Tynki szlachetne w architekturze z początku XX wieku – problematyka konserwatorska

• Autorzy: Korpała M.

Warianty tytułu

EN

Stuccoes in architecture of the beginning of the 20th century – conservation issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Elewacje XX-wiecznych budynków pokrytych tynkami szlachetnymi wciąż są traktowane z dużą nonszalancją, na skutek czego tynki te są wymieniane lub znikają pod warstwą termoizolacji. Problemem jest niezrozumienie historycznych i estetycznych wartości wypraw tynkarskich, a także brak wiedzy o sposobach ich wykonywania. Wartość materii XX-wiecznej nie jest mniejsza niż tej pochodzącej z epok starszych, a upływ czasu sprawia, że traktowanie jej jako współczesnej staje się całkowicie nieuzasadnione. Podczas modernizacji budynków należy respektować ideowe założenia stylu i dążyć do zachowania w możliwie największym stopniu oryginalnej substancji.

EN

Elevations of 20th century buildings covered with stuccoes are still treated with great nonchalance, as a result of which these stuccoes are replaced or disappear under a layer of thermal insulation. The problem lies in lack of understanding of historical and aesthetic values of plaster coatings as well as lack of knowledge about the methods of their creation. The value of the 20th century matter is not lesser than value of the matter dating from earlier periods, and because the flow of time treating it as contemporary becomes completely unjustified. During modernization of buildings, one should respect ideological assumptions of the style and strive to maintain the original substance to the highest possible degree.

Słowa kluczowe

PL

architektura XX w.; tynk elewacyjny; technologia tradycyjna; tynk szlachetny; wartość historyczna; wartość estetyczna; autentyczność; problem konserwatorski

EN

XX-century architecture; facade render; traditional technology; stucco; historic value; aesthetic value; authenticity aspect; conservatory problem

• Wydawca: Fundacja Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa
• Czasopismo: Przegląd Budowlany
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 88, nr 11
• Strony: 56--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., il.

Twórcy

autor

Korpała M.

• Instytut Architektury, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Nysa

Bibliografia

• [1] Białecki Z., Tynki szlachetne, Przegląd Techniczny, Warszawa 1938
• [2] Bobieński M., Szlachetne wyprawy fasadowe, Przegląd Budowlany, Warszawa, 1931, nr 3, str. 103–108
• [3] Hirsch R., Tynki elewacyjne w architekturze modernistycznej Gdyni i ich konserwacja, [w:] Modernizm w Europie. Modernizm w Gdyni. Architektura XX wieku do lat sześćdziesiątych i jej ochrona w Gdyni i w Europie, Sołtysik M. J., Hirsch R. (red.), Gdynia, 2014, str. 199–208
• [4] Hirsch R., Wykończenie architektoniczne elewacji budynków modernistycznych w Polsce, [w:] Dziedzictwo na nowo odkryte Detal architektoniczny 1850–1939, red. J. Roguska, Warszawa, 2014, str. 45–85
• [5] Lewicki J., Co stracić, co zyskać. Adaptować czy modernizować? Możliwości ingerencji w elewacje z czasów eklektyzmu i modernizmu [w:] Ochrona wartości w procesie adaptacji zabytków, red. B. Szmygin, Warszawa, 2015, str. 157–169
• [6] Lewicki J., Kolorystyka architektury modernistycznej w Polsce [w:] Kolorystyka zabytkowych elewacji od średniowiecza do współczesności. Historia i konserwacja, Materiały międzynarodowej konferencji z okazji 30-lecia wpisu Starego Miasta w Warszawie na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, Warszawa 22–24 IX 2010, red. K. Guttmejer, Warszawa, 2010, str. 213–225
• [7] Radyx L., Wyprawy szlachetne, 1933
• [8] Wiszniewski J., Nowy sposób tynkowania elewacji, Komunikat Stowarzyszenia Architektów Rzeczpospolitej Polskiej, 1937, nr 8, str. 68