Położenie i funkcjonowanie dworców autobusowych w wybranych małych miastach województwa podkarpackiego

• Autorzy: Łodziński Jakub

Identyfikatory

DOI

10.4467/2543859XPKG.21.007.14950

Warianty tytułu

EN

Location and operation of bus stations in selected small towns in Podkarpackie Voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono funkcjonowanie infrastruktury służącej do odprawy pasażerskiej, zarówno miejsc odjazdów autobusów PKS, jak i przewoźników prywatnych, w małych miastach województwa podkarpackiego: Leżajsku, Lubaczowie, Łańcucie oraz Przeworsku. Położenie dworców w przestrzeni miejskiej, forma ich organizacji oraz komfort zapewniany pasażerom cechują się znacznym zróżnicowaniem. Przyczyną dzisiejszego stanu są przemiany własnościowe i organizacyjne, jakie zaszły w ostatnich dekadach, zarówno w całej branży przewozów autobusowych, jak i indywidualnie w przypadkach konkretnych obiektów dworcowych. Przy pomocy autorskiego wskaźnika określono rozmieszczenie dworców względem najważniejszych obiektów infrastruktury publicznej; zidentyfikowano także zagospodarowanie funkcjonalne najbliższego otoczenia. W rozpatrywanej próbie dominują negatywne przykłady przemian infrastruktury. Większość miejsc odprawy pasażerskiej nie zapewnia pasażerom podstawowych udogodnień – jedynie trzy obiekty posiadają wszystkie wymagane prawem podstawowe elementy dworca.

EN

The paper presents the functioning of the infrastructure used for passenger check-in, both for PKS bus departure points and private carriers, in small towns in the Podkarpackie Voivodeship: Leżajsk, Lubaczów, Łańcut and Przeworsk. The location of the stations in urban space, the form of their organisation and the comfort provided to passengers vary greatly between stations. Among the reason for their current state are organizational transformations and ownership changes that have taken place over the last decades, both in the whole bus transport industry and individually in the case of specific stations. The custom indicator has been used to determine the distribution of stations in relation to the most important public infrastructure facilities; functional development of the nearest surroundings has also been identified. Negative examples of infrastructure transformation prevail in analysed sample. Most check-in places do not provide passengers with basic amenities – only three objects have all the basic elements of a station required by law.

Słowa kluczowe

PL

transport publiczny; dworzec autobusowy; małe miasto; województwo podkarpackie

EN

public transport; bus station; small town; Podkarpackie Voivodeship

• Wydawca: Komisja Geografii Komunikacji Polskiego Towarzystwa Geograficznego ; Uniwersytet Gdański. Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego
• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 24(1)
• Strony: 78--95
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Łodziński Jakub

