Uwagi nt. temperatury zastępczej klimatu, jako wskaźnika obciążenia cieplnego górników

• Autorzy: Knechtel J. , Świerczek L.

Warianty tytułu

EN

Comments regarding the climate equivalent temperature as the indicator of the thermal stress for miners

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Korzystając z wyników pomiarów, wykonanych w okresie letnim 2014 r. przez kopalniane służby wentylacyjne w wyrobiskach kopalń węgla, analizowano za pomocą wybranych wskaźników cieplne warunki pracy w 335 miejscach uznanych za gorące. Uznano, że wskaźnik WBGTp daje zawyżone wyniki, bo nie uwzględnia prędkości przepływu powietrza. Natomiast temperatura zastępcza klimatu oraz temperatura śląska dają wyniki do siebie zbliżone. Najpełniejszą ocenę cieplnych warunków pracy daje wynik bilansu ciepła i wilgoci pomiędzy organizmem górnika a otoczeniem. Biorąc pod uwagę, że wdrożenie tego sposobu oceny zagrożenia klimatycznego może być związane z trudnościami natury obliczeniowej, zaproponowano zastosowanie w górnictwie węgla kamiennego temperatury zastępczej klimatu, jako miernika cieplnych warunków pracy, przy czym, wyznaczając jej wartość liczbową, należy ograniczyć prędkość powietrza do 2,5 m/s.

EN

The thermal working conditions in 335 areas considered to be hot have been analyzed, based on the results of measurements performed in the summer season 2014 by the mine ventilation personnel. The following have been as criteria for evaluating the thermal working conditions: the temperature of air measured by dry-bulb thermometer (ts) together with the intensity of air cooling (Kφ), air cooling capacity (CP), approximate WBGTp index, equivalent climate temperature (tzk), Silesian temperature (TS) and finally criterion based on the heat and mass balance between the human body and the environment. A brief analysis shows that the values of WBGTp index are overestimated. Additionally, this index does not explicitly take into account neither the impact of air flow rate on the process of heat and mass exchange between the miner and the environment nor the intensity of work. The analysis of the value of air cooling capacity CP indicates that it is not enough that its value is not smaller than energy expenditure of a miner to ensure thermal working conditions safe for humans. The heat balance between the miner body and the environment embodies practically all factors affecting the thermal working conditions. Its implementation into mining practice can however be problematic due to complex calculations. Regardless of whether equivalent climate temperature tzk or Silesian temperature TŚ is being used to evaluate the thermal working conditions, the obtained results are similar, but the formula defining tzk is less complicated than that defining TŚ. Furthermore, the equivalent climate temperature has proven itself in the mines of the Legnica-Głogów Copper District. Modification of this criterion, which consists in limiting flow rate of air down to 2,5 m/s, gives it an advantage over Silesian temperature. Thus, equivalent climate temperature tzk could constitute a criterion for evaluation of the thermal working conditions also in hard coal mines.

Słowa kluczowe

PL

temperatura zastępcza klimatu; gorące miejsca pracy; miernik obciążenia cieplnego

EN

replacement temperature climate; hot jobs; meter heat load

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 4
• Strony: 20--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Knechtel J.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Świerczek L.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Bystroń H., Knechtel J., Markefka P.: Przybliżony wskaźnik obciążenia termicznego górników w gorących miejscach pracy polskich kopalń. Bezpieczeństwo Pracy w Górnictwie 1993, nr 4, s. 37–39.
• 2. Bystroń H., Markefka P., Holek S., Knechtel J.: Dokumentacja badań dla określenia warunków klimatycznych w wyrobiskach kopalnianych. Praca statutowa GIG o symbolu 05.01.05, Katowice 1977 (niepublik.).
• 3. Domagała L., Kułagowska E., Karolak I.: Określenie rodzajów i ciężkości pracy wykonywanej przez górników. Mat. konf. nauk.-techn.: Opracowanie zasad zatrudnienia pracowników w warunkach zagrożenia klimatycznego w podziemnych zakładach górniczych, Wyd. Politechnika Śląska, Gliwice–Rybnik 2013, s. 43–54.
• 4. Drenda J.: Temperatura zastępcza śląska „TŚ” jako wskaźnik mikroklimatu w środowiskach. Wyd. WUG, Katowice 2007.
• 5. ISO 7243:1982: Hot environments - Estimation of the heat stress on working man, based on the WBGT – index (wet bulb globe temperature).
• 6. Nowysz M.: Ocena warunków klimatycznych w kopalni na podstawie wartości temperatury zastępczej klimatu. Mat. 4 konf.: Wybieranie złóż na dużych głębokościach oraz w trudnych warunkach geotermicznych, Duszniki Zdrój 25-28.06.2002, Wyd. CBPM „CUPRUM”, s. 313–323.
• 7. Pach G., Różański Z., Wrona P.: Metody oceny zagrożenia cieplnego w podziemnych zakładach górniczych na przykładzie KWK „Mysłowice-Wesoła”. Power Industry. Energetyka i Przemysł 2013, nr 1–2, s. 24–27.
• 8. PN-85/N-08011: Ergonomia. Środowiska gorące. Wyznaczenie obciążeń termicznych działających na człowieka w środowisku pracy oparte na wskaźniku WBGT.
• 9. PN – EN ISO7933 2005: Ergonomia środowiska termicznego. Analityczne wyznaczanie i interpretacja stresu cieplnego z wykorzystaniem obliczeń przewidywalnego obciążenia termicznego.
• 10. Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 19 stycznia 2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Rozdział 6: Zagrożenie klimatyczne, §21 i 22).
• 11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz.U. Nr 139, poz. 1169, z późn. zm.).
• 12. Świerczek L.: Zastosowanie techniki komputerowej w modelowaniu wymiany ciepła między organizmem górnika a gorącym otoczeniem. Przegląd Górniczy 2015, nr 1, s. 94–99.
• 13. Turkiewicz W.: Propozycja nowego wskaźnika oceny warunków klimatycznych w kopalniach Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. CUPRUM 1986, nr 3–4, s. 10–13.
• 14. Wacławik J.: Dlaczego temperatura zastępcza klimatu (TZK) nie może być miernikiem obciążenia cieplnego. Kabiesz J. (red.): Monografia GIG: Zagrożenia i Technologie, Katowice 2012, s. 358–370.
• 15. Wacławik J., Knechtel J., Świerczek L.: O mechanizmach wymiany ciepła między organizmem pracownika a otoczeniem w wyrobiskach kopalnianych. Kabiesz J. (red.): Monografia GIG: Zagrożenia i Technologie, Katowice 2012, s. 371–385.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.