Badania gazoprzepuszczalności warstw nadkładowych węgla brunatnego w aspekcie podziemnego zgazowania

• Autorzy: Grzeszczak A. , Lis K.

Warianty tytułu

EN

Migration of gases through geological layers in terms of underground lignite gasification

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wszystkie termochemiczne procesy, związane z podziemnym zgazowaniem węgla, przyczyniają się do wzrostu temperatury, zmian ciśnienia oraz produkcji substancji mogących stanowić zanieczyszczenia. Z wymienionych powodów właściwości mechaniczne i termiczne warstw otaczających pokład węgla są głównym czynnikiem limitującym lokalizację procesu podziemnego zgazowania. W artykule przedstawiono metodę badania przepuszczalności skał niespoistych oraz omówiono wyniki testów przeprowadzonych na opracowanym stanowisku laboratoryjnym. Zaproponowana metoda umożliwiła badanie warstw geologicznych otaczających pokład węgla brunatnego w warunkach zbliżonych do panujących w złożu podczas procesu podziemnego zgazowania węgla.

EN

All thermochemical processes associated with underground coal gasification contribute to the increase of temperature, pressure changes, and production of chemical compounds that could constitute contamination. For this reason mechanical and thermal properties of geological layers surrounding underground gasifier are the most important limitation for wide application of UCG. The study describes method for assessing the migration of gases through geological layers and presents results of test performed in designed test stand. Proposed method allows to conduct tests under conditions corresponding to actual UCG process.

Słowa kluczowe

PL

węgiel brunatny; podziemne zgazowanie węgla; przepuszczalność

EN

lignite; underground coal gasification; permeability

• Wydawca: KGHM CUPRUM Spółka z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe
• Czasopismo: Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 3
• Strony: 35--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys., wykr., tab.

Twórcy

autor

Grzeszczak A.

• KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław

autor

Lis K.

• KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR, Wrocław

Bibliografia

• [1] Kapusta K. i in., 2010, Wybrane aspekty oddziaływania procesu podziemnego zgazowania węgla na środowisko wodne; Prace naukowe GiG, Górnictwo i Środowisko, nr 4, s. 17-27.
• [2] LIU Shu-qin, LI Jing-gang, MEI Mei, DONG Dong-lin, 2007, Groundwater Pollution from Underground Coal Gasification, Journal of China University of Mining & Technology, nr 17(4), s. 0467-0472.
• [3] Nieć M., 2012, Geologiczne bariery i ograniczenia dla podziemnego zgazowania węgla, Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, nr 448, s. 183-194.
• [4] Ag M., Acheick i in., 2011, III. UCG Site Selection & Characteristics, Viability of Underground Coal Gasification with Carbon Capture and Storage in Indiana.
• [5] Hajdo S., Klich J., Polak K., 2010, Uwarunkowania podziemnego zgazowania węgla – 100 lat rozwoju metody, Górnictwo i Geoinżynieria, nr 34(4).
• [6] Białecka B., 2008, Podziemne zgazowanie węgla. Podstawy procesu decyzyjnego, Główny Instytut Górnictwa, Katowice, s. 30-32.
• [7] Malinowska E., Hyb M., 2013, Wyznaczenie współczynnika filtracji na podstawie badań laboratoryjnych, Acta Scientiarum Polonorum, Architectura nr 12(1) s. 63-74.
• [8] Drożdżak R., 2010, Analiza porównawcza wybranych laboratoryjnych metod współczynnika filtracji gruntów spoistych, Zesz. Nauk. AGH, Ser. „Wiertnictwo – Nafta – Gaz”, t. 27.
• [9] Metras B., Sobolewski A., Różycki G., 2013, Badania gazoprzepuszczalności warstwy plastycznej węgli jako czynnika, wpływającego na wielkość generowanego ciśnienia rozprężania, Carbo, t. 2, s. 163-171.
• [10] Łyżba D. i in., 2013, Raport z badań parametrów mechanicznych i termicznych prób węgla brunatnego oraz gruntów nadkładowych, Instytut Geotechniki i Hydrotechniki, Politechnika Wrocławska, na zlecenie KGHM Cuprum.
• [11] Solcova O., Soukup K., Rogut J., Stańczyk K., P. Schneider P., 2009, Gas transport through porous strata from underground reaction source; the influence of the gas kind, temperature and transport- pore size, Fuel Processing Technology nr 90, s. 1495-1501.
• [12] Kapusta K., Stańczyk K., 2009, Pollution of water during underground coal gasification of hard coal and lignite, Fuel 90, s.1927-1934,
• [13] Lis K., Horwat A., Król M., 2015, Coal seam surrounding strata in terms of UCG process contaminants migration, IEC Gasification Conference Publication.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.