Zużycie zasobów złóż siarki podczas eksploatacji metodą podziemnego wytapiania

• Autorzy: Górecki Jerzy , Sermet Edyta

Warianty tytułu

EN

Consuming resources of sulphur deposits mined by underground melting

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zasoby wydobyte ze złoża i nieuniknione straty stanowią łącznie zasoby zużyte. W przypadku eksploatacji otworowej złóż siarki przeciętne wydobycie zasobów przemysłowych wynosi około 60%. Wynika ono ze współczynnika wytapialności siarki z rudy (rzadko>70%), udziału partii wytopionej w profilu serii złożowej (nie większego niż 90%) i stopnia pokrycia obszaru eksploatacji przez strefę wytopu (najczęściej około 90%). Wytapialność siarki zależy głównie od udziału dominujących typów rudy w profilu złoża. Pozostałe czynniki działają w stopniu zależnym od przyjętej technologii podziemnego wytapiania (sposobu uzbrojenia i gęstości sieci otworów eksploatacyjnych, podaży wody gorącej, stosowania reeksploatacji). Z polskich złóż wydobyto do roku 2018 około 135 mln ton siarki, co oznacza zużycie zasobów na poziomie około 200 mln ton. W krajowym bilansie zasobów pozostaje ciągle ponad 500 mln ton siarki w złożach zlikwidowanych kopalń i w złożach niezagospodarowanych..

EN

Resources extracted from the deposit and inevitable losses constitute consumed resources altogether. In case of the borehole exploitation average degree of Sulphur deposit recovery is about 60%. It results from the ore smeltabitity (rarely over 70%), participation of the smelted part in the profile of productive series (not bigger than 90%) and degree of covering the area of the use by the zone of smelting (most often about 90%). Ore smeltability depends first of all on the participation of dominating types of ore in the deposit profile. Remaining factors are acting in the rank dependent on the accepted technology of underground melting. To 2018, about 135 million ton of Sulphur were get out of Polish borehole mines what consuming reserves of almost 200 million ton means. In domestic balance of resources constantly above 500 million ton in the deposits of liquidated mines and in undeveloped deposits.

Słowa kluczowe

PL

złoża siarki; eksploatacja otworowa; zużycie zasobów

EN

sulphur deposits; borehole exploitation; consuming resources

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 60, nr 1
• Strony: 11--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Górecki Jerzy

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza

autor

Sermet Edyta

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza

Bibliografia

• [1] Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.12.2017, PIG-PIB, Warszawa 2018
• [2] Cepryńska K., 1975 – Analiza zasad ustalania zasobów w kategorii A i wskaźnika wykorzystania zasobów geologicznych na złożu siarki rodzimej „Jeziórko”. CUG, Dep. Geol. Gosp., Warszawa
• [3] Górecki J., Nieć M., 1971 - Analiza warunków geologiczno-górniczych i ich wpływ na przebieg wytapiania złoża. Arch. IHiGI AGH, Kraków
• [4] Górecki J., Mucha J., Kokesz Z., 1982 – Instrukcja obliczania strat i ustalania normatywów strat dla kopalń otworowych siarki (projekt). Arch. IHiGI AGH, Kraków
• [5] Krajewski R., 1970 – Współczynnik wykorzystania zasobów przy otworowej eksploatacji siarki metodą podziemnego wytapiania. Pr. Nauk. Inst. Pol. Wroc., z. 3, Wrocław
• [6] Krajewski R., 1979 – W sprawie wskaźników określających stopień wykorzystania złóż kopalin stałych. Prz. Geol. T. XXVII, nr 2, s. 656-657
• [7] Maciaszek J., Szewczyk J., Nieć M., 1979 - Propozycja określania zasobów, strat i wykorzystania złóż siarki eksploatowanych metodą podziemnego wytapiania. Zesz. Nauk. AGH Górnictwo. T. 3, z. 3, s. 273-285
• [8] Nieć M., 1976 – Stopień wykorzystania złóż siarki przy eksploatacji metodą podziemnego wytapiania (poglądy i obserwacje). Zesz. Nauk. AGH. Geologia, t. II, z.1, s. 49-60
• [9] Nieć M., 1977 – Metodyka rozpoznawania złóż siarki na potrzeby eksploatacji otworowej. Zesz. Nauk. AGH t.3, z.2, s.7-81
• [10] Nieć M. [red.], 1978 – Metodyka opróbowania, rozpoznawania i dokumentowania złóż siarki na potrzeby eksploatacji otworowej. Arch. IHiGI AGH, Kraków
• [11] Nieć M., 1982 – Geologia kopalniana. Wyd. Geol., Warszawa
• [12] Nieć M. [opr. i red.], 2012 – Metodyka dokumentowania złóż kopalin stałych, cz. IV Szacowanie zasobów. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków
• [13] Nieć M., Ślizowski K., Kawulak M., Lankof L., Salamon E., 2007 – Kryteria ochrony złóż pozostawianych przez likwidowane kopalnie w warunkach zrównoważonego rozwoju na przykładzie modelowym złóż siarki rodzimej. Wyd. IGSMiE PAN Kraków
• [14] Osmólski T., 1983 – Stront w utworach miocenu. Rola nauki w odkryciu i udokumentowaniu złóż siarki oraz wkład kadry badawczo-inżyniersko-technicznej w ich zagospodarowaniu na przestrzeni lat 1953-1983. Tarnobrzeg
• [15] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów zagospodarowania złóż. Dz.U.2012. poz. 511
• [16] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 października 2015 r. w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej Dz. U.2015 poz. 1941
• [17] Ślizowski K., Nieć M., Lankof L., 2000 – Surowce mineralne Polski. Surowce chemiczne. Siarka. R. Ney [red.], Wyd. IGSMiE PAN, Kraków
• [18] Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. – Prawo geologiczne i górnicze. Tekst jednolity Dz.U. 2019 poz. 868
• [19] Zasady i sposób ustalania strat w zasobach złóż kopalin stałych eksploatowanych w zakładach górniczych podległych Ministrowi Przemysłu Chemicznego i Lekkiego oraz normatywy w tym zakresie. Wyd. MPChiL, Warszawa, 1984

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).