Poprawa dostępności transportu kolejowego dla osób z niepełnosprawnościami

• Autorzy: Wróbel Iwona
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tematyka podjęta w artykule dotyczy zagadnienia dostępności transportowej, ze względu na szczególne potrzeby osób dotkniętych różnymi rodzajami niepełnosprawności. Niepełnosprawność, związaną nierozerwalnie ze stanem zdrowia, przedstawiono liczbowo i udziałowo dla populacji Europy, świata i Polski, z uwzględnieniem występujących dysfunkcji. Zaprezentowane wartości wskazują na istotny rozmiar problemów, których nie można pomijać lub bagatelizować, w kontekście prowadzonej polityki równego traktowania wszystkich obywateli. Na tle europejskich i polskich regulacji prawnych, opisano kwestie dostępności transportu kolejowego w zakresie spełniania wymagań ujętych w technicznych specyfi kacjach interoperacyjności. Przedstawiono szczegółowo warunki określone w TSI PRM, związane z podsystemami „Infrastruktura” i „Tabor”, w tym obowiązek utworzenia rejestrów: infrastruktury kolejowej i taboru oraz wymagania w zakresie opracowania dokumentów strategicznych, jakimi są krajowe plany wdrażania oraz strategie dostępu do infrastruktury pasażerskiej i strategie dostępu do taboru pasażerskiego. Za Krajowym Planem Wdrażania TSI PRM, przytoczono diagnozę stanu i ocenę dostępności kolei polskich dla osób z niepełnosprawnościami, a także zaprezentowano funkcjonujące zasady i działania podejmowane przez zarządców infrastruktury i przewoźników kolejowych, służące eliminacji występujących barier. W artykule wspomniano również o prowadzonym w Zakładzie Dróg Kolejowych i Przewozów Instytutu Kolejnictwa projekcie własnym, dotyczącym opracowania metody ułatwiającej sporządzenie strategii gwarantującej pełną dostępność infrastruktury pasażerskiej, zgodnie z wymaganiami TSI PRM. Zaproponowana metoda wykorzystuje kwestionariusz ankiety obiektu, obejmujący wszystkie aspekty związane z dostępnością stacji kolejowej dla osób z niepełnosprawnościami. Projekt ten jest ofertą dla zarządców infrastruktury kolejowej, zobowiązanych do dysponowania strategią dla każdej stacji pasażerskiej oraz wpisuje się w realizowaną politykę państwa w zakresie poprawy dostępności przestrzeni publicznej.

Słowa kluczowe

PL

transport kolejowy; dostępność; techniczne specyfikacje interoperacyjności; podsystem PRM (osoby z ograniczoną mobilnością)

• Wydawca: Instytut Kolejnictwa
• Czasopismo: Problemy Kolejnictwa
• Rocznik: 2019
• Tom: Z. 182
• Strony: 83--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wróbel Iwona