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

Bibliografia

• [1] Banachowska E., 2015, Dworzec PKS w Kielcach jako przykład polskiej myśli modernistycznej, Środowisko Mieszkaniowe, 14, 106-117.
• [2] Bąkowski W., 1996, Wizja rozwoju przedsiębiorstw PKS, Przegląd Komunikacyjny, 10, 14-18.
• [3] Cetnarowska P., 2017, Dworce autobusowe komunikacji podmiejskiej w Bydgoszczy, Integracja sztuki i techniki w architekturze i urbanistyce, 5/2, 25-36.
• [4] Dźwigoń W., 2012, Ocena dworców autobusowych w małych miastach, Transport Miejski i Regionalny, 11/2012, 15-19.
• [5] Fiedeń Ł., 2017, Accessibility of Brzozów by public transport on a local, regional and national scale, Urban Development Issues, 53, 37-46.
• [6] Gemra S., 2012, Wpływ konkurencji na działalność Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Bydgoszczy Spółka z o.o., Przegląd Komunikacyjny, 12/2012, 20-22.
• [7] Ilnicki D., 2009, Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju usług w Polsce. Teoretyczne i praktyczne uwarunkowania badań, Rozprawy Naukowe IGiRR UWr 11, Wrocław.
• [8] Kołoś A., 2010, Dworce komunikacji autobusowej w strukturze urbanistycznej Krakowa, Czasopismo Techniczne. Architektura, 1–A/2010, 311-322.
• [9] Książek S., 2015, Infrastruktura związana z odprawą pasażerów w transporcie autobusowym w wybranych miastach województwa dolnośląskiego, Transport Miejski i Regionalny, 10/2015, 14-24.
• [10] Kwarciński T., Gozdek A., 2018, Komunikacja autobusowa jako element podaży na rynku usług transportowych w Polsce, Problemy Transportu i Logistyki, 3/2018 (43), 81-89.
• [11] Kwiatek-Sołtys A., 2004, Małe miasta województwa małopolskiego w okresie transformacji systemowej, Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków.
• [12] Lijewski T., 1986, Geografia transportu Polski, PWE, Warszawa.
• [13] Miasta w liczbach 2016, 2018, Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Poznaniu, Warszawa-Poznań.
• [14] Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Województwa Podkarpackiego, 2014, Marszałek Województwa Podkarpackiego, Rzeszów.
• [15] Sobala-Gwosdz A., 2005, Ośrodki wzrostu i obszary stagnacji w województwie podkarpackim, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków.
• [16] Sołtys J., 2013, Usługi publiczne jako czynnik miastotwórczy i wyznacznik rangi miasta w sieci osadniczej na przykładzie małych miast polski północnej, Acta Universitatis Lodziensis Folia Geographica Socio-Oeconomica 15, 3-19.
• [17] Stępniak M., Goliszek S., Wiśniewski R., Marcińczak S., 2017, Dostępność przestrzenna do usług publicznych w Polsce, Prace Geograficzne, 261, IGiPZ PAN.
• [18] Szczerbaciuk Z., 2014, Publiczny transport drogowy, uwarunkowania i prognozy funkcjonowania, Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 4/2014, 16-22.
• [19] Śleszyński P., Komornicki T., 2016, Klasyfikacja funkcjonalna gmin Polski na potrzeby monitoringu planowania przestrzennego, Przegląd Geograficzny, 88, 469-488.
• [20] Taylor Z., Ciechański A., 2007, Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw PKS w nowej sytuacji gospodarczej, Przegląd Geograficzny, 79, 1, 5-44.
• [21] Taylor Z., Ciechański A., 2017, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle Polityki Spójności UE, Prace Geograficzne, 257, IGiPZ PAN.
• [22] Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, Dziennik Ustaw 5/2011, poz. 13 Wańkowicz W., 2004, Wskaźniki realizacji usług publicznych, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej, Warszawa.
• [23] Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 października 2015 r. II GSK 2088/14 Konieczne elementy dworca. https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/orzeczenia-sadow/ii-gsk-2088-14-konieczne-elementy-dworca-wyrok-522186956 [dostęp: 02.05.2020].
• Źródła internetowe
• [24] Bank Danych Lokalnych GUS, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start [dostęp: 26.01.2020].
• [25] http://www.lancut.gada.pl/aktualnosc,1879,0,0,0,Ruszyla-budowa-dworca-PKS-w-Lancucie.html [dostęp: 27.04.2020].
• [26] https://tvlancut.com/newsy/oficjalne-otwarcie-centrumkomunikacyjnego/, a [dostęp: 27.04.2020].
• [27] http://tvlancut.com/newsy/centrum-komunikacji-w-lancucie-prezentacja-wideo/, b [dostęp: 27.04.2020].
• [28] https://elubaczow.com/2019/03/10/dworzec-pks-na-sprzedaz/ [dostęp: 27.04.2020].
• [29] https://nowiny24.pl/dworzec-pks-w-lezajsku-zostal-sprzedany-mieszkancy-mowia-ze-powstanie-tam-galeriahandlowa/ar/c1-14615595 [dostęp: 27.04.2020].
• [30] https://lezajsk4u.pl/dworzec-pks-zostal-sprzedany-czylezajsk-bedzie-mial-duza-galerie-handlowa/ [dostęp: 27.04.2020].
• [31] http://mojprzeworsk.pl/2015/10/inwestor-wstrzymal-prace-na-dworcu-pks/ [dostęp: 27.04.2020].
• [32] OpenStreetMap, https://www.openstreetmap.org/ [dostęp: 23.04.2020].
• [33] Portal map.meurisse, https://map.meurisse.org/ [dostęp: 23.04.2020].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).