Ocena właściwości tribologicznych wybranych substancji smarujących na podstawie charakterystyk Herseya–Stribecka

• Autorzy: Aranowski Arkadiusz , Kałdoński Tadeusz , Gocman Krzysztof , Kałdoński Tomasz Jan

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0013.3007

Warianty tytułu

EN

Evaluation of tribological properties of lubricants based on Hersey’s–Stribeck’s characteristics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących właściwości tribologicznych - na podstawie charakterystyk Herseya–Stribecka, substancji smarujących takich jak syntetyczna baza olejowa PAO-6, olej perfluoropolieterowy PFPE Fomblin Y 04 oraz ciecz jonowa CJ 006, tj. bis(trifluorometylosulfonylo)imid-3-metylo-1-propylopirydynowy. Badanie przeprowadzono w Zakładzie Tribologii, Inżynierii Powierzchni i Logistyki Płynów Eksploatacyjnych Wydziału Mechanicznego Wojskowej Akademii Technicznej na uniwersalnym nano/mikrotesterze UNMT, wyprodukowanym przez CETR (Centrum for Tribology) w USA. Badania zostały zrealizowane przy różnych obciążeniach, a mianowicie 0,25 N, 5 N i 50 N. Zróżnicowały one substancje smarujące pod względem właściwości tribologicznych, ukazując wpływ zmiany prędkości tarcia oraz obciążenia węzła tarcia na wartość współczynnika tarcia. Najlepsze właściwości tribologiczne, szczególnie przy większych obciążeniach, wykazała ciecz jonowa.

EN

The content of the paper presents the results of investigations of selected lubricants. The study led to obtaining Hersey’s-Stribeck’s curves and to comparison of the lubricating properties of lubricants belonging to different groups such as hydrocarbon oils, perfluoropolyether oils (PFPE), and ionic liquids. The following liquids were evaluated for tribological properties: PAO-6 polyalphaolefin oil base, CJ 006 ionic liquid (3-methyl-1-propylpyridinium bis(trifluoromethylsulphonyl)-imide) and Fomblin Y 04 synthetic perfluoropolyether oil. The research was carried out using the universal nano/micro tribotester (UNMT-CETR, CA, USA) at the Department of Tribology, Surface Engineering and Service Fluids Logistics, Faculty of Mechanical Engineering, Military University of Technology. The study consisted of friction of a ball bearing steel (100 Cr 6) with a round specimen of a certain roughness (ball-on-disc). Friction occurred in rotational motion of the specimen, at different rotational speeds at constant radius and at constant load (0.25 N; 5 N; 50 N). The friction node was lubricated with the tested liquid.

Słowa kluczowe

PL

tribologia; współczynnik tarcia; charakterystyki Herseya-Stribecka

EN

tribology; friction factor; Hersey’s-Stribeck’s characteristics

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 68, nr 2
• Strony: 109--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Aranowski Arkadiusz

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

autor

Kałdoński Tadeusz

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

autor

Gocman Krzysztof

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

autor

Kałdoński Tomasz Jan

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu, ul. gen. Sylwestra Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

Bibliografia

• [1] Kałdoński T., Podstawowe problemy analizowania procesów tribologicznych, WAT, Warszawa 2015.
• [2] Kałdoński T.J., Badania i ocena alkoksymetyloimidazolowych cieczy jonowych jako nowych smarów dla stalowych węzłów tribologicznych, (rozprawa doktorska), Wydział Mechaniczny, WAT, Warszawa, 2012.
• [3] Kałdoński T. (red), Porowate łożyska ślizgowe nowej generacji, WAT, Warszawa 2013.
• [4] UNMT Multi-Specimen Test System User’s Manual Addendum Center for Tribology 1715 Dell Ave, Campbell CA 95008, USA 2008.
• [5] Instrukcja KSV Sigma 701: Operation Manual Surface/Interfacial Tension DCA Meter (www.ksvltd.com).
• [6] Polska Norma: PN-ISO 2909: 2009. Przetwory naftowe. Obliczanie wskaźnika lepkości na podstawie lepkości kinematycznej.
• [7] Polska Norma: EN-ISO 3104: 2004. Przetwory naftowe. Ciecze przezroczyste i nieprzezroczyste. Oznaczanie lepkości kinematycznej i obliczanie lepkości dynamicznej.
• [8] Polska Norma: PN-ISO 3016: 2005. Przetwory naftowe. Oznaczanie temperatury płynięcia.
• [9] Instrukcja ISL-CPP 97-2, Instrumentation Scientifique de Laboratorie - Cloud, Pour Point 97-2.
• [10] Kałdoński T.J., Research on alkiloimidazolium ionic liquids as lubricants for steel tribological nodes, Military University of Technology, Warsaw, 2016.
• [11] Wassercheid P., Welton T. (eds.), Ionic Liquids in Synthesis, Second Completely Revised and Enlarged Edition Wiley – WCH Verlag GmbH & Co. KgaA, Weinheim 2008.
• [12] Fitchet B.D., Knepp T.M., Conboy J.C., 1-alkyl-3-methylimidazolium bis(perfluoro alkylsulfonyl) imide water immiscible ionic liquids, Journal of Electrochemical Society, 151, 2004, E 219.
• [13] Freire M.G., Carvalho P.J., Fernandes A.M., Marrucho J.M., Qeimada A.J., Cantinho J.A.P., Surface tension of imidazolium based ionic liquids: Anion, Cation, Temperature and Water effect, Journal of Colloid and Interface Science, 314, 2007, pp. 621-630.
• [14] Aranowski A., Ocena właściwości tribologicznych olejów na podstawie charakterystyk Herseya–Stribecka (praca dyplomowa), Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa 2017.
• [15] Kamimura H., Kubo T., Mirami J., Mori S., Effect and Mechanism.

Uwagi

Źródło finansowania pracy - działalność statutowa Wojskowej Akademii Technicznej.