• Instytut Kolejnictwa, Zakład Dróg Kolejowych i Przewozów

Bibliografia

• 1. Antczak R., Grabowska I., Polańska Z.: Podstawy i źródła danych statystyki osób niepełnosprawnych, Wiadomości Statystyczne Rok LXIII 2 (681) 2018.
• 2. Decyzja Komisji z dnia 21 grudnia 2007 r. dotycząca technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie aspektu „Osoby o ograniczonej możliwości poruszania się” transeuropejskiego systemu kolei konwencjonalnych i transeuropejskiego systemu kolei dużych prędkości (2008/164/WE) (Dz.U. L 64/72 z 7.3.2008).
• 3. Decyzja Wykonawcza Komisji z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie wspólnych specyfikacji rejestru infrastruktury kolejowej i uchylająca decyzję wykonawczą 2011/633/UE (notyfi kowana jako dokument nr C(2014) 8784) (2014/880/UE).
• 4. Decyzja Wykonawcza Komisji z dnia 4 października 2011 r. w sprawie europejskiego rejestru typów pojazdów kolejowych dopuszczonych do eksploatacji 2011/665/UE (Dz.U. L 264 z 08.10.2011).
• 5. Ekspertyza w zakresie dostępności kolejowych obiektów obsługi podróżnych z niepełnosprawnościami oraz ograniczoną możliwością poruszania; UTK, Warszawa 2017.
• 6. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483).
• 7. Krajowy Plan Wdrażania technicznych specyfikacji interoperacyjności, odnoszących się do dostępności systemu kolei unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się (TSI PRM), Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Warszawa 2017, dostępny na WWW https://ec.europa.eu/transport/sites/transport/fi les/rail-nip/nip-prm-tsi-poland.pdf [dostęp 23.08.2018].
• 8. Obsługa osób o ograniczonej możliwości poruszania się na rynku pasażerskich usług kolejowych; UTK, Warszawa 2013.
• 9. Poliński J., Ochociński K.: Wkład Zakładu Dróg Kolejowych i Przewozów Instytutu Kolejnictwa w poprawę dostępności transportu kolejowego dla osób niepełnosprawnych, Prace Instytutu Kolejnictwa, 2018 z. 157.
• 10. Popiel M.: Innowacje służące poprawie dostępności transportu miejskiego dla osób niepełnosprawnych – wybrane przykłady, Prace Komisji Geografi i Komunikacji PTG 2016, 19(3), 46-56.
• 11. Rozporządzenie (WE) Nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym.
• 12. Rozporządzenie (WE) Nr 91/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie statystyki transportu kolejowego (Dz.U. L 14 z 21.1.2003).
• 13. Rozporządzenie Komisji (UE) NR 1300/2014 z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie technicznych specyfi kacji interoperacyjności odnoszących się do dostępności systemu kolei Unii dla osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej możliwości poruszania się (Dz.U. L 356/110 z 12.12.2014).
• 14. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 8 grudnia 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie planu zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w zakresie sieci komunikacyjnej w międzywojewódzkich i międzynarodowych przewozach pasażerskich w transporcie kolejowym (Dz.U. 2016 poz.1996).
• 15. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 20 listopada 2014 r. w sprawie zwolnienia ze stosowania niektórych przepisów rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz.U. z 2014 r., poz. 1680).
• 16. Sprawozdania z realizacji norm jakości obsługi – Koleje Dolnośląskie, dostępny na WWW http://www.kolejedolnoslaskie.4bip.pl/index.php?idg=6&id=94&x=2 [dostęp 28.09.2018].
• 17. Sprawozdania z realizacji norm jakości obsługi – PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście, dostępny na WWW http://www.skm.pkp.pl/dla-pasazera/aktualnosci-pkp-skm/ [dostęp 28.09.2018].
• 18. Sprawozdania z realizacji norm jakości obsługi – Przewozy Regionalne, dostępny na WWW https://polregio.pl/media/ [dostęp 28.09.2018].
• 19. Sprawozdania z realizacji norm jakości usług – Koleje Mazowieckie: https://www.mazowieckie.com.pl/pl/sprawozdanie-z-realizacji-norm-jakosciuslug [dostęp 28.09.2018].
• 20. Sprawozdania z realizacji norm jakości usług – Koleje Śląskie, dostępny na WWW http://kolejeslaskie.com/bip-2/ogloszenia/ [dostęp 28.09.2018].
• 21. Sprawozdania z realizacji norm jakości usług – Łódzka Kolej Aglomeracyjna, dostępny na WWWhttps://lka.lodzkie.pl/o-spolce/Dokumenty/ [dostęp 28.09.2018].
• 22. Sprawozdanie z funkcjonowania rynku transportu kolejowego w 2017 r.; Urząd Transportu Kolejowego, 2018.
• 23. Stan zdrowia ludności Polski za rok 2014, GUS, Warszawa, 2016.
• 24. Standardy dostępności budynków dla osób z niepełnosprawnościami, Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, Warszawa 2017.
• 25. Uchwała Nr 102/2018 Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu Dostępność Plus (RM-111-89-18).
• 26. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. – Karta Praw Osób Niepełnosprawnych (M.P.50.475).
• 27. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2011, Nr 127, poz. 721 z późn. zm.).
• 28. Warunki dostępności przewozów kolejowych dla osób z niepełnosprawnością i osób o ograniczonej sprawności ruchowej w umowach o świadczenie usług publicznych, UTK.
• 29. Wróbel I., Poliński J.: Opracowanie metody niezbędnej do sporządzenia strategii gwarantującej pełną dostępność infrastruktury pasażerskiej zgodnie z wymaganiami TSI PRM, Temat 8730/11, Zakład Dróg Kolejowych i Przewozów IK, lipiec 2018 r.
• 30. Wróbel I.: Strategie dostępności do infrastruktury pasażerskiej według TSI PRM, Prace Instytutu Kolejnictwa, Zeszyt nr 159/2018.
• 31. Wytyczne architektoniczne dla kolejowych obiektów obsługi podróżnych Ipi-1; Załącznik do uchwały nr 1283/2017 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe SA z dnia 27 grudnia 2017 r.
• Źródła internetowe
• 32. https://dziennikzachodni.pl/pkp-intercitywprowadzilo-przedzial-dla-matki-z-dzieckiemoznaczenia/ga/916268/zd/2042940 [dostęp 28.09.2018].
• 33. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/programinwestycji-dworcowych-na-lata-2016-2023 [dostęp 28.09.2018].
• 34. http://www.ikolej.pl/httpikolejplsyyovrrhtml/ [dostęp 28.09.2018].
• 35. https://www.intercity.pl/pl/site/o-nas/dzial-prasowy/aktualnosci/pkp-intercity-kolej-duzychinwestycji-7-mld-zlotych-inwestycji-w-komfortnaszych-pasazerow.html [dostęp 28.09.2018].
• 36. https://www.plk-sa.pl/niepelnosprawni/ [dostęp 28.09.2018].
• 37. https://www.pkp.pl/pl/bez-barier/ [dostęp 28.09.2018].