Trimetyloamina. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

• Autorzy: Kupczewska-Dobecka M. , Czerczak S.

Warianty tytułu

EN

Trimethylamine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Trimetyloamina (TMA) w temperaturze pokojowej jest gazem palnym o ostrym zapachu amoniakalnym i ryb oraz słonym smaku. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie. TMA jest dostępna jako bezwodny sprężony gaz lub roztwór wodny 25-; 30- lub 40-procentowy. TMA znalazła zastosowanie jako przyspieszacz w procesie wulkanizacji; w garbarstwie; przy produkcji mydła; jako rozpuszczalnik; w preparatyce farmaceutycznej i syntezie chemicznej (półprodukt do produkcji chlorku choliny); w chromatografii gazowej jako katalizator podczas oznaczania pochodnych karbofuranu; w przemyśle tekstylnym; jako czynnik ostrzegawczy do nawaniania gazu oraz czynnik flotacyjny. Łącznie z innymi aminami TMA jest naturalnym produktem rozkładu roślin azotowych. W formie sprzężonej TMA znajduje się w tkance zwierzęcej, szczególnie u ryb. Jest przekształcana do wolnej aminy podczas procesu gnicia. Głównym skutkiem ostrego działania TMA jest działanie drażniące i żrące. TMA może być szkodliwa dla ludzi narażonych drogą inhalacyjną, pokarmową lub przez skórę. Narządami krytycznymi w przypadku narażenia na TMA są oczy, skóra i układ oddechowy. Głównym skutkiem przewlekłego narażenia na pary TMA jest działanie drażniące na drogi oddechowe, skórę i oczy. U narażonych zawodowo na związek o stężeniu 48,5 mg/m3 (20 ppm) i większym obserwowano umiarkowane skutki działania drażniącego na układ oddechowy i oczy oraz skórę, charakteryzujące się kaszlem, nudnościami, zaczerwienieniem twarzy i oczu. Badani uskarżali się na uciążliwości spowodowane silnym amoniakalnym zapachem. U ludzi zatrudnionych przy produkcji i konfekcjonowaniu TMA, narażonych na związek o stężeniach 0,24 - 19,5 mg/m3 (średnio 12 mg/m3), nie obserwowano żadnych skutków zdrowotnych narażenia. Za podstawę wartości NDS trimetyloaminy przyjęto wartość minimalnego stężenia LOAEL = 48 mg/mJ (20 ppm), którego działanie drażniące na oczy, skórę i układ oddechowy obserwowano u ludzi narażonych zawodowo na ten związek. Przyjęto współczynnik niepewności dla różnic wrażliwości osobniczej A równy 2 i współczynnik D równy 2, który jest stosowany przy przejściu z wartości LOAEL do wartości NOAEL. Proponuje się ustalenie wartości NDS trimetyloaminy na poziomie 12 mg/m3 i wartości NDSCh na poziomie 24 mg/mJ (2 razy wartość NDS), ze względu na działanie drażniące związku. Nie ma podstaw do ustalenia wartości DSB timetyloaminy.

EN

Trimethylamine is a gas at ambient temperature and pressure which has a pungent, fishy, ammoniacal odor and saline taste. Ttimethylamine is available either as an anhydrous compressed gas or as a 25%, 30% and 40% aqueous solution. Trimethylamine has been used as an insect attractant, as a warning agent in natural gas, as a flotation agent, and as an intermediate in chemical synthesis. Trimethylamine is corrosive to human skin and eyes. A concentrated aqueous solution applied to intact human skin caused severe burning and hyperemia. The nasal, eye and skin irritation occured as a consequence of chronic exposure to trimethylamine vapors at concentration of 48.5 mg/m3, but such exposure at concentrations of 0.24-19.5 mg/m produced no observable irritation. Based on these human data the Experts Group for Chemical Agent established the 8-hour MAC (TWA) value of 12 mg/m3, and the MAC (STEL) value of 24 mg/m3.

Słowa kluczowe

PL

trimetyloamina; narażenie zawodowe; działanie drażniące

EN

trimethyloamine; occupational exposure; irritation

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2002
• Tom: Nr 1 (31)
• Strony: 137--154
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kupczewska-Dobecka M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. iw. Teresy 8

