Małą czy wielką literą, czyli jak zapisywać nazwy jednostek stratygraficznych czwartorzędu

• Autorzy: Marks Leszek

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.73

Warianty tytułu

EN

With a lowercase or capital letter: how to write the names of the Quaternary stratigraphic units

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the article is to present a proposal for standardizing the naming of the Quaternary stratigraphic units in Polish and English. Despite the historic changes, most Quaternary stratigraphic names are derived from geographical regions, rivers, towns, and geological sites where sediments of a specific age have been identified. Some names were also adapted from stratigraphic divisions of other European countries. It is common practice to write the names of Quaternary stratigraphic units in Polish in capital letters. However, this contradicts the practice for pre-Quaternary stratigraphic units, which are always written in lowercase in Polish but start with a capital letter in English. In order to comply with standard geological conventions, it is recom¬mended here that the names of Quaternary stratigraphic units are written in lowercase in Polish and in uppercase in English, where possible using the adjectival form (with the -ian suffix) in the latter.

Słowa kluczowe

PL

czwartorzęd; jednostki stratygraficzne; nazwy stratygraficzne; terminologia geologiczna; Polska

EN

Quaternary; stratigraphic units; stratigraphic names; geological terminology; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 7
• Strony: 674--679
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., tab.

Twórcy

autor

Marks Leszek

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-4507-1828

Bibliografia

• 1. AGUIRRE E., PASINI G. 1985 - The Pliocene-Pleistocene Boundary: Episodes, 8 (2): 116-120.
• 2. BIRKENMAJER K. (red.) 1975 - Zasady polskiej klasyfikacji, terminologii i nomenklatury stratygraficznej. Wyd. Geol., Warszawa.
• 3. BLYTT A. 1893 - Zur Geschichte der Nordeuropaischen besonders der Norwegischen flora. Botanische Jahrbuch, 17 (41): 1-43.
• 4. CITA M.B., GIBBARD P.L., HEAD M.J., ALLOWAY B., BEU A.G., COLTORTI M., HALL V.M., LIU J., KNUDSEN K.L., KOLFSCHOTEN VAN T., LITT T., MARKS L., MCMANUS J., PIOTROWSKI J.A., PILLANS B., RÄSÄNEN M., RASMUSSEN S.O., ROUSSEAU D.-D., SUC P., TESAKOV A.S., TURNER C., WALKER J., ZALASIEWICZ J., ZAZO C. 2012- Formal ratification of the GSSP for the base of the Calabrian Stage (second stage of the Pleistocene Series, Quaternary System). Episodes, 35: 388-397.
• 5. DOROSZEWSKI W., HRABEC S., KLEMENSIEWICZ Z., KURKOWSKA, H., URBAŃCZYK S. 1981 - Słownik poprawnej polszczyzny PWN. PWN, Warszawa.
• 6. DŻUŁYŃSKI S., KRYSOWSKA-IWASZKIEWICZ M., OSZAST J., STARKEL L. 1968 - O staroczwartorzędowych żwirach w Kotlinie Sandomierskiej. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica, 2: 63-74.
• 7. FÆGRI K. 1940 - Quartärgeologische Untersuchungen im westlichen Norwegen. I. Über zwei präboreale Klimaschwankungen im südwestlichsten Teil. Bergens Mus. Arb., 1933, Naturvitenskapelig rekke, 8: 1-40.
• 8. GIBBARD P.L., HEAD J.M., WALKER J.C., ALLOWAY B., BEU A.G., COLTORTI M., HALL V.M., LIU J., KNUDSEN K.L., KOLF- SCHOTEN VAN T., LITT T., MARKS L., MCMANUS J., PARTRIDGE T.C., PIOTROWSKI J.A., PILLANS B., ROUSSEAU D.-D., SUC P., TESAKOV A.S., TURNERC., ZAZO C. 2010 - mFormalratification of the Quaternary System/Period and the Pleistocene Series/Epoch with a base at2.58 Ma. Journal of Quaternary Science, 25 (2): 96-102.
• 9. HALICKI B. 1950 - Z zagadnień stratygrafii plejstocenu na Niżu Europejskim. Acta Geologica Polonica, 1: 106-142.
• 10. HEAD M.J., PILLANS B., ZALASIEWICZ J.A., ALLOWAY B., BEU A.G., COHEN K.M., GIBBARD P.L., KNUDSEN K.L., KOLFSCHOTEN T. VAN, LIRER F., LITT T., LIU J., MARKS L., MCMANUS J., PIOTROWSKI J.A., RÄSÄNEN M., RASMUSSEN S.O., SAITO Y., TESAKOV A., TURNERC., WALKERM., ZAZO-CARDENAC. 2021 - Formal ratification of sub series for the Pleistocene Seriesof the Quaternary System. Episodes, 44 (3): 241-247; https://doi.org/10.18814/epiiu- gs/2020/020084
• 11. HEDBERG H. (red.) 1976 - International stratigraphic guide: A guide to stratigraphic classification, terminology, and procedure. John Wiley & Sons.
• 12. LINDNER L. 1984 - An outline of Pleistocene chronostratigraphy in Poland. Acta Geologica Polonica, 34: 27-49.
