Stopień niepełnosprawności a percepcja ruchu drogowego

• Autorzy: Ucińska M. , Odachowska E. , Klamra M. , Ścigała D.

Warianty tytułu

EN

The relation between disability and visual functions significant for road traffic safety

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dla osób niepełnosprawnych, możliwość podróżowania oraz pozostawanie mobilnym jest bardzo ważnym czynnikiem autonomii. Niepełnosprawny kierowca (kandydat na kierowcę), musi spełniać określone wymagania, regulowane przez Ustawę o kierujących pojazdami, wśród których znajduje się między innymi posiadanie sprawności fizycznej i psychicznej. Ponadto, podobnie jak pełnosprawny kierowca, musi posiadać określoną wiedzę, umiejętności, które warunkują bezpieczne zachowania kierowcy w ruchu drogowym bowiem wpływają na ocenę sytuacji drogowej, możliwość podjęcia decyzji adekwatnych do aktualnej sytuacji drogowej. Jedną z podstawowych funkcji psychicznych człowieka odpowiedzialnych za właściwą ocenę sytuacji drogowej należy m.in.: percepcja wzrokowa. W artykule omówione zostaną niektóre funkcje wzrokowe istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze. Analizy przeprowadzone w grupie osób niepełnosprawnych (kandydatów na kierowców i kierowców) wykazały wiele istotnych zależności w zakresie funkcjonowania wzrokowego.

EN

The ability of travelling and staying mobile is a very important factor for the sense of independence of the people with different impairments. A disabled driver (trainee) has to meet certain requirements which are regulated by the Act on vehicle operators, among which physical fitness and mental requirements are listed. Additionally, he/she is obliged to possess certain knowledge and have the skills that condition safe behaviour while being on the road. These influence the road situation assessment as well as the ability to make decisions which are adequate to the current road situation. Visual perception is one of the basic mental functions responsible for a proper assessment of the road situation. The article describes some of the visual functions significant for the road safety. The analyzes carried out on a group of impaired individuals (both drivers and trainees) and able-bodied drivers revealed many important relationship in the scope of visual functioning.

Słowa kluczowe

PL

niepełnosprawność; bezpieczeństwo ruchu drogowego; percepcja

EN

physical impairment; road traffic safety; perception

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 4
• Strony: 1097--1106, CD1
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., wykr.

Twórcy

autor

Ucińska M.

• Instytut Transportu Samochodowego, Centrum Telematyki Transportu, Pracownia Psychologii Transportu i Symulatorów Jazdy

autor

Odachowska E.

• Instytut Transportu Samochodowego, Centrum Telematyki Transportu, Pracownia Psychologii Transportu i Symulatorów Jazdy

autor

Klamra M.

• Instytut Transportu Samochodowego, Centrum Telematyki Transportu, Pracownia Psychologii Transportu i Symulatorów Jazdy

autor

Ścigała D.

• Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych, Instytut Psychologii Stosowanej, Katedra Podstaw Psychologii

Bibliografia

• [1] Ball K., Owsley C. (1991) Identifying Correlates of Accident Involvement for the Older Driver, Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society. vol. 33 583-595.
• [2] Bandzul K., Mrugasz M. (2011). Zmiany w narządzie wzroku u pacjentów z mózgowym porażeniem dziecięcym. Praca poglądowa. Neurologia dziecięca 20/2011, nr 40 s. 59-62.
• [3] Horowski P. (2003). Badania psychologiczne w ciemni. W: Metodyka psychologicznych badań kierowców. (red.) Rotter T. Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa: ITS.
• [4] Laudańska-Olszewska I., Biesiadka M., Omulecka M. (2011). Ocena okulistyczna zdolności do prowadzenia pojazdów samochodowych u kierowców po 60 roku życia. Okulistyka wydanie 4-6 s. 156.
• [5] Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B. (2006). Psychologia poznawcza. Warszawa: PWN. 14.
• [6] Owsley C., Stalvey B., Wells J., Sloane M., McGwin G. (2001). Visual risk factors for cash involvement in older drivers with cataract. Arch Ophthalmol; 119:881-887.
• [7] Ucińska M., Tokarczyk E., Odachowska E. (2012). Wpływ czynników psychicznych na sprawność kierującego pojazdem. Warszawa: ITS.
• [8] Ucińska M., Odachowska E., Dobrzyńska M., Tokarczyk E., Niezgoda M., Kruszewski M., Ścigała D.K. (2013). Psychologiczne aspekty funkcjonowania kierującego pojazdem w zmieniającym się systemie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Praca statutowa 6203/ZPT. ITS, Warszawa- materiał niepublikowany.