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. iw. Teresy 8

Bibliografia

• 1. ACGIH (1996) Documentation of threshold limit values. Trimethylamine. Ed. 6. Cincinnati, Ohio.
• 2. AIHA (1980) Workplace environmental exposure level guide; Trimethylamine. Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 41, A35.
• 3. Al-Waiz M. i in. (1987) The relative importance of N-oxidation and N-demethyiation in the metabolism of trimethylamine in man. Toxicology 43, 117-121.
• 4. Beard R.R., Noe J.T. (1981) Aliphatic and alicyclic amines. W: Patty’s Industrial hygiene and toxicology. Wyd. 3. V. 2A Toxicology. [Red.] G. D. Clayton, F.E. Clayton. New York, Wiley.
• 5. CHEMINFO, d.base (luty 1998) Canadian Centre for Occupational Health and Safety.
• 6. Dechezlepretre S. i in. (1967) Comparative toxicities of trimethylamine (TMA) and trimethylamine oxide (TMAO) in Mice. Med. Pharmacol. Exp. 16, 529-535.
• 7. Ellenhorn MJ., Barceloux D.G. (1988) Medical toxicology: diagnosis and treatment of human poisoning. New York, Elsevier.
• 8. Guest I., Warma D.R. (1991) Developmental toxicity of methylamines in mice. Journal of Toxicology and Environmental Health, 32 (3), 319-330.
• 9. HSDB, d.base (grudzień 1998).
• 10. Friemann W., OverhoffW. (1956) Keratitis als berufserkrankung in der olheringsfischerei. Klin. Mbl. Augenheilk 128,425-438.
• 11. Gagnaire F. i in. (1989) Nasal irritation and pulmonary toxicity of aliphatic amines in mice. J. Appl. Toxicol. 9, 301-304.
• 12. Halkier-Sorensen L. i in. (1991) Skin symptoms among workers in the fish processing industry are caused by high molecular weight compounds. Contact Dermatitis 24 (2), 94-100.
• 13. Iwamoto T. (1957) Biochemical studies of putrefaction amines. IX. Distribution and Change of Trimethylamine in Cat Organs after its Parenteral Administration. J. Pharm. Soc. Japan 77, 1189- 1191.
• 14. Jermoljewa Z, Bujanowskaja I. (1930) Amines and antigens. Zeitschrift fuer Immunitaetsforschung. 68, 342-345.
• 15. Kinney L.A. i in. (1990) Inhalation toxicolgy of trimethylamine (TMA). Inhalation Toxicol. 2, 41-51.
• 16. Kunnemann O. (1928) Intoxication by means of several secondary monoamines (methylamine, amylamine, dimethylamine, and trimethylamine) as septic poison. Deutsche Tierärztliche Wochenschrift 36, 79-81.
• 17. Leung H.Wy Paustenbach D.J. (1990) Organic acids and bases: review of toxicological studies. Am. J. Ind. Med. 18,717-735.
• 18. Lundh T., Akesson B.y Skerfving S. (1995) Effect of dietary intake of trimetyhylamine on human metabolism of the industrial catalyst dimethylamine. Occupational and Environmental Medicine 52 (7), 478-483.
• 19. Mortelmans K. i in. (1986) Salmonella mutagenicity tests. II. Results from the testing of 270. Chemicals. Environ. Mutagen. 8 (Supp. 7), 1-119.
• 20. Ohe T. (1982) Mutagenicity of pyrolysates from guanidine, ureide, secondary amines and polyamines found by the Salmonella/Mammalian microsome Test. Mutat. Res. 101, 175-187.
• 21. Oshima H., Kawabata T. (1979) Mechanism of N-nitrosodimethylamine formation from trimethylamine and trimethylaminoxide. IARC Scientific Pub., International Agency for Research on Cancer, Lyon, France 19, 143-153.
• 22. Patty F. (1963) Industrial hygiene and toxicology. 2nd ed. Vol. 2. Toxicology. New York, Interscience Publishers.
• 23. Rechenberger J. (1940) Z. Physiol. Chem. 265, 275 (cyt. za Patty, 1963).
• 24. Rotenberg Yu., Mashbits FD. (1967) Concerning toxic effect of low trimethylamine concentrations. Gig. Tr. Prof. Zabol. 11(4), 26-30.
• 25. RTECS, d.base (luty 1998).
• 26. Scanlan R.A. i in. (1974) Formulation of dimethylnitrosamine from dimethylamine and trimethylamine at elevated temperatures. J. Agricr. Food Chem. 22, 149-151.
• 27. Schweinsberg F., Sander J. (1972) Cancerogene nitrosamine aus einfachen aliphatischen tertiären aminen und nitrit. Hoppe Seylers Z. Physiol. Chem. 353, 1671-1676.
• 28. TLVs and BEIs (1998) Threshold limit values for chemical substances and physical agents biological exposure indices. Cincinnati OH.
• 29. US Department of Labor, Occupational Safety and Health Administration (1989) 29 CFR Part 1910, Air Contaminants; Final Rule. Fed. Reg. 54 (12), 2643.
• 30. Zeisel S.H. i in. (1989) Conversion of dietary choline to trimethylamine and dimethylamine in rats : dose-response Relationship. J. Nutr. 119, 800-804.