Rekultywacja i rewitalizacja jako sposoby przekształcenia terenów poprzemysłowych na tereny parkowo–rekreacyjne

• Autorzy: Dudzińska-Jarmolińska A.

Identyfikatory

DOI

10.30450/201807

Warianty tytułu

EN

Land reclamation and revitalisation as a way of transformingpost-industrial areas into parks and recreational areas

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Przekształcenia terenów poprzemysłowych stają się jedną z istniejących możliwości tworzenia terenów rekreacyjnych w rozrastających się miastach na całym świecie. Tereny poprzemysłowe powstały w wyniku przemian ekonomicznych i mają ogromny wpływ na wiele aspektów przestrzennych i społecznych. Jako przestrzenie zdegradowane, a często nawet niebezpieczne, posiadają swoisty potencjał związany z ich lokalizacją w mieście. Przy umiejętnym ich przekształceniu, powinny spełniać wiele istotnych funkcji społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych. Przy rewitalizacji tego typu terenów nieodzownym procesem powinno być zdefiniowanie potrzeb lokalnej społeczności, identyfikacja cennych obiektów oraz zagrożeń wynikających ze skażenia środowiska naturalnego. Należy również wykorzystać istniejący potencjał miejsca, na który składa się m.in. szczególna, często unikatowa infrastruktura budowlana i techniczna oraz specyficzna roślinność wykształcona w wyniku sukcesji, co jednocześnie wpływa na zwiększenie miejskiej bioróżnorodności. Tego typu założenia parkowe, posiadają pewne wspólne cechy, które opisano w niniejszym artykule.

EN

The transformation of post-industrial areas has become a real opportunity for the formation of recreational areas in the ever-expanding urban space around the world. Post-industrial areas which have arisen as a result of economic change have a huge influence on many spatial and social issues. These spaces can be degraded and even dangerous, but, due to their location in the city, careful conversion may enable them to fulfil many important social, cultural and recreational functions. The process of revitalisation of brownfield areas should not be carried out without assessing the needs of the local community, identifying valuable objects, and examining potential hazards that may arise from the contaminated environment. These locations have significant untapped potential in the form of existing building and technical infrastructure and specific vegetation; if the process of revitalisation is carried out effectively, it could increase urban biodiversity. These types of parks, which have some common features, are described in this article.

Słowa kluczowe

PL

tereny poprzemysłowe; rewitalizacja; rekultywacja; rekreacja; ekologia; społeczeństwo

EN

brownfield land; rehabilitation; recreation; ecology; society

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 39 (1)
• Strony: 117--132
• Opis fizyczny: Bibliogr. 42 poz., ryc., tab., fot., map.

Twórcy

autor

Dudzińska-Jarmolińska A.

• Faculty of Geography and Regional Studies, University of Warsaw, Warszawa, Poland

