Present and future spatial accessibility of the Polish sea ports

• Autorzy: Komornicki T.

Identyfikatory

DOI

10.5604/12307424.1173059

Warianty tytułu

PL

Dostępność przestrzenna polskich portów morskich

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Spatial accessibility is an increasingly popular indicator of assessing the level of development of transport infrastructure, and its impact on the development of particular territorial units. Among the most often used indexes of accessibility that can be applied to analyses prepared for the purposes of sea ports and coastal areas, are the following: - time accessibility (presenting in a cartographic review how much time it takes to get to particular points), and accumulated accessibility; - potential accessibility (presenting units positions on the background of general transportation network of a given mode). The aim of this study was to assess the potential road accessibility in the years 2015 and 2030, as well as the changes resulting from the investments planned for this period of time. In the study of accessibility to the network of the existing sea ports, there were taken into account: Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Ustka, Darłowo, Kołobrzeg, Świnoujście, Police and Szczecin. Analyses of these ports’ time accessibility have been also performed. It has been established that none of the Polish ports can boast of sufficient road connections with important national centres, which are their vital economic hinterland. The situation in Tricity (Gdansk, Sopot, Gdynia) is most favourable, and its further improvement depends on completion of the S5 and S7 express roads, and on the implementation of investments within the agglomeration. Extending the Szczecin Lagoon ports’ hinterland is going to be more problematic though it will also take place after the S3 road is completed. The small ports on the central coast are accessible by the system of roads only to a very limited degree and are not likely to improve their situation in the years to come. Implementation of the S6 express road will alter this state only partially (because of it running latitudinally). An integrated, spatially big market can be found only in the Tricity region. No integration of this kind can be found in the Szczecin-Świnoujście complex, not to mention the central part of the coast. The planned investments are to increase the range of the Tricity metropolis’s employment market (e.g. by Elbląg), and will allow an integration of the market within the area of the Szczecin Lagoon.

PL

Dostępność przestrzenna jest coraz częściej stosowaną miarą pozwalającą na ocenę poziomu rozbudowy infrastruktury transportowej oraz jej wpływu na rozwój określonych jednostek terytorialnych. Do najczęściej stosowanych miar dostępności, które mogą mieć zastosowanie w przypadku analiz na potrzeby portów morskich oraz obszarów nadmorskich, należą: - dostępność czasowa (pokazująca w ujęciu kartograficznym czasy dojazdu do określonych punktów) oraz skumulowana; - dostępność potencjałowa (pokazująca pozycje jednostek w ogólnej sieci transportowej danej gałęzi). Celem opracowania była ocena dostępności potencjałowej drogowej w roku 2015 i 2030 oraz zmian w wyniku inwestycji planowanych w tym okresie. W badaniach dostępności do sieci istniejących portów morskich uwzględniono: Elbląg, Gdańsk, Gdynia, Ustka, Darłowo, Kołobrzeg, Świnoujście, Police i Szczecin. Dla tych portów wykonano także analizy dostępności czasowej. Stwierdzono, że polskie porty maja nadal niewystarczający poziom powiązania drogowego z ważnymi ośrodkami krajowymi, stanowiącymi ich istotne zaplecze gospodarcze. Najlepsza sytuacja występuje w Trójmieście, a jej dalsza poprawa zależy od realizacji dróg ekspresowych S5 i S7 oraz od inwestycji wewnątrzaglomeracyjnych. Powiększenie zaplecza portów rejonu Zalewu Szczecińskiego jest trudniejsze, ale również powinno mieć miejsce w przypadku ukończenia budowy drogi ekspresowej S3. Małe porty wybrzeża środkowego są bardzo słabo dostępne w systemie drogowym i nie poprawią tej sytuacji w najbliższych latach. Budowa drogi ekspresowej S6 tylko częściowo zmieni ten stan rzeczy (z uwagi na równoleżnikowy przebieg). Zintegrowany przestrzennie duży rynek istnieje tylko w rejonie Trójmiasta. Brak jest takiej integracji w zespole Szczecin-Świnoujście oraz tym bardziej, na wybrzeżu środkowym. Planowane inwestycje zwiększą zasięg rynku pracy metropolii Trójmiasta (m.in. o Elbląg) oraz pozwolą na integrację rynku w rejonie Zalewu Szczecińskiego.

Słowa kluczowe

EN

sea ports; accessibility; road transportation

PL

porty morskie; dostępność; transport drogowy

• Wydawca: Instytut Morski w Gdańsku
• Czasopismo: Biuletyn Instytutu Morskiego w Gdańsku
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 30, No. 1
• Strony: 60--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Komornicki T.

