Wstępne wyniki rozpoznania reliktów eksploatacji i obróbki piaskowców na obszarze Gór Stołowych

• Autorzy: Zagożdżon K. D.

Identyfikatory

DOI

10.5277/hm160312

Warianty tytułu

EN

Preliminary results of recognition relicts of sandstone mining of the Stołowe Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Góry Stołowe to obszar kojarzony z turystyką. Jednak w przeszłości były one zapleczem surowcowym. Prawdopodobnie już od wieków średnich pozyskiwano tu piaskowiec, który znalazł zastosowanie w architekturze europejskiej. Do tej pory opisano na tym terenie 69 stanowisk związanych z historyczną działalnością górniczą. Ich charakter jest bardzo różny – od małych wyrobisk przez kompleksy średnich, lecz licznych, aż do dużych wyrobisk po których zachowała się część infrastruktury.

EN

Stołowe Mountains are a popular tourist area. However, mining industry existed there in the past. Radków sandstone has been used in the European architecture from Middle Ages. Almost 70 sites of historic mining activity have been described here as a result of previous studies. Their character is very varied: these are isolated small pits and relatively big quarries or groups of outcrops as well as areas of extraction of rock without a distinct center of exploitation.

Słowa kluczowe

PL

Góry Stołowe; historia górnictwa; piaskowiec

EN

Stołowe Mountains; history of mining; sandstone

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowo-Edukacyjne Terra Minera
• Czasopismo: Hereditas Minariorum
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 3
• Strony: 215--224
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Zagożdżon K. D.

• Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej, Na Grobli 15, 50-421 Wrocław

Bibliografia

• CACOŃ S., KAPŁON J., KOŠŤÁK B., GRZEMPOWSKI P., 2011. Badania geodynamiczne na obszarze Parku Narodowego Gór Stołowy. [W:] Chodak T., Kabała C., Kaszubkiewicz J., Migoń P., Wojewoda J. (red.), Geoekologiczne warunki środowiska przyrodniczego Parku Narodowego Gór Stołowych (monografia). Wyd. Wind. Wrocław.
• CHILARSKI K., 2009. Kopalnie węgla w Pstrążnej. Pamiętnik Kudowski. Kudowa Zdrój.
• CIĘŻKOWSKI W., KIEŁCZAWA B., LIBER E., TEISSEYRE B., 2008. Uzdrowiska. Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych. Wyd. PNGS. Kudowa-Zdrój.
• FEDAK J., LINDER M., 1966. Metalogeneza Sudetów. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa.
• GLAPA W., SROGA C., 2011. Piaskowce dolnośląskie – zagospodarowanie i eksploatacja złóż w latach 2002–2010. Zesz. Nauk. Inst. Gosp. Sur. Min. i Energii Polskiej Akademii Nauk. 81, 209-226.
• HÄHNEL S., 2011. Die Kolonnade am Neuen Palais (1766–1769) in Potsdam. Zur Erstverwendung des Wünschelburger Sandsteins in Preussen. Praca magisterska – Technische Universität Berlin, dostęp online: https://depositonce.tu-berlin.de/handle/11303/3849.
• JERZYKIEWICZ T., 1979. Surowce okruchowe. Piaskowce. Piaskowce górnokredowe depresji śródsudeckiej. [W:] Dziedzic K., Kozłowski S., Majerowicz A., Sawicki L. (red.), Surowce mineralne Dolnego Śląska. Ossolineum. Wrocław.
• KOZÁK J., 2015. First Macroseismic Maps in 1858–1901. [w:] Guterch B., Kozák J. (red.), Studies of Historical Earthquakes in Southern Poland. Springer.
• MIECZNIK J. B. STRZELECKI R., WOŁKOWICZ S., 2011. Uran w Polsce – historia poszukiwań i perspektywy odkrycia złóż. Przegl. Geol. 59, 10: 688–696.
• MIERZEJEWSKI M., 2015. Miotlaste i muszlowe struktury na ekstensyjnych powierzchniach spękań piaskowców środkowego turonu w Górach Stołowych, w Sudetach. Przegl. Geol. 62, 7: 426–432.
• MIGOŃ P., 2008. Rzeźba i rozwój geomorfologiczny Gór Stołowych. Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych. Wyd. PNGS. Kudowa-Zdrój.
• MIGOŃ P., LATOCHA A., PARZÓCH K., KASPRZAK M., OWCZAREK P., WITEK M., PAWLIK Ł., 2011. Współczesny system morfogenetyczny Gór Stołowych. [W:] Chodak T., Kabała C., Kaszubkiewicz J., Migoń P., Wojewoda J. (red.), Geoekologiczne warunki środowiska przyrodniczego Parku Narodowego Gór Stołowych (monografia). Wyd. Wind. WrocławNIEĆ M., 2002. Złoża kopalin budowlanych i drogowych. [W:] Ney R. (red.) Surowce skalne. Wyd. Inst. GSMiE PAN. Kraków.
• PULINOWA M.Z., 2008. Geomorfologia. Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych. Wyd. PNGS. Kudowa-Zdrój.
• WALENDOWSKI H., 2009. Piaskowiec z Radkowa. Nowy Kamieniarz 5: 50.
• WOJEWODA J., 2008. Budowa geologiczna obszaru PNGS. Przyroda Parku Narodowego Gór Stołowych. Wyd. PNGS. Kudowa-Zdrój.
• WOJEWODA J., BIAŁEK D., BUCHA M., GŁUSZYŃSKI A., GOTOWAŁA R., KRAWCZEWSKI J., SCHUTTY B., 2011. Geologia Parku Narodowego Gór Stołowych – wybrane zagadnienia. [W:] Chodak T., Kabała C., Kaszubkiewicz J., Migoń P., Wojewoda J. (red.), Geoekologiczne warunki środowiska przyrodniczego Parku Narodowego Gór Stołowych (monografia). Wyd. Wind. Wrocław.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).