Poziom życia ludności na obszarach wiejskich Polski Wschodniej w latach 2004 i 2015

• Autorzy: Kopacz-Wyrwał I.

Warianty tytułu

EN

The Level of Life in the Rural Areas of Eastern Poland in 2004 2015 Years

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pokłosiem globalizacji są nasilające się procesy integracyjne krajów i regionów. Przejawem tego są m.in. dążenia państw Unii Europejskiej do coraz ściślejszego powiązania swoich gospodarek, zaś celem jest usprawnienie działania wspólnego rynku i zwiększenie pozycji konkurencyjności Europy. Dla osiągnięcia tego celu kraje Unii Europejskiej zmierzają do podniesienia 86 poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego i wyrównywania dysproporcji pomiędzy poszczególnymi regionami [Kudełko 2013].

EN

The aim of this work is the analysis of the spatial differentiation of the level of life on the rural areas in the Eastern Poland and its changes in 2004-2015 years. Research included all the rural communes and rural parts of urban-rural communes located in the area of five voivodeships, namely Świętokrzyskie, Podkarpackie, Lubelskie, Podlaskie and Warmińsko-Mazurskie, that is 639 communes. The level of life has been expressed by synthetic index constructed by method of standardised sums (Perkal’s index) using the 11 sub-characteristics. The conducted analysis revealed that the the level of life in the rural areas of Eastern Poland is a result of the influence of many factors and show high spatial differentiation, what results from the general social and economic development of these areas. Moreover, the conducted research showed that high level of life characterise spatial units located in the neighbourhood of the biggest urban centres, along the main routes and those with well-developed tourist functions.

