Piaskowiec ze złoża „Rakowiczki” jako materiał budowlany i jego odporność na wietrzenie

• Autorzy: Labus M.

Warianty tytułu

EN

Sandstone from “Rakowiczki” deposit as a building material, and its weathering resistivity

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Górnokredowe piaskowce ciosowe Dolnego Śląska, wśród których znajduje się surowiec pochodzący ze złoża „Rakowiczki”, pod względem technicznym należą do najbardziej poszukiwanych surowców skalnych w Europie. Charakteryzują się one równoziarnistą strukturą i szarożółtą, jednorodną barwą. Stały skład granulometryczny i mineralny skały oraz korzystne własności fizyko-mechaniczne decydują o tym, iż piaskowiec „Rakowiczki” jest bardzo ceniony na rynku kamieniarskim. Przeprowadzona laboratoryjnie symulacja procesów starzenia wykazała wysoką odporność badanych skał na wietrzenie. Wynika ona z dominującego udziału okruchów kwarcu, a także uziarnienia i charakteru przestrzeni porowej. Z przeprowadzonych badań wynika, iż odporność na wietrzenie zewnętrznej strefy badanego surowca wzrośnie po krótkim okresie wyeksponowania na wpływy atmosferyczne, w wyniku zmniejszenia się ilości porów o lejkowatym kształcie, co przyczynia się do podniesienia walorów użytkowych piaskowców pochodzących ze złoża „Rakowiczki”.

EN

The Upper Cretoceous quader sandstones of Lower Silesia, among which is the raw material originating from the “Rakowiczki” deposit, belong from the technical point of view to the most sought-after rock raw materials in Europe. They are characterized by even-grained structure and greyish-yellow, uniform colour. Constant grain size and mineral composition, as well as favourable physical and mechanical properties decide about the high value of the “Rakowiczki” sandstone on the stonework market. The performed laboratory simulation of aging processes showed a high resistance to weathering of the examined rocks. It results from the dominant share of quartz grains in the stone, as well as grain size and the nature of the pore space. The high resistance determines the low share of the so-called transitional pores, where the greatest damages of rocks usually occur, associated with the crystallization of salt and frost activity. The studies carried out also show that the weathering resistance of the outer zone of the tested material will increase after a short time of exposure to atmospheric influences. This will be a result of decrease of the number of funnel-shaped pores, what contributes to the rise of utility values of sandstones originating from the “Rakowiczki” deposit.

Słowa kluczowe

PL

piaskowiec Rakowiczki; surowce skalne; odporność na wietrzenie; przestrzeń porowa

EN

Rakowiczki sandstone; rock raw materials; weathering resistance; pore space

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 68, nr 3
• Strony: 141--147
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Labus M.

• Politechnika Śląska, Gliwice, Wydział Górnictwa i Geologii

Bibliografia

• 1. Andriani G.F., Walsh N.: Fabric, porosity and water permeability of calcarenites from Apulia (SE Italy) used as building and ornamental stone. Bull. Eng. Geol. Env., No. 62, 2003, s. 77÷84.
• 2. Bednarczyk J., Modrzejewski S.: Rozwój górnictwa skalnego w okresie transformacji, Przegląd Górniczy 2006, Nr 7-8, s. 27÷34.
• 3. Bromowicz J., Karwacki A.:, Bloczność złóż materiałów kamiennych, Kwart. AGH Geologia, 1981, vol. 7/1, s. 87÷97.
• 4. Ehling A.: Die oberkretazischen Bausandsteine Schlesiens (Petrographie, Geochemie, Gesteinstechnische Eigenschaften, Verwitterung und Verwendung sowie Characterisierung ihres Kathodolumineszenz-Verhaltens), Diss. Univ., Hannover 1999.
• 5. Fitzner B., Kownatzki R.: Porositätseigenschaften und Verwitterungsverhalten von sedimentären Naturwerksteinen. Bauphysic, Nr. 13, h. 4, 1991, s. 111÷119.
• 6. Ingham J.P.: Predicting the frost resistance of building stone. Quart. J. Eng. Geol. Hydrogeol., No. 38, 2005, s. 387÷399.
• 7. Kobylec K.: Tendencje w gospodarowaniu piaskowcami budowlanymi w Polsce. Gosp. Sur. Min., t. 24, z. 4/4, 2008, s. 175÷191.
• 8. Kozioł W.: Górnictwo skalne w Polsce – historia, aktualny stan, perspektywy, Przegląd Górniczy 2009, Nr 65, 5-6, s. 93÷101.
• 9. Kozioł W., Kawalec P.: Wydobycie i produkcja surowców skalnych w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej, Przegląd Górniczy 2005 Nr 5, s. 7÷13.
• 10. Kozłowski S.: Surowce skalne Polski. Wyd. Geol., Warszawa 1986.
• 11. Labus M.: Parametry przestrzeni porowej jako determinanty podatności na wietrzenie surowców skalnych – dolnośląskich piaskowców ciosowych, Wyd. Pol. Śl., Gliwice 2011.
• 12. Manecki A., Muszyński M. (red.): Przewodnik do petrografii. Uczelniane Wyd. Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2008.
• 13. Milewicz J.: Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Sudetów. Wyd. Geol., Warszawa 1964.
• 14. Pettijohn F.J., Potter P.E., Siever R.: Sand and Sandstones. Springer-Verlag, New York 1972.
• 15. Rollinson H.: Using Geochemical Data: evaluation, presentation, interpretation. Pearson, Harlow 1993.
• 16. Walendowski H.: Piaskowiec z Rakowic Małych, Nowy Kamieniarz 2010, Nr 48, s. 5.