Wybrane zagadnienia wielokryterialnej optymalizacji ruchu kolejowego w aspekcie minimalizacji kosztów

• Autorzy: Urbaniak M. , Jacyna M.

Warianty tytułu

EN

Some Aspects of Multi-criteria Optimization of Rail Traffic Organization in Terms of Minimizing Costs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano podział kosztów w transporcie kolejowym z uwzględnieniem kosztów zewnętrznych i wewnętrznych przedsiębiorstwa kolejowego. W zakresie kosztów zewnętrznych zwrócono uwagę na konkurencyjność transportu kolejowego w stosunku do pozostałych gałęzi transportu. Stwierdzono, że w wyniku wielokryterialnej optymalizacji ruchu pociągów na sieci kolejowej można dodatkowo znacznie ograniczyć zużycie energii i generowane przez nią koszty. Osiągnięcie tego celu jest możliwe bez ponoszenia dodatkowych nakładów na infrastrukturę i specjalistyczne urządzenia. Przytoczono przykłady energooszczędnych rozwiązań, w tym stosowanie optymalnej strategii prowadzenia pojazdów (ecodriving) lub systemu odzysku energii. W wielokryterialnej optymalizacji ruchu pociągów zaproponowano wyróżnienie kryterium efektywności wykorzystania odzyskiwanej energii w systemie pojazd – pojazd oraz kryterium minimalnego zużycia energii trakcyjnej podczas przejazdu.

EN

In the article the division of costs (internal and external) in rail transport was presented. In terms of external costs attention to the „attractiveness” of rail transport in relation to other modes of transport was paid. Moreover, was found that the multi-criteria optimization of the organization of movement of trains can also significantly reduce energy consumption and thus the costs generated by it. Achieving this is possible without incurring additional expenditure on infrastructure and specialized equipment. The examples of energy efficient solutions in this subject applying the optimal strategy for carrying vehicles (eco-driving) or energy recovery system. As part of the multi-criteria optimization of train traffic distinction criterion of efficiency recovered in the energy system of the vehicle – vehicle and the criterion of minimum energy consumption traction during transit was proposed.

Słowa kluczowe

PL

transport kolejowy; optymalizacja wielokryterialna; koszty transportu; energochłonność

EN

railway transport; multicriteria optimization; cost of transport; energy consumption

• Wydawca: Instytut Kolejnictwa
• Czasopismo: Problemy Kolejnictwa
• Rocznik: 2015
• Tom: Z. 169
• Strony: 61--67
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab., wykr., wz.

Twórcy

autor

Urbaniak M.

• Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiskowej

autor

Jacyna M.

• Politechnika Warszawska, Wydział Transportu

Bibliografia

• 1. Albrecht T., Oettich S.: A new integrated approach to dynamic schedule synchronization and energy saving train control, Computers in railways VIII, Southampton 2002.
• 2. Ambroziak T., Jachimowski R., Pyza D., Szczepański E.: Analysis of the traffic stream distribution in terms of identification of areas with the highest exhaust pollution, Polish Academy of Sciences Archives of Transport 4/32, Warszawa 2014, s. 7‒16.
• 3. Auerbach P., Kukla W.: Istota i zasady ekojazdy, czyli integralna część szkolenia w przedsiębiorstwach świadczących usługi transportowe, Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej, Organizacja i Zarządzanie 6/2013.
• 4. Bartłomiejczyk M., Połom M.: Napięcie sieci trakcyjnej jako wyznacznik możliwości zwiększenia odzysku energii, Technika Transportu Szynowego 4/2013, Łódź 2013, s. 42‒46.
• 5. Boizumeu J. R., Leguay P., Navarro E.: Braking energy recovery at the Rennes metro, Workshop on Braking Energy Recovery Systems – Ticket to Kyoto, Bielefeld 2011.
• 6. Brzozowski A.: Kontrakty pod napięcie, Kurier Kolejowy 14/2014, Warszawa 2014, s. 14‒16.
• 7. European Environment Agency: Adaptation of transport to climate change in Europe, EEA 8/2014, Luxembourg 2014.
• 8. Galas Z., Nykowski I., Żółkiewski Z.: Programowanie wielokryterialne, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1985.
• 9. Gawlik L., Kryzia D., Uberman R.: Koszty transportu kolejowego i samochodowego w kontekście bilansowania rynku surowców skalnych w Polsce, Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2013, s. 21‒35.
• 10. Geraets F., Kroon L., Schoebel A., Wagner D. et alli: Algorithmic Methods for Railway Optimization, Springer, Berlin 2004, s. 126‒144, 276‒294.
• 11. Giedymin O.: Programowanie przy wielorakości celów a sterowanie optymalne, Przegląd Statystyczny, tom 30, nr z. 3/4, Warszawa 1983.
• 12. Gołębiowski P., Jacyna M.: Wybrane problemy planowania ruchu kolejowego, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Transport 97/2013, Warszawa 2013, s. 123‒133.
• 13. Gutenbaum J.: Modelowanie matematyczne systemów, PWN, Warszawa – Łódź, 1978.
• 14. Jacyna M.: Some aspects of multicriteria evaluation of traffic flow distribution in a multimodal transport corridor, Polish Academy of Sciences, Archives of Transport 1‒2/10, Warszawa 1998, s. 37‒52.
• 15. Jacyna M.: Modelowanie i ocena systemów transportowych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009.
• 16. Jacyna M., Merkisz J.: Proecological approach to modelling traffic organization in national transport system, Polish Academy of Sciences, Archives of Transport 2/30, Warszawa 2014, s. 31‒41.
• 17. Jacyna M., Wasiak M., Lewczuk K., Kłodawski M.: Simulation model of transport system of Poland as a tool for developing sustainable transport, Polish Academy of Sciences, Archives of Transport 3/31, Warszawa 2014, s. 23‒35.
• 18. Jacyna M., Urbaniak M.: Wybrane zagadnienia optymalizacji organizacji ruchu kolejowego w celu minimalizacji kosztów zużycia energii elektrycznej, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, Transport 109/2016, Warszawa 2016, s. 45‒58.
• 19. Jacyna-Gołda I., Żak J., Gołębiowski P.: Models of traffic flow distribution for various scenarios of the development of proecological transport system, Polish Academy of Sciences, Archives of Transport 4/32, Warszawa 2014, s. 17‒28.
• 20. Kacprzak J., J. Mysłek, Podoski J.: Zasady trakcji elektrycznej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1980.
• 21. Koleje Mazowieckie – KM Sp. z o.o.: Management Report, Warszawa, 2010-2012.
• 22. Komisja Europejska: Biała Księga - Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, Bruksela 2011.
• 23. Kwaśnikowski J.: Elementy teorii ruchu i racjonalizacji prowadzenia pociągu, Biblioteka Problemów Eksploatacji, Radom 2013.
• 24. Lukaszewicz P.: PhD Energy consumption and running time for trains, Royal Institute of Technology, Stockholm 2001.
• 25. Nasri A., Fekri Moghadam M., Mokhtari H.: Timetable optimization for maximum usage of regenerative energy of braking in electrical railway systems, International Symposium on Power Electronics, Electrical Drives, Automation and Motion – SPEEDAM, Pisa 2010.
• 26. Neumann J., Morgenstern O.: Theory of games and economic behaviour, Princeton University Press, Princeton 1944.
• 27. Nowosielski L.: Organizacja przewozów kolejowych, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1999.
• 28. Pawłowska B.: Zewnętrzne koszty transportu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2000.
• 29. Pazdro P.: Koncepcja ruchowej optymalizacji efektywności hamowania odzyskowego, Technika Transportu Szynowego 1‒2/2003, Łódź 2003, s. 62‒64.
• 30. Pena-Alearaz M., Fernandez A., Cucala A. P. et alli: Optimal underground timetable design based on power flow for maximizing the use of regenerative-braking energy, Journal of Rail and Rapid Transit 226/2011, s. 397‒408.
• 31. Pietrzak K., Pietrzak O.: W Ekonomiczne i organizacyjne aspekty transportu, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2013, s. 47‒68.
• 32. PKP Enegrgetyka S.A.: Taryfa dla energii elektrycznej 2015, Warszawa 2015.
• 33. Podoski J.: Zasady trakcji elektrycznej, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1967.
• 34. Przerembel S.: Rozruch pociągu podmiejskiego i kryteria jego oceny, Trakcja i Wagony, 1981 nr 3.
• 35. Railway Bussines Forum: Elektroenergetyka kolejowa, Warszawa 2011.
• 36. Rudowski M.: Zmniejszenie zużycia energii na cele trakcyjne przez właściwe określenie czasów jazdy, Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału Krakowskiego SITK, Kraków 1993, s. 155‒162.