Słowa kluczowe

PL

Polska Wschodnia; obszary wiejskie; standard życia

EN

Eastern Poland; rural areas; standard of living

• Wydawca: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN ; Towarzystwo Urbanistów Polskich
• Czasopismo: Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN
• Rocznik: 2016
• Tom: No 263
• Strony: 85--112
• Opis fizyczny: Bibliogr. 81 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kopacz-Wyrwał I.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• 1. Bański J., 2002, Obszary problemowe Małopolski, [w:] Geograficzne uwarunkowania rozwoju Małopolski, A. Jelonek, Z. Górka (red.). IGiGP UJ, Kraków.
• 2. Bański J., 2005, Sukces gospodarczy na obszarach wiejskich, [w:] Obszary sukcesu na polskiej wsi, B. Głębocki, U. Kaczmarek (red.). Studia Obszarów Wiejskich, t. VIII, IGiPZ PAN, Warszawa.
• 3. Bański J., 2008, Wiejskie obszary sukcesu gospodarczego. IGiPZ PAN, Warszawa.
• 4. Bański J., Stola W., 2002, Przemiany struktury przestrzennej i funkcjonalnej obszarów wiejskich w Polsce. Studia Obszarów Wiejskich, t. III, IGiPZ PAN, Warszawa.
• 5. Berbeka J., 2002, Poziom życia w ocenie gospodarstw domowych województwa małopolskiego (na podstawie wyników badań ankietowych). Zeszyty Naukowe, nr 612. AE, Kraków.
• 6. Berbeka J., 2006, Poziom życia ludności a wzrost gospodarczy w krajach Unii Europejskiej. AE, Kraków.
• 7. Będzik B., 2008, Kapitał społeczny jako ważny czynnik rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Rozwój zasobów kapitału ludzkiego obszarów wiejskich. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin.
• 8. Brousse H., 1969, Le niveau de vie en France. Presses Universitaires de France, Paris.
• 9. Bywalec C., 1986, Wzrost gospodarczy a przemiany poziomu życia społeczeństwa polskiego w latach 1945-1980. Zeszyty Naukowe AE, nr 70, Kraków.
• 10. Bywalec C., 1991, Wzrost gospodarczy a poziom życia społeczeństwa polskiego. Monografie i Syntezy, Instytut Rynku Wewnętrznego i Konsumpcji, Warszawa.
• 11. Bywalec C., Czermińska M., Wydymus S., 1993, Wielowymiarowa analiza poziomu życia ludności w krajach Wspólnoty Europejskiej i w Polsce. AE, Kraków.
• 12. Campbell A., 1981, The Sense of Well-Being in America. McGraw-Hill, New York Chojnicki Z., Czyż T., 1991, Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i warunków życia ludności. Biuletyn KPZK PAN, z. 153, Warszawa.
• 13. Coombes H. G., Findlay A. M., Morris A. M., Rogerson R. J., 1989, Indicators of Quality of Live – some Methodological Issues. Environment and Planning A, 21.
• 14. Cutter S. L., 1985, Rating Places: a Geographers View on Quality of Live. Washington.
• 15. Czapiewski K. Ł., 2003, Warunki życia w ocenie mieszkańców obszarów wiejskich, [w:] Współczesne przeobrażenia i przyszłość wsi polskiej, B. Górz, Cz. Guzik (red.). PTG, UJ, AP, Kraków.
• 16. Czapiewski K., 2011, Location Matters – analiza zależności pomiędzy dostępnością przestrzenną a sukcesem społeczno-gospodarczym obszarów wiejskich Mazowsza, [w:] Wiejskie obszary peryferyjne – uwarunkowania i czynniki aktywizacji, M. Wesołowska (red.). Studia Obszarów Wiejskich, t. XXVI, IGiPZ PAN, Warszawa.
• 17. Czermińska M., 2001, Poziom życia ludności Polski i krajów Unii Europejskiej – analiza taksonometryczna. Zeszyty Naukowe, nr 556, AE, Krakow.
• 18. Dębski J., 2002, Przedsiębiorczość prywatna w Polsce na przełomie XX i XXI wieku. Tom I, WSFiZ, Białystok.
• 19. Diener E., 1995, A Value Based Index for Measuring National Quality of Life. Social Indicators Research, 36.
• 20. Drewnowski J., 1970, Studies in the Measurement of Levels of Lifting and Welfare. UNRISD, Report, nr 70.3, Geneva.
• 21. Engels F., 1969, Dzieła, t. 21,Warszawa.
• 22. Falkowski J., 2009, Przekształcenia funkcjonalno-przestrzenne obszarów wiejskich w strefach podmiejskich obszarów metropolitarnych Polski, [w:] Miejsce obszarów wiejskich w zagospodarowaniu przestrzennym, T. Komornicki, R. Kulikowski (red.). Studia Obszarów Wiejskich, t. XVIII, IGiPZ PAN, Warszawa.
• 23. Gillingham R., Reece W. S., 1980, Analytical Problems in the Measurement of the Quality of Life. Social Indicators Research, nr 1-2.
• 24. Gordon R., 1990, Systemes de Production, Reseaux Industriels et Regions: les Transformations Dans L’ organization Sociale et Spatiale de L’ innovation. Revue d’Economie Industrielle, 51.
• 25. Groot W., 2000, Adaptation and Scale of Reference Bias in Self Assessment of Quality of Life. Journal of Health Economics, 19.
• 26. Gulbicka B., Niewęgłowska G., 1995, Poziom życia ludności wiejskiej. Studia i Monografie 74, IERiGŻ, Warszawa.
• 27. Gutkowska K., Murawska A., 2011, Sytuacja na rynku pracy a jakość życia ludności w Polsce. Zarządzanie Publiczne nr 3(11)/2010, Zeszyty Naukowe Instytutu Spraw Publicznych UJ, Wyd. UJ, Kraków.
• 28. Heffner K., 2007, Rozwój społeczno-gospodarczy obszarów wiejskich. Definicje – Uwarunkowania – Zależności – Czynniki – Skutki. Badania zróżnicowania rozwoju obszarów wiejskich, [w:] Zróżnicowanie poziomu rozwoju społecznogospodarczego obszarów wiejskich, a zróżnicowanie dynamiki przemian, A. Rosner (red.). IRWiR PAN, Warszawa.
• 29. Heffner K., 2012, Wiejskie rynki pracy w Polsce – kurczące się zasoby czy niewyczerpane rezerwy?, [w:] Wiejskie rynki pracy – zasoby, aktywizacja, nowe struktury, W. Kamińska, K. Heffner (red.). Studia KPZK PAN, t. CXLV, Warszawa.
• 30. Hydzik P., 2012, Zastosowanie metod taksonomicznych do oceny poziomu rozwoju społeczno-ekonomicznego powiatów województwa podkarpackiego. Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej, Ekonomia i Nauki Humanistyczne, z. 19, Rzeszów.
• 31. Janc K., Czapiewski K. Ł., 2005, Wykształcenie czynnikiem wspierającym rozwój gospodarczy obszarów wiejskich, [w:] Obszary sukcesu na polskiej wsi, B. Głębocki, U. Kaczmarek (red.). Studia Obszarów Wiejskich, t. VIII, IGiPZ PAN, Warszawa.
• 32. Jażdżewska I., 2004, Warunki życia mieszkańców Brzezin, [w:] Zróżnicowanie warunków życia ludności w mieście, I. Jażdżewska (red.). XVII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Łódź.
• 33. Jewtuchowicz A., 1981, Gospodarka przestrzenna a warunki bytowe ludności. Biuletyn KPZK PAN z. 115, Warszawa.
• 34. Johansson S., 2002, Conceptualizing and Measuring Quality of Life for National Policy. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
• 35. Kaleta A., 1985, Jakość życia młodzieży wiejskiej. Na podstawie badań w dwudziestu wsiach rejonu uprzemysłowionego. „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
• 36. Kamińska W., 2010, Urbanizacja obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego. IG UJK, Kielce.
• 37. Kamińska W., 2011, Kapitał ludzki i społeczny na obszarach wiejskich w Polsce. Przykład województwa świętokrzyskiego. IG UJK, Kielce.
• 38. Kamińska W., Heffner K. (red.), 2010, Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich. Studia KPZK PAN, t. CXXVI, Warszawa.
• 39. Klebba E., 1995, Wpływ dojazdów do pracy na kształtowanie się poziomu życia ludności wsi woj. poznańskiego. T. 23, PTPN, Poznań.
• 40. Kłodziński M., Dzun W., 2003, Aktywizacja wiejskich obszarów problemowych. IRWiR PAN, KROWiOGŻ AR, Szczecin, Warszawa.
• 41. Knox P. L., 1974, Level of Living. A Conceptual Framework for Monitoring Regional Variations in Well-being. Regional Studies, 8.
• 42. Kopacz I., 2011, Poziom życia a procesy depopulacji na obszarach wiejskich woj. świętokrzyskiego, [w:] Obszary wiejskie: wielofunkcyjność, migracje, nowe wizje rozwoju, W. Kamińska, K. Heffner (red.). Studia KPZK PAN, t. CXXXIII, Warszawa.
• 43. Kopacz-Wyrwał I., 2014, Spatial Diversity in Living Standards in the Rural Areas of Eastern Poland, [w:] Rural Development and EU Cohesion Policy, W. Kamińska, K. Heffner (red.). Studia Regionalia KPZK PAN, t. 39, Warszawa.
• 44. Kopacz-Wyrwał I., Mularczyk M., 2013, Functional Diversification vs Living Standard of Population in the Rural Areas of Świętokrzyskie Voivodeship, [w:] Transformation Processes of Rural Areas, W. Kamińska, K. Heffner (red.). Studia Regionalna KPZK PAN, t. 36, Warszawa.
• 45. Kristensen H., 1978, Living Conditions and Environmental Preferences of Households. NORD-REFO, Nordic Commission on Regional Policy Research.
• 46. Kudełko J., 2013, Uwarunkowania i kierunki rozwoju województw Polski Wschodniej jako regionów słabo rozwiniętych. Studia KPZK PAN, t. CLI, Warszawa.
• 47. Kulikowski R., 2012, Produktywność i towarowość rolnictwa w Polsce. Barometr Regionalny. Analizy. Prognozy, 4.
• 48. Kwasek M., 2002, Poziom życia rolników w ostatniej dekadzie XX wieku. Studia i Monografie, IERiGŻ, Warszawa.
• 49. Lipieta A., Papież M., Pawełek B., 2000, Ścieżka rozwoju poziomu życia ludności Polski. Prace Naukowe, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie.
• 50. Liszewski S., 1995, Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i jakości warunków życia ludności w aglomeracjach miejskich (Program badań, pierwsze wyniki). „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica”, nr 20, Łódź.
• 51. Liszewski S., 2004, Rola i zadania geografii w badaniach zróżnicowania przestrzennego warunków życia mieszkańców miast. Założenia teoretyczne i program badań, [w:] Zróżnicowanie warunków życia ludności w mieście, I. Jażdżewska (red.). XVII Konwersatorium Wiedzy o Mieście, Wyd. UŁ, Łódź.
