Fitoakumulacja molibdenu i manganu w koniczynie białoróżowej (Trifolium hybridum L.) i babce pospolitej (Plantago major L.)

• Autorzy: Stojek M.

Warianty tytułu

EN

The fitoaccumulation of molybdenum and manganese in alsike clover (Trifolium hybridum L.) and greater plantain (Plantago major L.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania zawartości molibdenu i manganu w powierzchniowej warstwie gleb i roślinach przeprowadzono w okolicy Jabłonek w Beskidach Wschodnich w rejonie występowania łupków menilitowych i piaskowców z Otrytu. Pracę wykonano w celu zbadania zawartości molibdenu i manganu w roślinach oraz określenia wskaźnika bioakumulacji tych pierwiastków w dwóch gatunkach roślin (Trifolium hybridum L. i Plantago major L.). Oznaczenia Mo wykonano metodą ICP-MS, a Mn analizowano metodą ICP-OES. Stwierdzono wyższe zawartości Mo w Trifolium hybridum L. na terenie występowania łupków menilitowych (w liściach – 14 mg/kg) niż na terenie piaskowców z Otrytu (w liściach – 0,30 mg/kg). Najwięcej Mn gromadzi się w liściach (86–257 mg/kg). Wskaźnik bioakumulacji Mo poszczególnych gatunków roślin jest różny, jego wartości zmieniają się w zakresie 0,13–1,13. Najwyższym wskaźnikiem bioakumulacji molibdenu (1,13) cechuje się Trifolium hybridum L., występująca na terenach łupków menilitowych.

EN

Studies of molybdenum and manganese content in topsoil and plants were carried out in the Eastern Beskids (Carpathians) in area of occurrence of menilite shales and the Otryt sandstones. The aim of the study was to evaluate the content of molybdenum and manganese in plants and the determination of a bioaccumulation of these two chemical elements in two species of plants (Trifolium hybridum L. and Plantago major L.). Mo symbols were performed by means of ICP-MS method, and Mn were analyzed by means of ICP-OES method. Result of studies in the Trifolium hybridum L. have shown higher content of Mo in the area of occurence of menilite shales (in leaves – 14 mg/kg) than in the Otryt sandstones (in leaves – 0.30 mg/kg). Most Mn accumulates in leaves (86–257 mg/kg). The bioaccumulate indicator of Mo in individual plant species is different and ranges from 0.13 to 1.13. The highest rate of bioaccumulation of molybdenum (1.13) can be observed in Trifolium hybridum L., which inhabits areas of menilite shales.

Słowa kluczowe

PL

bioakumulacja; molibden; mangan; Beskidy Wschodnie (Karpaty); Polska

EN

bioaccumulation; molybdenum; manganese; Eastern Beskids (Carpathians); Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 470
• Strony: 81--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Stojek M.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• 1. BOJAKOWSKA I., BORUCKI J., 1994 – Molybdenum in stream sediment on the area of occurrence of the Dukla Folds and their margin. Geol. Quart., 38, 1: 155–168.
• 2. BYLIŃSKA E., 1996 – Bioakumulacja miedzi w roślinach występujących na terenach polimetalicznych w Sudetach. Zesz. Nauk. PAN, 14: 123–128.
• 3. DE VOS W., TARVAINEN T. (red.), 2006 – Geochemical atlas of Europe, Part 2, Geological Survey of Finland, Espoo.
• 4. DUBALSKA K., BODNAR M., KONIECZKA P., NAMIEŚNIK J., 2012 – Zdolność roślin do bioakumulacji: wykorzystanie w fitoremediacji i fitogórnictwie. Analityka, 4: 51–54.
• 5. ERNST W., 2006 – Evolution of metal tolerance in higher plants. For. Snow Landsc. Res., 80, 3: 251–274.
• 6. GUCWA I., WIESER T., 1980 – Geochemia i mineralogia skał osadowych fliszu karpackiego zasobnych w materię organiczną. Pr. Miner., 69: 1–43.
• 7. KABATA-PENDIAS A., 1996 – Biogeochemia miedzi i molibdenu. Zesz. Nauk. PAN, 14: 11–19.
• 8. KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H., 1993 – Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.
• 9. KABATA-PENDIAS A., MUKHERJEE A.B., 2007 – Trace elements from soil to human. Springer, Berlin.
• 10. KOPCEWICZ J., LEWAK S. (red.), 2002 – Fizjologia roślin. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.
• 11. LEWAK S., KOPCEWICZ J. (red.), 2009 – Fizjologia roślin. Wprowadzenie. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.
• 12. MILLALEO R., REYES-DIAZ M., IVANOV A.G., MORA M.L., ALBERDI M., 2010 – Manganese as Essentials and toxic element for plants: transport, accumulation and resistance mechanisms. J. Soil Sci. Plant Nutr., 10, 4: 476–494.
• 13. PASIECZNA A., 2012 – Molibden i cyna w glebach Polski. Biul. Państw. Inst. Geol., 450: 75–82.
• 14. PASIECZNA A., MARKOWSKI W., 2014 – GEMAS. Badania geochemiczne gleb pól uprawnych i trwałych użytków zielonych w Polsce raport krajowy (www.mapgeochem.pgi. gov.pl).
• 15. SIWEK M., 2008 – Rośliny w skażonym metalami ciężkimi środowisku poprzemysłowym. Część II. Mechanizmy detoksyfikacji i strategie przystosowania roślin do wysokich stężeń metali ciężkich. Wiadomości Botaniczne, 52, 3/4: 7–23.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).