Znaczenie światła dziennego i jego dystrybucja w obiektach architektonicznych zaprojektowanych przez Victora Hortę

• Autorzy: Widera Barbara

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc200303

Warianty tytułu

EN

The role of daylighting and its distribution in buildings designed by Victor Horta

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań nad rolą światła dziennego w wybranych budynkach reprezentatywnych dla twórczości Victora Horty. Przeprowadzono analizę porównawczą czterech obiektów zlokalizowanych w Brukseli: Hôtel Tassel, Hôtel van Eetvelde, Maison et Atelier Horta oraz Magasins Waucquez. W badaniach in situ uwzględniono analizy poziomu oświetlenia światłem dziennym w celu określenia współczynnika oświetlenia dziennego (daylight factor). Przeprowadzone badania wykazały, że światło dzienne było dla Horty jednym z podstawowych elementów kształtujących architekturę budynku, równie istotnym jak prawidłowo zaprojektowany układ funkcjonalno-przestrzenny czy system konstrukcyjny. Do najważniejszych założeń, definiujących rolę światła dziennego w budynkach projektowanych przez Hortę należały: dążenie do zapewnienia użytkownikom budynku kontaktu z przyrodą jako źródłem wszelkiego życia; wzorowane na obserwacji natury dążenie do wyeliminowania stref pozbawionych światła dziennego; dążenie do tworzenia otwartych, jasnych i dobrze wentylowanych przestrzeni, będących dla architekta wyznacznikiem funkcjonalności i elegancji. Wyodrębniono siedem głównych metod, za pomocą których architekt osiągał opisane powyżej cele. Były to: eksperymentalne zastosowanie stali i szkła w fasadach, świetlikach i witrażach; innowacyjne konstrukcje umożliwiające otwarcie przestrzeni i dystrybucję światła wewnątrz budynku; doprowadzanie światła dziennego do wszystkich pomieszczeń; wizualne łączenie wnętrza z zewnętrzem; wykorzystanie klatek schodowych do rozprowadzania światła i powietrza; stosowanie luster optycznie powiększających przestrzeń i odbijających światło oraz wprowadzanie materiałów o wysokiej luminancji i reflektancji. Analizy wykazały, że dzięki stosowaniu tych metod w badanych obiektach uzyskano bardzo wysoki poziom współczynnika oświetlenia dziennego. Najwyższy maksymalny stwierdzono w Magasins Waucquez (18,5%), przy czym średnia wartość współczynnika oświetlenia dziennego dla badanych obiektów przekroczyła 8%, a minimalny poziom w żadnym z budynków nie był niższy niż 2%. Przeprowadzone badania potwierdziły, że Horta jako jeden z pierwszych osiągnął tak znakomite efekty w zakresie oświetlenia dziennego budynków, będąc pod tym względem prekursorem najbardziej aktualnych tendencji w projektowaniu budynków komfortowych dla użytkownika i bezpiecznych dla środowiska naturalnego.

EN

The article presents the results of research on the role of daylight in selected buildings representative of the work of Victor Horta. A comparative analysis of four facilities located in Brussels was carried out, including: Hôtel Tassel, Hôtel van Eetvelde, Maison et Atelier Horta and Magasins Waucquez. In situ studies included analyses of the level of daylight illumination to determine the daylight factor. The research showed that for Horta daylighting was one of the basic elements shaping the architecture of the building, having the same importance as a properly designed functional and spatial layout or a structural system. The most significant assumptions defining the role of daylight in buildings designed by Horta were: the goal to provide the building users with contact with nature; the aspiration (inspired by nature) to illuminate all rooms in the building with daylight; the need to create open, bright and well ventilated spaces that were an indicator of functionality and elegance for the architect. Seven main methods, by which the architect achieved the objectives described above, were identified. These were: the experimental use of steel and glass in façades, skylights as well as in stained glass or lattice windows; innovative structures enabling the space opening and the light distribution inside the building; providing daylight to all rooms; visual connection of the interior with the outside; the use of staircases to distribute light and air; placing mirrors to enlarge the space and reflect light, and the introduction of materials with high luminance and reflectance. Analyses showed that due to the use of these methods in the tested buildings, a very high level of daylight factor (DF) was obtained. The highest maximum value of DF = 18.5% was achieved in Magasis Waucquez, while the average value of the daylight factor for the tested objects exceeded 8% and the minimum DF level in any of the buildings was not lower than 2%. The study confirmed that Horta was one of the first to achieve such excellent results in the field of building daylighting, being a precursor of the most current trends in the design of buildings comfortable for the users and safe for the environment.

Słowa kluczowe

PL

oświetlenie dzienne; architektura ekologiczna; rozwiązanie wzorowane na naturze; innowacyjność; architektura współczesna

EN

daylighting; ecological architecture; nature based solution; innovativeness; contemporary architecture

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 3 (63)
• Strony: 37--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., il.

Twórcy

autor

Widera Barbara

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej / Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

Bibliografia

• [1] Loyer F., Delahaye J., Victor Horta, Hotel Tassel 1893–1895, AAM Editions, Brussels 1998.
• [2] Fontoynont M., Daylight Performance of Buildings, Earthscan, Abing don Oxon 2013.
• [3] Widera B., Innowacyjny charakter twórczości Victora Horty / Innovative nature of architectural creation of Victor Horta, „Architectus” 2015, nr 2(42), 79–90, doi: 10.5277/arc150208.
• [4] Borsi F., Portoghesi P., Victor Horta, Rizzoli International Publications, New York 1991.
• [5] Dierkens-Aubry F., Horta: Art Nouveau to Modernism, Harry N. Abrams, New York 1997.
• [6] Cilento J.-M., Master of Light: Victor Horta in Brussels, „Design and Art Magazine” 2018, 24 April, https://www.designartmagazine.com/2018/04/master-of-light-victor-horta-in-brussels.html [accessed: 20.10.2019].
• [7] Musee Horta, Saint-Gilles, Brussels 2005, http://www.hortamuse um.be/fichiers/artnouveau_EN.pdf [accessed: 20.10.2019].
• [8] Watkin D., A History of Western Architecture, Laurence King Publishing, London 2005.
• [9] Dernie D., Carew-Cox A., Victor Horta: The Architect of Art Nouveau, Thames & Hudson, New York 2018.
• [10] Hopkinson R.G., Architectural Physics: Lighting, Her Majesty’s Stationery Office, London 1963.
• [11] Szczepańska E., Heim D., Całkowity wskaźnik oświetlenia dziennego – TDI a wymagane oświetlenie uzupełniające, „Fizyka Budowli w Teorii i Praktyce” 2007, t. 2, 265–270.
• [12] de la Bédoyère C., Secesja, Arkady, Warszawa 2007.