Retardacja przekształcania warunków siedliskowych torfowiska niskiego w dolinie rzeki Supraśli w latach 1987-2011

• Autorzy: Kiryluk A

Warianty tytułu

EN

Retardation of low peatlands habitat conditions transformation in the valley of Suraśl river in the period of 1987-2011

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono przekształcanie się właściwości fizyczno-wodnych gleb pobagiennych w wyniku przeprowadzonych melioracji na obiekcie łąkowym Supraśl Górna. Badania prowadzono w latach 1987-2001 w dwóch siedliskach: kompleks wilgotny (PKWG-B) i kompleks posuszny (PKWG-C). W siedlisku wilgotnym poziom wody gruntowej układał się na głębokości 30-98 cm od powierzchni terenu i zasilał warstwę korzeniową gleby. W siedlisku posusznym woda gruntowa w okresie wegetacyjnym znajdowała się na głębokości poniżej 100 cm i była okresowo niedostępna dla roślinności łąkowej. Niekorzystne warunki wodne w siedlisku posusznym powodowały zagęszczenie masy torfowej i zmniejszenie pojemności wodnej gleby. Postępujące w czasie zmiany właściwości fizycznych i wodnych wpływały negatywnie na walory przyrodnicze w ekosystemach pobagiennych. Zmiany właściwości wodnych powodowały zanikanie wielu gatunków flory, zaliczanych często do gatunków rzadkich lub chronionych na przykład Epipatis palustris (L.) Crantz. Retardacja niekorzystnych zmian może być osiągnięta poprzez regulowanie głębokości zalegania wody gruntowej i właściwe (najlepiej umiarkowanie intensywne) użytkowanie łąkowe tych ekosystemów.

EN

In this paper, there were shown the physico-chemical properties of post-boggy soil in the result of conducted melioration in the meadow object of Suraśl Górna. The researches were done in the period of 1987-2001 in two habitats: moist soil-moisture complex (PSMC-B) and drying moist soil-moisture complex (PSMC-C). In the moist habitat, the level of ground water was in the depth of 30-98 cm from the land surface and fed the root layer of soil. In the drying moist habitat, the ground water was below the depth of 100 cm in the vegetation season and was periodically inaccessible for the meadow plants. Unfavourable water conditions in drying moist habitat have caused the condensation of peat mass and the decrease of water capacity of soil. In time, the progressive changes of physical and water properties effected negatively the natural values in post-boggy ecosystems. The changes of water properties caused the disappearance of many flora species, often classified as rare or protected species for example Epipatis palustris (L.) Crantz. The retardation of unfavourable changes can be achieved by the depth regulation of ground water laying and proper (especially medium intensive) meadow exploitation of these ecosystems.

Słowa kluczowe

PL

torfowisko niskie; retardacja przekształcania torfowisk; gleby pobagienne; poziomy diagnostyczne; poziom wody gruntowej; pojemność wodna

EN

low peatland; retardation of peatland transformation; post-bog soils; diagnostic levels; groundwater level; water capacity

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 34
• Strony: 158--165
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Kiryluk A

• Politechnika Białostocka, Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, ul. Wiejska 45 a, 15-351 Białystok

Bibliografia

• 1. Bieńkiewicz P., Rogulski W., Łabędzki L. 1983. Wilgotność krytyczna dla traw w profilach gleb hydrogenicznych. Wiad. IMUZ, XV, 1: 59-73.
• 2. Chrzanowski S. 1999. Ewapotranspiracja i plonowanie łąki dwukośnej w warunkach różnego poziomu wody gruntowej w rejonie Biebrzy. Wiad. IMUZ, XX, 2: 45-58.
• 3. Czaplak I., Dembek W. 2000. Torfowiska Polski jako źródło emisji dwutlenku węgla. Zesz. Eduk. IMUZ, 6: 61-71.
• 4. Frąckowiak H. 1995. Wpływ głębokości odwodnienia gleb organicznych użytkowanych łąkowo na przebieg mineralizacji azotu i masy organicznej. W: Torfoznawstwo w badaniach naukowych i praktyce. Mat. Seminar. IMUZ, 34: 185-190.
• 5. Gawlik J. 1994. Wpływ głębokiego i długotrwałego odwodnienia gleb hydrogenicznych na ich fizyczno-wodne właściwości. Wiad. IMUZ, XVIII, 2: 9-28.
• 6. Gotkiewicz J., Szuniewicz J. 1987. Kształtowanie się stosunków powietrzno-wodnych w wierzchniej warstwie gleb torfowo-murszowych wieloletnich doświadczeń. Bibl. Wiad. IMUZ, 68: 43-56.
• 7. Kiryluk A. 2007. Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie, 20, Wydawnictwo IMUZ, Falenty.
• 8. Kiryluk A. 1999. Wody gruntowe na zmeliorowanym torfowisku niskim i ich wpływ na biocenozę łąkową. Roczn. Akad. Rol. w Poznaniu, CCCX, Melior. Inż. Środ. cz. I: 245-255.
• 9. Łabędzki L. 1995. Ocena właściwości podsiąkowych gleb pobagiennych. W: Torfoznawstwo w badaniach naukowych i praktyce. Mat. Seminar. IMUZ, 34: 268-272.
• 10. Mioduszewski W. 2006. Hydrologiczne funkcje mokradeł - rola torfowisk w kształtowaniu zasobów wodnych. W: Woda w krajobrazie rolniczym. Rozprawy naukowe i monografie, 18, Wydawnictwo IMUZ, Falenty: 60-69.
• 11. Okruszko H. 1977. Instrukcja w sprawie wykonywania map glebowo-rolniczych na terenach użytków zielonych. Falenty IMUZ, maszynopis, ss. 48.
• 12. Sapek B. 1996. Mineralizacja materii organicznej w glebach łąkowych jako źródło azotu. Zesz. Eduk. IMUZ, 1/96: 75-86.
• 13. Sapek A., Sapek B. 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Mat. Instr. 115. Wyd. IMUZ. Falenty.
• 14. Systematyka gleb Polski. 2011. Rocz. Glebozn., 62, 3/4: 1-194.
• 15. Szuniewicz J., Stypiński P. 1979. Wilgotność gleby torfowo-murszowej, przy której występuje hamowanie wzrostu traw. Bibl. Wiad. IMUZ, 59: 91-101.
• 16. Turbiak J., Miatkowski Z. 2010. Emisja CO2 z gleb pobagiennych w zależności od warunków wodnych siedlisk. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. Wydawnictwo ITP, Falenty, 19 (29): 201-210.