Niepewność w analizie ryzyka związanego z funkcjonowaniem systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę

• Autorzy: Tchórzewska-Cieślak B. , Szpak D.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rb.2015.27

Warianty tytułu

EN

Uncertainty in risk analysis associated with the operation of collective water supply system

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analiza ryzyka związana z funkcjonowaniem systemu zbiorowego zaopatrzenia w wodę (SZZW) często jest prowadzona w tzw. ,,warunkach niepewnej informacji”, która jest związana z niepewnymi (niepełnymi, nieprecyzyjnymi lub niewiarygodnymi) danymi dotyczącymi eksploatacji systemu. Miarą niedokładności danych może być tzw. niepewność ilościowa. Pojecie to zostało wprowadzone przez dokument ,,Guide to the expression of uncertainty in measurement” wydany w 1993 r. przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną ISO. Celem pracy jest przedstawienie zagadnienia niepewności danych potrzebnych w analizie i ocenie ryzyka w SZZW. W pracy zwrócono szczególną uwagę na źródła niepewności w analizie ryzyka oraz ograniczenia w zastosowaniu tradycyjnych metod w przypadku wystąpienia czynnika niepewności. Praca zawiera podstawowe informacje oraz definicje pojęć dotyczących niepewności w analizie danych oraz propozycję wykorzystania tzw. współczynnika pewności CF w analizie ryzyka funkcjonowania SZZW w przypadku występowania danych o charakterze niepewnym. Współczynnik CF jest parametrem określającym jednocześnie stopień wiedzy oraz niewiedzy odnośnie danego zjawiska. W zaproponowanej metodzie zastosowano dwie miary: miarę wiarygodności SW oraz miarę niewiarygodności SN. Zaprezentowano sposób interpretacji miar SW oraz SN w odniesieniu do prawdopodobieństwa oraz sposób interpretacji wartości współczynnika pewności CF. Założone wartości współczynnika CF uwzględniają stopień niepewności formowanych hipotez odnośnie przyjmowanych wartości parametrów ryzyka, co sprawia, że otrzymany wynik staje się bardziej wiarygodny.

EN

The risk analysis associated with the operation of collective water supply system (CWSS) is often carried out in the so-called ,,uncertain information conditions”, which is associated with uncertain (incomplete, imprecise or unreliable) data on the system operation. The data inaccuracy measure can be so-called quantitative uncertainty. The concept was introduced by the document ,,Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement” published in 1993 by the International Organization for Standardization ISO. The aim of the study is to present the problem of data uncertainty, which is needed in the risk analysis and assessment in CWSS. The special attention was drawn to characterization of the uncertainty sources in the risk analysis and restrictions connected with the use of traditional methods in case of an uncertainty factor. The paper includes basic information and definitions relating to the uncertainty in the data analysis and proposal to use certainty factor CF in the CWSS functioning risk analysis, in the case of uncertain data. Certainty factor CF is a parameter simultaneously indicating the level of knowledge and the level of ignorance relating to a given phenomenon. In the proposed method, two measures were used: measure of reliability SW and measure of unreliability SN. The interpretation of measures SW and SN in relation to the probability and interpretation the certainty factor CF were presented. Founded certainty factor CF values take into account formed hypotheses uncertainty level regarding taking the risk parameters. It makes that the result becomes more credible.

Słowa kluczowe

PL

zaopatrzenie w wodę; system zaopatrzenia; zaopatrzenie zbiorowe; niepewność; współczynnik pewności

EN

water supply; supply system; collective supply; uncertainty; certainty factor

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2015
• Tom: z. 62, nr 1
• Strony: 383--391
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Tchórzewska-Cieślak B.

• Politechnika Rzeszowska

autor

Szpak D.

• Politechnika Rzeszowska

Bibliografia

• [1] Apostolakis G., Kaplan S.: Pitfalls in risk calculations. Reliability Engineering and System Safety, no. 2, 1981, pp. 135-145.
• [2] Arrow K.J.: Esej z teorii ryzyka. PWN, Warszawa 1979.
• [3] Aven T.: Conceptual framework for risk assessment and risk management. Summer Safety & Reliability Seminars. Journal of Polish Safety and Reliability Association, no. 1, 2010, pp. 15-27.
• [4] Brandowski A.: Koncepcja nauki o bezpieczeństwie. Zagadnienia Eksploatacji Maszyn, nr 3(95), 1993, s. 261-279.
• [5] Haimes Y.Y., Moser D., Stakhin E.: Risk based decision making in water resources. Journal of Infrastructure Systems, ASCE, no. 12, 2006, pp. 401-415.
• [6] Hotloś H.: Ilościowa ocena wpływu wybranych czynników na parametry i koszty eksploatacyjne sieci wodociągowych. Prace Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Wrocławskiej, 84, seria: Monografie, nr 49, Wrocław 2007.
• [7] Iwanejko R.: O praktycznym stosowaniu jakościowych metod szacowania ryzyka w systemach zaopatrzenia w wodę. Czasopismo Techniczne, nr 9, 2005.
• [8] Knight F.H.: Risk, uncertainty and profit. University of Boston Press, Boston 1921.
• [9] Królikowski A., Królikowska J.: Analiza porównawcza wskaźników niezawodności wiejskich i komunalnych systemów zaopatrzenia w wodę. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”. Wydawn. PZiTS O/Wielkopolski, Kołobrzeg-Poznań 2010.
• [10] Kwietniewski M.: Information systems for distribution water management. National Report in the 7 International Raport. International Water Supply Association (IWSA). World Congress, Madrid 1997, pp. 30-31.
• [11] Lubowiecka T., Wieczysty A.: Ryzyko w systemach zaopatrzenia w wodę, [w:] Ryzyko w gospodarce wodnej, M. Maciejewski (red.). Monografia Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, z. 17. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000, s. 113-143.
• [12] Rak J.: Bezpieczeństwo systemów zaopatrzenia w wodę. Instytut Badań Systemowych PAN, Warszawa 2009.
• [13] Rak J., Tchórzewska-Cieślak B.: Czynniki ryzyka w eksploatacji systemów zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2007.
• [14] Rak J., Tchórzewska-Cieślak B.: Review of matrix methods for risk assessment in water supply system. Journal of Konbin, no. 1(1), 2006, pp. 67-76.
• [15] Tchórzewska-Cieślak B.: Method of assessing of risk of failure in water supply system. European safety and reliability conference (ESREL). Risk, reliability and societal safety, t. 2. Taylor & Francis, 2007, pp. 1535-1539.
• [16] Tchórzewska-Cieślak B.: Metody analizy i ryzyka awarii podsystemu dystrybucji wody. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2011.
• [17] Wieczysty A., Lubowiecka T., Rak J.: Stan aktualny i kierunki rozwoju w zakresie teorii i metod oceny niezawodności systemów wodociągowych w Polsce. Mat. konf. „Zaopatrzenie w wodę i jakość wód”, Poznań 2002, s. 143-172.
• [18] Willett A.H.: The economic theory of risk and insurance. University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1951.
• [19] Zimoch I.: Niezawodność bezpieczeństwa jako priorytet współczesnego zarządzania eksploatacją sieci wodociągowej. Międzynarodowa Konferencja Naukowo- Techniczna „Przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w dobie współczesnych problemów”. AQUA, Szczyrk 2009, s. 97-104.