LUMINEOS – nowoczesna sieć sejsmologiczna do monitorowania sejsmiczności i poziomu drgań gruntu na obszarze eksploatacji złóż miedzi w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym

• Autorzy: Mirek J. , Rudziński Ł.

Warianty tytułu

EN

LUMINEOS – modern seismological network for monitoring seismic activity and the level of ground vibration in the area of Legnica-Głogów Copper Mine District

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy od lat siedemdzisiątych XX wieku jest obszarem intensywnej eksploatacji złóż miedzi. Prowadzone prace górnicze spowodowały pojawienie się sejsmiczności indukowanej, a to z kolei pociągnęło za sobą konieczność prowadzenia obserwacji za pomocą podziemnych sieci sejsmologicznych. W połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku, z uwagi na duże szkody obiektów znajdujących się na powierzchni wywołane drganiami gruntu pochodzenia sejsmicznego, pojawiły się naziemne stacje sejsmometryczne (akcelerometryczne). Monitorują one poziom drgań zarówno gruntu, jak i samych obiektów (Mirek 2002). Przyczyniło się to do poszerzenia wiedzy w zakresie charakteru drgań gruntu, jak i odporności obiektów budowlanych. W ostatnich latach zagrożenia antropogeniczne, do których zalicza się sejsmiczność indukowaną działalnością górniczą, wzbudzają coraz większe zainteresowanie. Żeby móc rozwijać metody badania fizyki źródła sejsmicznego, analizy wpływu drgań na powierzchnię czy hazardu sejsmicznego, należy także rozwijać i modernizować sieci pomiarowe. W ramach projektu IS-EPOS „Cyfrowa przestrzeń badawcza sejsmiczności indukowanej dla celów EPOS”, w latach 2014–2015, rozbudowano nowoczesną sieć sejsmologiczną LUMINEOS składającą się obecnie z 15 sejsmometrów i 10 akcelerometrów z możliwością dalszej rozbudowy. Sieć ukierunkowana jest zarówno na obserwacje zjawisk sejsmicznych, jak i obserwacje poziomu drgań gruntu. Dane uzyskiwane z sieci LUMINEOS dopełniają istniejące kopalniane sieci podziemne (Koziarz i Szłapka 2010) oraz powierzchniowe sieci akcelerometryczne (Mirek i in. 2006; Mirek 2005), a także pozwalają na prowadzenie zaawansowanych analiz sejsmologicznych.

EN

Since the 1970s, the Legnica-Głogów Copper District has an area of intensive mining of copper. Mining activities resulted in the appearance of induced seismic activity. This situation caused the necessity of setting an underground seismological network. In the mid-1990s, due to the great damage of objects on the surface caused by the ground vibrations due to mining tremors, a surface strong motion seismic network equipped with accelerometers was created. They monitor the vibration levels of both the land and the buildings themselves. This contributed to a better knowledge of the nature of ground vibration and the resistance of objects. In recent years, anthropogenic threats, which include seismicity induced by mining activities, are arousing more and more interest. To be able to develop test methods for seismic source physics, the analysis of the impact of vibrations on the surface and the seismic hazard, network measurement should also be developed and modernized. In the years 2014–2015, the IS-EPOS “Digital research space of induced seismicity for EPOS purposes” project, extended the LUMINEOS modern seismological network presently consisting of 15 seismometers and 10 accelerometers, with the possibility of additional further expansion. The data obtained from the LUMINEOS network complements the existing underground mining network and surface strong motion network. This allows for an advanced seismic analysis.

Słowa kluczowe

PL

monitorowanie sejsmiczności; wstrząsy indukowane działalnością górniczą

EN

seismic monitoring; mining tremors

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 97
• Strony: 163--171
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mirek J.

• Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

autor

Rudziński Ł.

• Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa

Bibliografia

• 1. Cesca i in. 2010 – Cesca, S., Heimann, S., Stammler, K. i Dahm, T. 2010. Automated procedure for point and kinematic source inversion at regional distances. J. Geophys. Res. 115, B6, B06304, DOI: 10.1029/2009JB006450.
• 2. Dec 2011 – Dec, J., Pietsch, K. i Marzec, P. 2011. Application of seismic methods to identify potential gas concentration zones at the Zechstein Limestone level in the “Rudna” mining area, SW Poland. Ann. Soc. Geol. Pol. 81, 1, s. 63–78.
• 3. Dreger i in. 2008 – Dreger, D.S., Ford, S.R. i Walter, W.R. 2008. Source analysis of the Crandall Canyon, Utah, mine collapse. Science 321, 217, DOI:10.1126/science.1157392.
• 4. Grigoli i in. 2017 – Grigoli, F., Cesca, S., Priolo, E., Rinaldi, A.P., Clinton, J.F., Stabile, T.A., Dost, B., Garcia Fernandez, M., Wiemer, S. i Dham, T. 2017. Current challenges in monitoring, discrimination and management of induced seismicity related to underground industrial activities: a European perspective. Reviews of Geophys., DOI:10.1002/2016RG000542.
• 5. Heimann, S. 2011. A robust method to estimate kinematic earthquake source parameters. Praca doktorska, University of Hamburg, Niemcy.
• 6. Koziarz, E. i Szłapka, M. 2010. Kierunki dalszego rozwoju informatycznego systemu do bezpośredniej lokalizacji zjawisk dynamicznych w O/ZG „Rudna” KGHM „Polska Miedź” SA. Wiadomości Górnicze 3, s. 159–174.
• 7. Król, M. 1998. Zastosowanie tensora momentu sejsmicznego oraz analizy widmowej fal sejsmicznych do badania ognisk wstrząsów z rejonu kopalni miedzi „Polkowice-Sieroszowice”. Praca doktorska. Biblioteka Instytutu Geofizyki PAN, Warszawa.
• 8. Lizurek, G. i Wiejacz, P. 2011. Moment Tensor Solution and Physical Parameters of Selected Recent Seismic Events at Rudna Copper Mine. GeoPlanet: Earth and Planetary Sciences T. 2, s. 11-19, DOI: 10.1007/978- 3-642-19097-1_2.
• 9. Lizurek i in. 2015 – Lizurek, G., Rudziński, Ł. i Plesiewicz, B. 2015. Mining Induced Seismic Event on an Inactive Fault. Acta Geophysica t. 63, z. 1, s. 176–200, DOI: 10.2478/s11600-014-0249-y.
• 10.Mirek, J. 2002: SEJS-NET: wide area network system for ground vibration. Publications of the Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences. vol. M-24, s. 181–185.
• 11. Mirek, J. 2005: Strong ground motion monitoring network in the Legnica–Głogów Copper Mining District. Acta Geodynamica et Geomaterialia, s. 145–150.
• 12. Mirek i in. 2006 – Mirek, J., Bocian, S., Bączkowska, M. i Macioszczyk, M. 2006. Strong ground motion monitoring system on the Polkowice Commune territory. Wydawnictwo IGSMiE PAN, Sympozja i Konferencje nr 67, s. 267–274.
• 13. Platforma IS-EPOS. [Online] Dostępne w: http://tcs.ah-epos.eu/ [Dostęp: 20.06.2017].
• 14. Rudziński, Ł. 2013. Rozwiązanie mechanizmu zjawiska sejsmicznego poprzez inwersję sejsmogramów. Przegląd Górniczy 5, s. 49–55.
• 15. Rudziński i in. 2016 – Rudziński, Ł., Cesca, S. i Lizurek, G. 2016. Complex Rupture Process of the 19 March 2013, Rudna Mine (Poland) Induced Seismic Event and Collapse in the Light of Local and Regional Moment Tensor Inversion. Seismological Research Letters Vol. 87, s. 274–284, DOI:10.1785/0220150150.
• 16. Whidden i in. 2013 – Whidden, K., Rudziński, Ł., Lizurek, G. i Pankow, K.L. 2013. Regional, local, and in-mine moment tensor for the 2013 Rudna Mine collapse, Poland, Eos Trans. AGU (Fall Meet. 2013), Abstract S21-2396.
• 17. Wojtecki, Ł. i Dzik, G. 2013. Charakterystyka mechanizmu ognisk wysokoenergetycznych wstrząsów górotworu występujących podczas eksploatacji ścianowej pokładu 507. Przegląd Górniczy 12, s. 17–22, UKD 622.333.83/.84: 622.504.1.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).