as the headquarter of fascist Italy, became the place where il Duce was fulfilling his dreams of restoring the Great Empire. The architecture that appeared in the times of the dictator, is as much progressive (it has roots in the early 20th century European Avant-garde art), as it is traditional – through its references to ideas of culture and nation. In the course of the article, I presented the conditions that gave rise to fascist architecture in Rome. Daring architectural designs, connected with widening the streets, construction of new districts, highlighting the ancient monuments, led to destruction of parts of the city (mass evictions, damaged Renaissance and Baroque monuments). Realization of those enterprises was possible only during authoritarian rule – Mussolini had no difficulty either in commissioning the construction of the new, or destruction of the old buildings. At the threshold of the approaching war, Italian architecture performed primarily an ideological function, and secondarily, it fulfilled the material and aesthetic needs of the nation.

PL

Rzym jako główna siedziba faszystowskich Włoch stał się miejscem, gdzie il Duce realizował marzenia o odtworzeniu Wielkiego Imperium. Architektura powstała za czasów dyktatora jest tyle samo postępowa – ze względu na zakorzenienie w europejskiej sztuce awangardowej początku XX wieku, co tradycyjna – poprzez odwołania do idei kultury i narodu. W artykule przedstawiono uwarunkowania powstania architektury faszystowskiej w Rzymie. Śmiałe projekty urbanistyczne związane z poszerzeniem arterii, budową nowych dzielnic, odsłonieniem starożytnych zabytków doprowadziły również do zniszczenia części miasta (masowe wysiedlenia, zdegradowane renesansowe i barokowe zabytki). Realizacja tych przedsięwzięć była możliwa tylko podczas rządów autorytarnych – Mussolini z taką samą łatwością decydował o wznoszeniu nowych, jak i niszczeniu starych obiektów. U progu zbliżającej się wojny architektura włoska pełniła przede wszystkim funkcję ideową, w drugim rzędzie zaspokajała potrzeby materialne i estetyczne narodu.

Słowa kluczowe

EN

avant-garde; rationalism; fascist architecture

PL

awangarda; racjonalizm; styl faszystowski

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2015
• Tom: Y. 112, iss. 2-A
• Strony: 151--161
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il.

Twórcy

autor

Nowak M.

• Institute of Architectural Design, Faculty of Architecture, Cracow University of Technology

Bibliografia

• [1] Marinetti F.T., Manifeste du Futurisme, „La Figaro”, 20 février 1909, [In:] T. Miczka, Czas przyszły niedokonany. O włoskiej sztuce futurystycznej, WUŚ, Katowice 1994.
• [2] Baumgarth Ch., Futuryzm, Wydawnictwo Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1978.
• [3] Nietsche F., Tako rzecze Zaratustra, książka dla wszystkich i dla nikogo, Zyska i S-ka, Poznań 1995.
• [4] Mussolini B., Doktryna faszyzmu, Filomata, Lwów 1935.
• [5] Mielnik A., Racjonalność i racjonalizm w architekturze, „Przestrzeń i Forma” 19/2013.
• [6] Nawratek K., Ideologie w przestrzeni. Próby demistyfikacji, Universitas, Kraków 2005.
• [7] Biegański P., Architektura Włoch Mussoliniego, „Architektura i Budownictwo”, (ed.) J. Zachwatowicz, No. 10, Warszawa 1937.
• [8] Salvadori R., Giuseppe Terragni. Architektura i faszyzm, Zeszyty Literackie, No. 58, Warszawa 1997.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.