Rozwój polskiego programu niewielkich rakiet sondujących

• Autorzy: Marciniak B. , Okniński A.

Warianty tytułu

EN

Sounding rocket development in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca zwiera przegląd niewielkich rakiet sondujących rozwijanych na Politechnice Warszawskiej przy współpracy z Instytutem Lotnictwa. Omówiony jest rys historyczny oraz główny cel programu. Wszystkie prezentowane rakiety napędzane są silnikami na stały materiał pędny. Jednostki napędowe są wytwarzane wykorzystując innowacyjną technologię nawijania kompozytowych komór spalania, co pozwala na uzyskiwanie bardzo dobrych parametrów masowych konstrukcji. Część z nich jest wielokrotnego użytku. Zaprezentowano dwa główne elementy programu rakietowego – konstrukcje z rodziny lotnych platform badawczych „Amelia” oraz rodziny „H” (profesjonalnego zastosowania). W pracy wspomniana jest także rozwojowa wersja rakiety, umożliwiająca wynoszenie eksperymentów na wysokości około 100 kilometrów. Głównym celem programu jest budowa mobilnego systemu umożliwiającego wynoszenie eksperymentów naukowych w niskie partie atmosfery przy relatywnie niskich kosztach operacyjnych i prostocie eksploatacji. Szczególny nacisk położono w pracy na ukazanie możliwego wykorzystania nabytej wiedzy oraz wybranych rozwiązań w ramach kolejnych projektów. Budowane rakiety mają umożliwić wykonanie kolejnego kroku w kierunku rozwoju niewielkich rakiet nośnych w Polsce.

EN

This paper presents an overview of small sounding rockets developed at Warsaw University of Technology with support from the Institute of Aviation. The history of Polish rocketry is discussed and the resulting Small Sounding Rocket Program ultimate goals are presented. All of the rockets are propelled using solid rocket motors. They are built using an innovative technology of composite combustion chamber manufacturing, what allows achieving very high propellant mass fractions of the developed motors. Some of them are reusable. Two main program elements are presented – the simple in-flight-experimentation platforms named “Amelia” and the „H” family of rockets dedicated to professional use. A sounding rocket capable of flying to altitudes of about 100 kilometres is also mentioned. The ultimate aim of the program is to develop a mobile system enabling launches of small experimentation modules, while maintaining relatively low costs and easy system utilization. In this paper, the possibility of using the knowledge gained and selected technical solutions is emphasized. The program is to enable future development of small satellite launchers in Poland.

Słowa kluczowe

PL

rakiety badawcze; polski program kosmiczny; rakiety sondujące; Amelia 1; Amelia 2; H1; rakiety; H2

EN

sounding rockets; Polish space program; Small Sounding Rocket Program; Amelia 1; Amelia 2; H1; rocketry group

• Wydawca: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa
• Czasopismo: Prace Instytutu Lotnictwa
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 1 (234) March 2014
• Strony: 82--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Marciniak B.

• Instytut Lotnictwa, Centrum Technologii Kosmicznych

autor

Okniński A.

• Instytut Lotnictwa, Centrum Technologii Kosmicznych

Bibliografia

• [1] Wells, H. T., Whiteley, S. H., Karegeannes, C. E. (1976). Chapter 5: Sounding Rockets in Origins of NASA Names, NASA, Washington.
• [2] Walczewski, J. (1982). Polskie rakiety badawcze, Biblioteczka Skrzydlatej Polski, tom XV, Warszawa, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.
• [3] Kobyliński, W. Relacja uczestnika programu Meteor, kontakt osobisty autorów.
• [4] Siwiec, S. Relacja uczestnika programu Meteor, kontakt osobisty autorów.
• [5] Wolański, P., Folusiak, M., Kublik, D., Świderski, K., Rarata, G., Sobczak, K., Surmacz, P., Florczuk, W. (2009). Koncepcja rakiety kosmicznej przeznaczonej do transportu mikro-satelitów na orbitę synchronizowaną słonecznie, Biuletyn Instytutu lotnictwa, Vol. 198 (3), 01/2009, pp. 5-24.
• [6] Rarata, G., Surmacz, P., Florczuk, W. (2013). Potential Risk Concerning the Use of Hydrogen Peroxide, NATO AVT-210 Specialists’ Meeting risk and Reliability Assessment and Validation for Small Spacecraft, Conference Proceeding, Karlstad.
• [7] Okniński, A. (2014). Design and testing of a Small Green Bipropellant Rocket Engine Using Hydrogen Peroxide as Oxidizer, Praca Przejściowa Magisterska, Politechnika Warszawska, Warszawa.
• [8] Okniński, A., Marciniak, B., Bartkowiak, B., Kaniewski, D., Matyszewski, J., Kindracki, J., Wolański, P. (2013). The Development of the Small Sounding Rocket Program, 64th International Astronautical Congress, IAC-13-D2.6.9, Beijing, 23-27.
• [9] Okniński, A., et al. (2013). Rozwój kompozytowych silników rakietowych wielokrotnego użytku, Sprawozdanie z grantu rektorskiego, Politechnika Warszawska, Warszawa.
• [10] Bartkowiak, B., Matyszewski, J., Oleszczak, P. (2011). Hamownia do badania silników rakietowych, VII Międzynarodowa konferencja Naukowa „Tendencje rozwojowe Technik i Technologii Kosmicznych”, Warszawa.
• [11] Boruc, Ł., Oleszczak, P. (2011). Współczynnik oporu stożka rakiety - charakterystyki i porównanie, VII Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Tendencje rozwojowe Technik i Technologii Kosmicznych”, Warszawa.
• [12] Zarachowicz, J. (2012). Analiza wytrzymałościowa kompozytowego zbiornika ciśnieniowego, Praca Inżynierska, ITLiMS, MEiL, PW, Warszawa.
• [13] Okniński, A. (2012). Optymalizacja silnika rakietowego na stały materiał pędny, Praca Przejściowa Inżynierska, ITC PW, Warszawa.
• [14] Matyszewski, J. (2012). Analiza lotu i osiągów dwustopniowej rakiety ,,Amelia 2” na stały materiał pędny, Praca Przejściowa Inżynierska, ITC, MEiL, PW, Warszawa.
• [15] Matyszewski, J. (2014). Program do symulacji lotu rakiet sondujących, Praca Inżynierska, ITLiMS, MEiL, PW, Warszawa.
• [16] Rosłowicz, A. (2012). Optymalizacja rakiety sondującej na 100 km, Praca Przejściowa Inżynierska, ITC PW, Warszawa.
• [17] Bartkowiak, B. (2012). Analiza możliwości sterowania ciągiem w silnikach rakietowych na stały materiał pędny, Praca Przejściowa Inżynierska, ITC PW, Warszawa.
• [18] http://www.spaceflightnow.com (źródło zdjęć rakiet lambda 4L i Shavit).
• [19] Marciniak, B. (2013). System wyrzucania spadochronu z naddźwiękowej rakiety studenckiej, Praca Przejściowa Inżynierska, ITLiMS, MEiL, PW, Warszawa.