Bibliografia

• Domański B., 2009: Rewitalizacja terenów poprzemysłowych – specyfika wyzwań i instrumentów [in:] Przestrzenne aspekty rewitalizacji – śródmieścia, blokowiska, tereny poprzemysłowe, pokolejowe i powojskowe (eds): W. Jarczewski, IRM, Kraków: 125-137.
• Domański B., 2001: Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwie śląskim i małopolskim – prawidłowość i uwarunkowania. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego. Kraków, 3: 51–59.
• Domański B., 2000. Restrukturyzacja terenów poprzemysłowych w miastach [in:] Odnowa miast: Rewitalizacja, rehabilitacja i restrukturyzacja (eds): Z. Ziobrowski, Kraków: 107-142.
• Kaczmarska A., Przybyłka A., 2010: Wykorzystanie potencjału przemysłowego i poprzemysłowego na potrzeby turystyki. Przykład szlaku zabytków techniki województwa śląskiego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Sosnowiec, 14: 207-228
• Koźmińska A., Hanus-Fajerska E., Muszyńska E. 2014: Możliwości oczyszczania środowisk wodnych metodą ryzofiltracji. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie, Raszyn, 47: 89-98.
• Kruszewska M., Nowacki M., 2015: Wykorzystanie metody MACDAB w ocenie ekomuzeum „Wrzosowa Kraina””. Turystyka Kulturowa, Poznań, 1: 17-44.
• Loures L., Burley J., 2012: Advances in Spatial Planning. Post-Industrial Land Transformation – An Approach to Sociocultural Aspects as Catalysts for Urban Redevelopment. Intech: 223-246.
• McLeod V. 2008. Detail in Contemporary Landscape Architecture, Laurence King Publishing, Londyn
• Loures L., Panagopoulos T., 2007: Sustainable reclamation of industrial areas in urban landscapes. Sustainable Development and Planning III, z. 102: 791-800.
• Loures L., 2008: Post-Industrial Landscapes: dereliction or heritage?, http://www.wseas.us/e-library/conferences/2008/algarve/LA/03-588-206.pdf
• Maciejewska A., Turek A., 2014: Kierunki rekultywacji i zagospodarowania, sposób wybory, klasyfikacja i przykłady. Problemy rozwoju miast. Kwartalnik naukowy, Kraków, 2: 81-94.
• Mitura T., Buczek-Kowalik M., 2012: Ekomuzea w Polsce – przykład nowej muzeologii i promocji dziedzictwa lokalnego. Folia geographica 20, Preszów, 20: 173-183.
• Myga-Piątek U., Nita J., 2008: The scenic value of abandoned mining areas in Poland [in:] Landscape and Environment. Acta Geographica Debrecina Landscape and Environment Series, 2, 2: 132-142.
• Newman A., 2011: Contested Ecologies: Environmental Activism and Urban Space in Immigrant Paris, City and Society, 23, 2: 192-209
• Ostręga A., Uberman R., 2010: Kierunki rekultywacji i zagospodarowania, sposób wybory, klasyfikacja i przykłady. Górnictwo i Geoinżynieria, Kraków, 34: 445-461.
• Otto M., Chmielewska M., 2014: Social inclusion by revitalisation? The potential of disused industrial areas as an opportunity for mitigating social polarisation. Quaestiones Geographicae, Poznań, 33: 115-125.
• Pałasz J., 2012: Uwarunkowania organizacyjno -prawne procesów rekultywacji i rewitalizacji terenów poprzemysłowych w Polsce. Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i zarządzanie, Zabrze, 62: 5-23.
• Trifa R., 2015: Structure, De-structure, Re-structure. The Second Life of Industrial Heritage, Acta Technica Napocensis: Civil Engineering and Architecture, 58, 4: 48-55..
• Sienkiewicz J., 2013: Ochrona różnorodności biologicznej w krajach UE do 2020 r. – nowa strategia europejska. Polish Journal of Agronomy, Puławy, 14: 45-52.
• Strzałkowski P., Ścigała R., Chudek M., 2017: Rekultywacja zdegradowanego terenu pogórniczego na przykładzie wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, Inżynieria Mineralna, Kraków, 18, 2: 245-250.
• Ruszkowski J., 2010: Elementy krajobrazu przemysłowego czynnikiem destynacji turystycznej regionu. Na przykładzie „Szlaku zabytków techniki województwa śląskiego.” Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Sosnowiec, 14: 283-295.
• Steffen W., Grinevald J., Crutzen P., McNeill J., 2011: The Anthropocene: conceptual and historical perspectives, Stratigraphy of the Anthropocene, Philosophical Transactions of the Royal Society A, Londyn, 369: 842-867.
• Strzelecka E., 2011: Rewitalizacja miast w kontekście zrównoważonego rozwoju”. Budownictwo i Inżynieria Środowiska, Białystok, 4: 661-668.
• Stryjakiewicz T., 2010, Krajobraz antropogeniczny, przestrzenie kreatywne a turystyka, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, Sosnowiec, 14: 52-62.
• Sobiesiak-Penszko P., 2013: Prawo a partycypacja publiczna pod redakcją, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
• Trzaskowska E., 2011: Zbiorowiska synantropijne: niedoceniony potencjał współczesnych miast. Acta Scientiarum Polonorum. Administratio Locorum, Olsztyn, 10: 55-66.
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Tekst jednolity Dz.U.2017.0.1023).
• Zagórska E., 2013: Wojewódzkie bazy danych o terenach poprzemysłowych i zdegradowanych jako przykład podejmowanych działań w dziedzinie rewitalizacji terenów poprzemysłowych i zdegradowanych. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice, 115:108-121.
• Zimny H., 1997: Wybrane zagadnienia z ekologii. Warszawa, 137 s.
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=COM%3A2016%3A739%3AFIN [dostęp: 17.07.2018].
• http://www.brunerfoundation.org/rba/pdfs/2013/CH4.pdf [dostęp: 29.06.2016].
• http://www.latzundpartner.de/en/projekte/postindustrielle-landschaften/landschaftspark-duisburg-nord-de/ [dostęp: 29.06.2016]
• http://www.landezine.com/index.php/2011/07/landscape-architecture-steel-museum/ [dostęp: 29.06.2016]
• http://www.ekomuzeum.pl/ [dostęp: 29.06.2016].
• http://www.wseas.us/e-library/conferences/2008/algarve/LA/03-588-206.pdf [dostęp: 29.05.2018]
• https://constructii.utcluj.ro/ActaCivilEng/download/special/4_TRIFA%20Raluca_Structure%20Destructure%20Restructure_The%20Second%20Life%20of%20Industrial%20Heritage%20EN.pdf [dostęp: 29.05.2018].
• http://www.europarl.europa.eu/atyourservice/pl/displayFtu.html?ftuId=FTU_5.4.2.html [dostęp: 29.05.2018].
• https://archinect.com [dostęp: 29.05.2018].
• https://www.architonic.com [dostęp: 29.05.2018].
• www.um.jaworzno.pl [dostęp: 28.07.2018].
• www.landezine.com [dostęp: 29.05.2018].
• www.zabytkitechniki.pl [dostęp: 18.07.2018].

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).