• 52. Luszniewicz A., 1972, Statystyka poziomu życia ludności. Warszawa.
• 53. Masik G., 2010, Wpływ polityki lokalnej na warunki i jakość życia – przykład strefy suburbanizacji Trójmiasta. Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa.
• 54. McCrea R., Stimson R., Western J., 2005, Testing a Moderated Model of Satisfaction with Urban Living Using Data for Brisbane-South East Queensland, Australia. Social Indicators Research, 72(2).
• 55. Miszczuk A., Wesołowska M., 2012, Uwarunkowania demograficzne wiejskich rynków pracy Polski Wschodniej – ujęcie typologiczne, [w:] Wiejskie rynki pracy – zasoby, aktywizacja, nowe struktury, W. Kamińska, K. Heffner (red.). Studia KPZK PAN, t. CXLV, Warszawa.
• 56. Nytko-Wołoszczuk B., 2004, Zróżnicowanie poziomu życia ludności w małych miastach woj. opolskiego, [w:] Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno- -przestrzennych, J. Łoboda (red.). VIII/2, Wrocław.
• 57. Pacione M., 1986, Quality of Life in Glasgow: an Applied Geographica Analysis. Environment and Planning A, 18, Glasgow.
• 58. Panek T., 2007, Statystyka Społeczna. PWE, Warszawa.
• 59. Piasny J., 1993, Poziom i jakość życia ludności oraz źródła i mierniki ich określania. Ruch Ekonomiczny, Prawniczy i Socjologiczny, z. 2.
• 60. Pięcek B., 2005, Lokalne uwarunkowania poziomu życia ludności wiejskiej, [w:] Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno-gospodarczych na obszarach wiejskich, A. Rosner (red.). IRWiR PAN, Warszawa.
• 61. Płaziak M., 2004, Poziom życia ludności miast woj. małopolskiego ze szczególnym uwzględnieniem miast małych i najmniejszych, [w:] Zróżnicowanie warunków życia… op. cit.
• 62. Pohorille M., 1977, Dobrobyt społeczny. Pojęcie, mierzenie, metoda, analiza. Ekonomista, nr 5, Warszawa.
• 63. Rakowski W., 2003, Warunki życia wybranych społeczności lokalnych na początku XXI wieku. Warszawa.
• 64. Rampichini C., Schifini S., D’Andrea, 1998, A Hierarchical Ordinal Probity Model for the Analysis of Life Satisfaction in Italy. Social Indicators Research, 44.
• 65. Regulski J., 1980, Gospodarka przestrzenna w miastach i lokalnych zespołach osadniczych a warunki bytowe ludności, [w:] Problemy gospodarki przestrzennej. Warszawa.
• 66. Rosner A., 2007, Zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a zróżnicowanie dynamiki przemian. IRWiR PAN, Warszawa.
• 67. Ruman K., 2007, Warunki życia mieszkańców Krakowa w latach 1999-2004. Zeszyty Naukowe AE, nr 746, Kraków.
• 68. Runge J., 2007, Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej – elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wyd. UŚ Katowice.
• 69. Salamon J., 2005, Zróżnicowanie rozwoju wielofunkcyjnego obszarów wiejskich województwa świętokrzyskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, nr 1, PAN, Kraków.
• 70. Schyns P., 2012, Wealth of Nations, Individual Income and Life Satisfaction in 42 Countries. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
• 71. Skawińska E., 1994, Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w regionie toruńskim. Wyd. UAM, Toruń.
• 72. Słaby T., 2007, Poziom życia i jakość życia, [w:] Statystyka społeczna, T. Panek (red.). PWE, Warszawa.
• 73. Sobala-Gwosdz A., 2004, Poziom życia w miastach woj. podkarpackiego a ich położenie, funkcje i pozycja w hierarchii, [w:] Zróżnicowanie warunków życia… op. cit.
• 74. Stanny M., 2009, Zróżnicowanie poziomu rozwoju obszarów wiejskich w Polsce a problem realizacji polityki spójności. Wieś i Rolnictwo, nr 4, Warszawa.
• 75. Stryjakiewicz T., 1991, Wpływ przemysłu na warunki życia ludności w świetle opinii i ocen mieszkańców wybranych ośrodków przemysłowych, [w:] Zróżnicowanie przestrzenne poziomu i warunków życia ludności. Biuletyn KPZK PAN, z. 153, Warszawa.
• 76. Swianiewicz P., 2005, Strategiczna analiza stanu spójności ekonomicznej i społecznej przeprowadzona na poziomie obszarów NUTS4 i NUTS5, [www.mrr.gov.pl].
• 77. Szymla Z., 2004, Przestrzenne zróżnicowanie warunków życia ludności w województwie małopolskim. Zeszyty Naukowe AE w Krakowie, nr 645, Kraków.
• 78. Śleszyński P., 2004, Warunki życia w Warszawie w świetle dostępności przestrzennej mieszkańców do wybranych usług na początku XXI wieku, [w:] Zróżnicowanie warunków życia… op. cit.
• 79. Wingo L., 1977, Objective, Subjective and Collective Dimensions of the Quality of Life. John Hopkins University Press, Baltimore-London.
• 80. Zeliaś A., 2000, Taksonomiczna analiza przestrzennego zróżnicowania poziomu życia w Polsce w ujęciu dynamicznym. AE, Kraków.
• 81. Zeliaś A., 2004, Poziom życia w Polsce i krajach Unii Europejskiej. PWE, Warszawa.