Bioindykacja jako forma oceny zmian struktury krajobrazu rolniczego

• Autorzy: Regulska E. , Szejgiec B.

Warianty tytułu

EN

Bioindication as form of assessment of changes in agricultural landscape

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem prezentowanej pracy jest zidentyfikowanie obszarów rolniczych zagrożonych zanikaniem różnorodności gatunkowej na przykładzie zgrupowania dżdżownic traktowanego jako zastępczy indykator różnorodności gatunkowej organizmów glebowych. Przeanalizowano najważniejsze cechy charakteryzujące bieżące tendencje w zakresie przestrzennego zróżnicowania rolnictwa w Polsce, a także przeprowadzono szczegółowe badania z wykorzystaniem metody bioindykacyjnej. Wyniki tych dwóch analiz stanowiły podstawę do wskazania trzech typów obszarów o dużym prawdopodobieństwie nasilania się procesów upraszczania struktury krajobrazu, a więc i ryzyka utraty różnorodności biologicznej gleby.

EN

The aim of this study is to identify the agricultural areas threatened by biodiversity decline on the example of earthworm assemblages treated as a surrogate indicator of soil organisms’ diversity. Authors carried out an analysis of characteristics of current trends in spatial structure of agriculture in Poland. Moreover, detailed study based on the bioindication method was conducted. The results of these two studies were the basis for identifying three types of areas with a high probability of intensification of the process of simplifying the landscape structure, and thus the risk of soil biodiversity loss.

Słowa kluczowe

PL

struktura krajobrazu rolniczego; bioindykacja

EN

agricultural landscape structure; bioindication

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 28
• Strony: 65--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., ryc., wykr., fot., tab.

Twórcy

autor

Regulska E.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, Polska

autor

Szejgiec B.

• Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Bański J., 1998: Gospodarka ziemią w Polsce w okresie restrukturyzacji, Warszawa.
• Głębocki B., 2005: Struktura agrarna - zmiany po 12 latach restrukturyzacji polskiego rolnictwa (199-2002), [w:] (red. B. Głębocki) Struktura przestrzenna rolnictwa Polski u progu XXI w.: 45-99.
• Harasimowicz S., 2000: Ekonomiczna ocena rozłogu gruntów gospodarstw rolnych. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Krakowie, Kraków.
• Harasimowicz S., 2001: Wpływ podstawowych cech rozłogu pola na koszty jego uprawy, Przegląd Geodezyjny nr 12: 10-15.
• Kajak A., Oleszczuk M., 2004: Effect of shelterbelts on adjoining cultivated fields: patrolling intensity of carabid beetles (Carabidae) and spiders (Araneae). Polish Journal of Ecology 52 (2): 155-172.
• Kondracki J., 2002: Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kozłowski L., 2012: Rozłogi wsi, jako treść krajobrazu [w:] (red. K. Kurowska, M. Gwiaździńska-Goraj) Planowanie rozwoju przestrzeni wiejskiej, Studia Obszarów Wiejskich, 29: 9-30.
• Krasowicz S., Oleszek W., Horabik J., Dębicki R., Jankowiak J., Stuczyński T., Jadczyszyn J., 2011: Racjonalne gospodarowanie środowiskiem glebowym Polski. Polish Journal of Agronomy, 7: 43-58.
• Kovács-Hostyánszki A., Elek Z., Balázs K., Centeri C., Falusi E. i in., 2013: Earthworms, spiders and bees as indicators of habitat quality and management in a lowinput farming region – A whole farm approach. Ecological Indicators 33: 111-120.
• Plit J., 2015: Regionalizacja współczesnych krajobrazów Historyczno – kulturowych Polski. Mapy krajobrazów kulturowych Polski. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 27: 79-94
• Przemiany agrarne, 2003: Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Olsztynie, Olsztyn.
• Regulska E., 2008. Ocena stanu środowiska przyrodniczego krajobrazów z zastosowaniem wskaźników faunistycznych [w:] (red. T.J. Chmielewski) Struktura i funkcjonowanie systemów krajobrazowych: Metaanalizy, modele, teorie i ich zastosowania. Problemy Ekologii Krajobrazu 21, Lublin, Wydawnictwo Print 6: 193-205.
• Regulska E., Solon J., Kruczkowska B., 2014. Zooindykacja w badaniach krajobrazowych: relacje między wskaźnikami faunistycznymi a właściwościami gleb i fragmentacją pól uprawnych Polski północno-wschodniej, [w:] (red. J. Solon, E. Regulska, A. Affek) Współczesne metody badań krajobrazu. Ekologii Krajobrazu 38, IGiPZ PAN, PAEK Warszawa.
• Regulska E., 2015. Is there a place of bioindication in the geographical sciences? A focus on two groups (Carabidae and Araneae). Geographia Polonica 88 (dostęp on-line: http://dx.doi.org/10.7163/GPol.2015.2).
• Richling A., Solon J., 2011. Ekologia krajobrazu. Warszawa, PWN.
• Roo-Zielińska E., Solon J., Degórski M., 2007. Ocena stanu i przekształceń środowiska przyrodniczego na podstawie wskaźników geobotanicznych, krajobrazowych i glebowych. Monografie 9, IGiPZ PAN, Warszawa.
• Ryszkowski L., Karg J., Glura M., 2009. Influence of agricultural landscape structure on diversity of insect communities. Polish Journal of Ecology 57 (4): 749-765.
• Szulc H., 1995. Morfogeneza osiedli wiejskich w Polsce, Prace Geograficzne, 163, Wrocław.
• Śleszyński P., 2013. Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw, Przegląd Geograficzny, 85: 173-197.
• Uprawy rolne i wybrane elementy metod produkcji roślinnej– Powszechny Spis Rolny 2010, 2011. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Użytkowanie gruntów – Powszechny Spis Rolny 2002, 2003. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Woch F., 2007. Organizacja przestrzenna gospodarstw rolniczych oraz jej wpływ na efektywność gospodarowania. Studia i raporty 7/2007, PINB Puławy.
• ŹRÓDŁA ELEKTRONICZNE
• Bank Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl.