Centrum jako atraktor Krakowa. Szanse i zagrożenia dla jego rozwoju na przykładzie elementów planu ogólnego miasta Krakowa z 1964/1967 roku

• Autorzy: Kurtyka Paweł

Identyfikatory

DOI

10.24425/tkuia.2020.135415

Warianty tytułu

EN

The city center of Cracow as an attractive force: opportunities and threats to its development exemplified by selected features of the 1964/1967 general plan for the city of Kraków

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest pokazanie szans i zagrożeń dla centrum Krakowa generowanych przez rozwiązania Planu Ogólnego Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krakowa, opracowanego w 1964 roku przez zespół pod kierownictwem Stanisława Hagera i przyjętego do realizacji w 1967 roku. W artykule omówiono w szczególności idee dotyczące przebudowy układu komunikacyjnego okolic dworca kolejowego i skonfrontowano je z paradygmatami dotyczącymi rozwoju centrów miast.

EN

The aim of the article is to show the opportunities and threats for the center of Kraków generated by the design solutions developed by a team led by Stanisław Hager in 1964 in the General Masterplan of the City of Kraków and adopted for implementation in 1967. The article discusses a set of ideas for the redevelopment of the traffic and transport arrangements around the railway station and compare them with paradigms for the development of city centers.

Słowa kluczowe

PL

planowanie przestrzenne; centrum miasta; śródmieście; tożsamość; miejskość; Kraków

EN

spatial planning; city center; downtown; identity; urbanity; Kraków

• Wydawca: Polska Akademia Nauk, Oddział w Krakowie ; Politechnika Krakowska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 48
• Strony: 219--235
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., mapy, rys., zdj.

Twórcy

autor

Kurtyka Paweł

• Vice-Chairman of the Board AMW Invest Sp. z o.o., Military Construction Project Office

Bibliografia

• Bojanowski, K. (2013), Strategia dla Krakowa - koncepcja rozwoju przestrzeni publicznych. Monolog o polskiej urbanistyce, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Bartkowicz, B. (2015), Wniosek o nadanie członkostwa honorowego TUP dla Stanisława Hagera, [online:] http://www.tup.org.pl/download/O_Krakow/wnioski_2015. pdf, (dostępne: 14.03.2020).
• Böhm, A. (2016), O czynniku kompozycji w planowaniu przestrzeni, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Celem otwarta przestrzeń pod estakadami kolejowymi (2019), [online:] https://www.krakow.pl/aktualnosci/233346,1912,komunikat,celem_otwarta_przestrzen_publiczna_pod_estakadami_kolejowymi.html?_ga=2.93045661.1405085229.1569213259-1650440062.1557470612, (dostępne: 14.03.2020).
• Chmielewski, J.M. (2016), Teoria i praktyka planowania przestrzennego. Urbanistyka Europy, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• Collins, G.R., Crasemann Collins, Ch. (2006), Camillo Sitte: The birth of modern city planning, Dover-New York: Dover Publications, Inc. (this edition is an unabridged republication of the work published by Rizzoli International Publications, Inc., New York, 1986).
• Gehl, J. (2014), Miasta dla ludzi, Kraków: Wydawnictwo RAM.
• Juchnowicz, S. (1965), Metoda wyznaczania zasięgu centrów miejskich, niektóre problemy ich struktury funkcjonalno-przestrzennej, Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
• Martin, L., March, L. (1972), Urban space and structures, Cambridge: Cambridge University Press.
• Nowakowski, M. (1990), Centrum miasta - teoria, projekty, realizacje, Warszawa: Arkady.
• Nowakowski, M., przy współpracy Bańkowskiej, B. (2013), Sto lat planowania przestrzeni polskich miast (1919– 2010), Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Purchla, J. (red.) (2018), Kraków - Metropolia, T. III. Dziedzictwo, Kraków: Księgarnia Akademicka.
• Zuziak, Z. (2006), ‘Tożsamość a policentryczność - dylematy miasta otwartego’ [w:] ULAR 2. Odnowa krajobrazu miejskiego: tożsamość miejsca w dobie globalizacji, Gliwice: Politechnika Śląska.
• Zuziak, Z. (2018), ‘Centrum i architektura miasta. Przesłanie z Krakowa’ [w:] Zuziak, Z., Grzybowski, A. (red.), Centra miast metropolitalnych w Polsce. Urbanistyka a polityka przestrzenna, Katowice: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej.
• Encyklopedia PWN, hasło: atraktor, [online:] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/atraktor;3872186.html, (dostępne: 25.03.2020).
• Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krakowa. Ustalenia Realizacyjne (POZPMK - UR) (1964), Kraków.
• Uchwała Rady Państwa i Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 20 stycznia 1954 roku o nadaniu Zakładom Metalurgicznym w Nowej Hucie imienia Włodzimierza Lenina (URPiRM PRL), Monitor Polski z 1954 roku, nr 8 poz. 173, [online:] https://www.infor.pl/akt-prawny/MPO.1954.008.0000173,metryka,uchwala-rady-panstwa-i-rady-ministrow-polskiej-rzeczypospolitej-ludowej-o-nadaniu-zakladom-metalurgicznym-w-nowej-hucie-imienia-wlodzimierza-lenina.html, (dostępne: 1.07.2020).