• Institute of Geography and Spatial Organisation Polish Academy of Sciences, PAN

Bibliografia

• [1] Dubois A., Sterling J., Roto J., Schurmann C. (2008). Towards an integrated Baltic Sea Region. Project East West Window WG2 Group, Draft Report, Nordregio.
• [2] ESPON TRACC. Final Report. (2014). www.espon.eu
• [3] Gawlikowska-Hueckel, Szydarowski W., Umiński S.; (2007). Uwarunkowania rozwoju przestrzennego Polski wynikające z położenia w regionie Morza Bałtyckiego – ekspertyza wykonana na potrzeby KPZK dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. www.mrr.gov.pl
• [4] Geurs K. T., Van Eck, J.R.R., (2001). Accessibility measures: review and applications,. National Institute of Public Health and the Environment, Bilthoven.
• [5] Holl A., 2007. Twenty years of accessibility improvements. The case of the Spanish motorway building programme. J.Transp.Geogr. 15, 286–297.
• [6] Komornicki T. (2003). Przestrzenne zróżnicowanie międzynarodowych powiązań społecznogospodarczych w Polsce. Prace Geograficzne, 190 (p. 255). Warszawa: IGiPZ PAN.
• [7] Komornicki T., Rosik P., Śleszyński P., Solon J., Wiśniewski R., Stępniak M., Czapiewski K., Goliszek S. (2013). Wpływ budowy autostrad i dróg ekspresowych na rozwój społeczno-gospodarczy i terytorialny Polski (p. 215). Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• [8] Komornicki T., Śleszyński P., Rosik P., Pomianowski W. (2010). Dostępność przestrzenna jako przesłanka kształtowania polskiej polityki transportowej. Biuletyn KPZK 241, Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, p. 167. Warszawa.
• [9] Komornicki T., Śleszyński P., Siłka P., Stępniak M., 2008, Wariantowa analiza dostępności w transporcie lądowym, [in:] Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, vol. II, Saganowski K., Zagrzejewska-Fiedorowicz, Żuber P. (ed.), Ministry of Regional Development, Warszawa, p. 133-334 [in Polish].
• [10] Komornicki T., Śleszyński P., Siłka P., Stępniak M. (2008). Wariantowa analiza dostępności w transporcie lądowym. In: Ekspertyzy do Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, tom II. Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• [11] Komornicki T., Zaucha J., Szejgiec B., Wiśniewski R. (2015) Wpływ globalnych procesów ekonomicznych na Rozwój Globalny. Prace Geograficzne. IGiPZ PAN [in print]
• [12] Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, (2011). Warszawa: Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
• [13] Korcelli P., Degórski M., Drzazga D., Komornicki T., Markowski T., Szlachta J., Węcławowicz G., Zaleski J., Zaucha J. (2010). Ekspercki projekt koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju do roku 2033. Studia KPZK, tom CXXVIII (p. 170). Warszawa: KPZK PAN.
• [14] Rosik P., Komornicki T., Pomianowski W., Stępniak M. (2012). Monitoring spójności terytorialnej gmin w skali krajowej i międzynarodowej w latach 1995-2030 (w tym monitoring zmian dostępności w latach 2004-2006 i 2007-2013 oraz według zapisów KPZK 2030) - raport końcowy z projektu. Warszawa: MRR.
• [15] Rosik P., Stępniak M., Komornicki T., 2015, The decade of the big push to roads in Poland: impact on improvement in accessibility and territorial cohesion from a policy perspective - Transport Policy 2015, 37 - 134-146.
• [16] Spiekermann K., Schürmann C., 2007. Update of Selected. Potential Accessibility. Indicators. Final Report. 2007, Spiekermann & Wegener, Urban and Regional Research (S&W), RRG Spatial Planning and Geoinformation.
• [17] Spiekermann K.,Wegener M., Květoň V., Marada M., Schürmann C., Biosca O., Ulied Segui A., Antikainen H., Kotavaara O., Rusanen J., Bielańska D., Fiorello D., Komornicki T., Rosik P., Stępniak M.; 2014. TRACC Transport Accessibility at Regional/Local Scale and Patterns in Europe. Final Report, ESPON
• [18] Stępniak M., Rosik,P., 2013. Accessibility improvement, territorial cohesion and spillovers: a multidimensional evaluation of two motorway sections in Poland. J. Transp. Geogr. 31, 154–163.
• [19] Strategia Rozwoju Transportu do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku) (2013). Warszawa: Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.
• [20] Więckowski M., Michniak D., Bednarek-Szczepańska M., Chrenka B., Ira V., Komornicki T., Rosik P., Stępniak M., Szekely V., Śleszyński P., Świątek D., Wiśniewski R. (2014). Road accessibility to tourist destinations of the Polish-Slovak borderland: 2010-2030 prediction and planning. Geographia Polonica, 87, 1 (pp. 5-26).