• 13. LINDNER L. 1988 - Stratigraphy and extents of Pleistocene continental glaciations in Europe. Acta Geologica Polonica, 38: 63-83.
• 14. LINDNER L. 1991 - Główne jednostki podziału plejstocenu Polski. Geografia, 50: 519-530.
• 15. LINDNER L. 1992 - Stratygrafia (klimatostratygrafia) czwartorzędu. [W:] Lindner L. (red.), Czwartorzęd: osady, metody badań, stratygrafia. PAE, Warszawa: 441-633.
• 16. MARKS L., BERA., LINDNERL. (red.) 2014-Zasadypolskiej klasyfikacji i terminologii stratygraficznej czwartorzędu. Polska Akademia Nauk, Komitet Badań Czwartorzędu, Warszawa.
• 17. MARKS L. 2025 - Czwartorzęd. [W:] Peryt T. (red.), Budowa geologiczna Polski - stratygrafia. Państwowy Instytut Geologiczny (w druku).
• 18. MOJSKI J.E. (red.) 1984 - Budowa geologiczna Polski I, Stratygrafia 3b, kenozoik, czwartorzęd. Wyd. Geol., Warszawa.
• 19. MOJSKI J.E. 1985 - Geology of Poland I, Stratigraphy 3b, Cainozoic, Quaternary. Wyd. Geol., Warszawa.
• 20. MOJSKI, J.E. (red.) 1988 - Zasady polskiej klasyfikacji, terminologii i nomenklatury stratygraficznej czwartorzędu. Instrukcje i metody badań geologicznych, 47: 3-63.
• 21. MOJSKI J.E. 1993 - Europa w plejstocenie, ewolucja środowiska przyrodniczego. Wydawnictwo Polskiej Agencji Ekologicznej, Warszawa.
• 22. MOJSKI J.E. 2005-Ziemie polskie w czwartorzędzie, zarys morfogenezy. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 23. PUSCH G.G. 1836 - Geognostische Beschreibung von Polen. Tübingen.
• 24. RACKI G., NARKIEWICZ M. (red.) 2006 - Polskie zasady stratygrafii. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 25. RIO D., SPROVIERI R., CASTRADORI D., DI STEFANO E. 1998 - The Gelasian Stage (Upper Pliocene): a new unit of the global standard chronostratigraphic scale. Episodes, 21: 82-87.
• 26. RÓŻYCKI S.Z. 1961 - Guide-book of excursion from the Baltic to the Tatras, 2: Middle Poland. PWN, Warszawa.
• 27. RÓŻYCKI S.Z. 1967 - Plejstocen Polski Środkowej na tle przeszłości w górnym trzeciorzędzie. PWN, Warszawa.
• 28. RÓŻYCKI S.Z. 1972 - Plejstocen Polski Środkowej na tle przeszłości w górnym trzeciorzędzie. PWN, Warszawa.
• 29. RÓŻYCKI S.Z. 1978 - Od “Mocht” do syntezy stratygrafii plejstocenu Polski. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 48: 445-478.
• 30. RÓŻYCKI S.Z. 1980 - Principles of stratigraphic subdivision of Quaternary of Poland. Quaternary Studies in Poland, 1: 99-106.
• 31. RÜHLE E. 1955 - Stratygrafia czwartorzędu Polski w świetle publikacji w latach 1945-1953. Biuletyn Instytutu Geologicznego, 70: 13-53.
• 32. RÜHLE E. 1965a - Czwartorzęd Polski. [W:] Książkiewicz M. (red.), Zarys geologii Polski. Wyd. Geol., Warszawa: 299-350.
• 33. RÜHLE E. 1965b - Tablica stratygraficzna czwartorzędu w Polsce. [W:] Atlas geologiczny Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne, 12: Czwartorzęd, Mojski J.E., Rühle E. (red.). Inst. Geol., Warszawa.
• 34. RÜHLE E. 1973 - Metodyka badań osadów czwartorzędowych. Wyd. Geol., Warszawa.
• 35. SALVADOR A. (red.) 1994 - International stratigraphic guide: Aguide to stratigraphic classification, terminology, and procedure, wyd. 2. International Union of Geological Sciences & Geological Society of America.
• 36. SAWICKI L. 1922 - Wiadomość o środkowopolskiej morenie czołowej. Rozprawy Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego, III (21A): 26-35.
• 37. SERNANDER R. 1894 - Studier öfver den Gotländiska vegetationes utvecklingshistoria. Akademiska afhandling, Uppsala.
• 38. SIEMIRADZKI J. 1890 - O morenach czołowych bałtyckiego lodowca dyluwialnego. Kosmos, 15: 506-508.
• 39. STASZIC S. 1815 - O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski. Drukarnia Rządowa, Warszawa.
• 40. SZAFER W. 1928 - Zarys stratygrafii polskiego dyluwium na podstawie florystycznej. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 5: 21-33.
• 41. SZAFER W. 1953 - Stratygrafia plejstocenu w Polsce na podstawie flo- rystycznej. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 22.
• 42. WOLDSTEDT P. 1927 - Die Gliederung des Jüngeren Diluvium in Norddeutschland und seine Parallelisierung mit anderen Glazialgebieten. Zeitschrift der Deutschen Geologischen Gesellschaft, 79: 51-52.
• 43. WOLDSTEDT P. 1929 - Das Eiszeitalter, Grundlinien einer Geologie des Diluviums. Enke, Stuttgart.