Celuloza i jej pochodne – zastosowanie w przemyśle

• Autorzy: Szymański Ł. , Grabowska B. , Kaczmarska K. , Kurleto Ż.

Warianty tytułu

EN

Cellulose and its Derivatives - Applications in Industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tworzywa sztuczne zwane popularnie „plastikami” zawierają jako kluczowy składnik syntetyczne polimery. Proste procesy przetwórcze polimerów syntetycznych oraz ich niskie koszty produkcji spowodowały, że skutecznie podbiły one globalne rynki. Ze względu na obserwowany w ostatnich latach wzrost produkcji i zwiększający się zakres potencjalnych obszarów zastosowań polimerów, powstaje i narasta problem, w momencie, gdy stają się one odpadami. Zazwyczaj odpady polimerowe stanowią trwałe ciała obce, które przez wiele, a czasem setki lat zalegają w środowisku. Alternatywą pozwalającą na rozwiązanie problemów z odpadami pochodzenia organicznego w aspekcie ochrony środowiska bez wątpienia są polimery biodegradowalne, w tym głównie biopolimery. Zaliczyć można do nich m.in. celulozę, która jest przedstawicielem grupy polimerów naturalnych obficie występujących w biosferze. Jedną z najważniejszych właściwości celulozy jest brak rozpuszczalności w wodzie, co niestety ogranicza jej zastosowanie w przemyśle. W związku z czym przeprowadzane są zabiegi modyfikacji celulozy mające na celu poprawę jej właściwości fizykochemicznych. Niniejsza praca stanowi przegląd metod otrzymywania pochodnych celulozy oraz ich potencjalnych obszarów zastosowań w przemyśle.

EN

Plastics commonly known as "plastics" contain synthetic polymers as an essential component. Simple processing operations of synthetic polymers and their low production costs meant that they have conquered the global markets. Due to the observed growth of the production in recent years and increasing the range of potential fields of the polymers application, the growing problem when they become waste is noticeable. Typically, waste polymers are durable foreign body, which for many, sometimes even for hundreds of years, remain in the environment. The alternative for overcoming the problems of organic waste in terms of environmental protection are undoubtedly biodegradable polymers, mainly biopolymers. The example is cellulose, which is a representative of big the group of natural polymers in the biosphere. One of the most important properties of cellulose is the lack of solubility in water, which considerably limits its application in the industry. Accordingly, the modifications of cellulose can be conducted - to improve its physicochemical properties. This paper provides an overview of methods for the preparation of cellulose derivatives and their potential areas of application in industry.

Słowa kluczowe

PL

tworzywa sztuczne; biopolimery; biodegradacja; celuloza; pochodne celulozy

EN

plastics; biopolymers; biodegradation; cellulose; cellulose derivatives

• Wydawca: Komisja Odlewnictwa Polskiej Akademii Nauk Oddział w Katowicach
• Czasopismo: Archives of Foundry Engineering
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 15, iss. 4 spec.
• Strony: 129--132
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Szymański Ł.

• AGH Akademia Górniczo–Hutnicza w Krakowie, Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Krakow, Poland

autor

Grabowska B.

• AGH Akademia Górniczo–Hutnicza w Krakowie, Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Krakow, Poland

autor

Kaczmarska K.

• AGH Akademia Górniczo–Hutnicza w Krakowie, Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Krakow, Poland

autor

Kurleto Ż.

• AGH Akademia Górniczo–Hutnicza w Krakowie, Katedra Inżynierii Procesów Odlewniczych, Wydział Odlewnictwa, ul. Reymonta 23, 30-059 Krakow, Poland

Bibliografia

• [1] Chanda, M., Roy Salil, K. (2008): Industrial Polymers, Specialty Polymers and Their Applications. Boca Raton CRC Press Taylor&Francis Group.
• [2] Mucha, M.: (2002). Polimery a ekologia, Łódź. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.
• [3] Spracjar, M., Horvat, P., Krzan, A. (2012, sierpień). Biopolimery i biotworzywa. Data pobrania Listopad 13, 2005, z http://www.plastice.org/fileadmin/files/Polish_WEB.pdf.
• [4] Janowska, G., Przygocki, W., Włochowicz, A. (2007). Palność polimerów i materiałów polimerowych. Warszawa. WNT.
• [5] Przygocki, W., Włochowicz, A. (2001). Fizyka Polimerów. Warszawa. PWN.
• [6] Grabowska, B., Bulwan, M., Zapotoczny, S., Grabowski, G. (2012). Biodegradation of new polymer foundry binders composition of poly(acrylic acid)/dextrin. Polimery. 58(7–8), 529–534.
• [7] Grabowska, B. (2010). Biodegradacja tworzyw polimerowych. Archieves Foundry of Engineering. 10, 57-60.
• [8] Penczek, S., Pretula, J., Lewiński, P. (2013). Polimery z odnawialnych surowców, polimery biodegradowalne. Polimery. 58(11-12), 833-958.
• [9] Grabowska, B. (2008). Biopolimers – structure, properties and applicability in the foundry industry. Archives of Foundry Engineering. 8, 51-54.
• [10] Florijańczyk, Z., Penczek, S. (1995). Chemia Polimerów, tom III. Warszawa. Oficyna Politechniki Warszawskiej.
• [11] Mohanty, A.K., Misra, M., Drzal, L.T. (2005). Natural fibers, biopolimers and biocomposites. Bacon Raton. Taylor & Francis Group, USA.
• [12] Rabek, J.F. (2008). Współczesna wiedza o polimerach. Warszawa. PWN.
• [13] Szczygielska, A., Kijeński, J. (2005, listopad). Modyfikowane etery celulozy – cenne surowce w nowoczesnych zastosowaniach. Data pobrania Listopad 13, 2015, z http://chemical.pl/artykuly/chemical-review/6456/modyfikowane-etery-celulozy-8211-cenne-surowce-wnowoczesnych-zastosowaniach.html.
• [14] Myasoedova, V. (1999). Physical Chemistry of Non–Aqueous Solutions of Celullose and its Derivatives. Wiley Series in Solution Chemistry. 5, 54.
• [15] Leszczyński, S. (2000). Prze. Chem. w Świecie. 2, 3.
• [16] Szczygielka, A., Rudnik, E., Polaczek, J., (2002). Etery celulozy. Metody otrzymywania, zastosowanie oraz sytuacja rynkowa. Przemysł chemiczny. 81(11), 704-707.
• [17] Leszczyński, S. (1998). Przem. Chem. w Świecie. 16, 5.
• [18] Lewandowski, L. (1997). Tworzywa na formy odlewnicze. Kraków. Wydawnictwo Akapit.