Natural and utility values of meadow communities of the order Arrhenatheretalia in Wałbrzych County in relation to habitat conditions

• Autorzy: Paszkiewicz-Jasińska A. , Steinhoff-Wrześniewska A.

Warianty tytułu

PL

Walory przyrodnicze i użytkowe zbiorowisk łąkowych z rzędu Arrhenatheretalia w powiecie wałbrzyskim na tle warunków siedliskowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this study was to estimate natural and utility values of meadow communities of the order Arrhenatheretalia situated in Wałbrzych County in relation to habitat conditions. Moisture and trophic status were selected for analyses from among many habitat conditions. Plants of fresh habitats dominated (57-62% of the total number of species) in all described communities (Arrhenatheretum elatioris, Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris-Festuca rubra, Trisetum flavescens). Phytocoenoses of the order Arrhenatheretalia showed a high species richness amounting from 83 to 115 species. Depending on community, diversity index varied from 2.99 to 3.40. Comparative analysis of natural valorisation showed that studied communities had small to medium natural values. The share of plant functional groups differed among studied phytocoenoses. Grasses constituted 14.8 to 17.7% of the sward and legumes - from 8.9 to 14.5%. Herbs and weeds were the most numerous groups in meadow communities and contributed in more than 60% to the sward composition. Depending on phytocoenoses, the number of utility value (Lwu) of the sward varied between 5.4 and 6.4 which placed the meadows in the group of mean to good fodder quality (Lwu>6.0). Performed evaluation allowed to distinguish Trisetum flavescens community, which showed the highest natural and utility value.

PL

Celem pracy było określenie wartości przyrodniczo-użytkowej zbiorowisk łąkowych z rzędu Arrhenatheretalia zlokalizowanych w powiecie wałbrzyskim, na tle warunków siedliskowych. Sposród wszystkich czynników siedliskowych do analizy wybrano uwilgotnienie i trofizm. We wszystkich omawianych zbiorowiskach występujących na badanym terenie (Arrhenatheretum elatioris, Poa pratensis-Festuca rubra, Agrostis capillaris-Festuca rubra, Trisetum flavescens) dominowały rośliny siedlisk swieżych z udziałem od 57 do 62% ogółu gatunków. Fitocenozy badanego terenu z rzędu Arrhenatheretalia charakteryzowały się dużym bogactwem gatunkowym - od 83 do 115 gatunków. Obliczony na podstawie badań wskaźnik różnorodności H’ przyjmował wartość, w zależności od zbiorowiska, od 2,99 do 3,40. Analiza porównawcza waloryzacji przyrodniczej wykazała, że badane zbiorowiska charakteryzowały się małymi i średnio małymi walorami przyrodniczymi. Udział poszczególnych grup funkcjonalnych roślin w badanych fitocenozach był zróżnicowany. Trawy stanowiły od 14,8 do 17,7% składu runi, a rośliny bobowate od 8,9 do 14,5%. We wszystkich badanych zbiorowiskach łąkowych najliczniejszą grupę stanowiły zioła i chwasty, a ich udział w runi wynosił ponad 60%. W zależności od badanej fitocenozy liczba wartości użytkowej runi (Lwu) wahała sie od 5,4 do 6,4, co charakteryzuje je jako łąki o miernej i dobrej (Lwu>6.0) wartości paszowej. W przeprowadzonej ocenie wartości przyrodniczo-użytkowej wyróżniało się zbiorowisko z Trisetum flavescens, które charakteryzowało się najwiekszą wartością przyrodniczą i użytkową runi.

Słowa kluczowe

EN

habitat factors; meadows community; natural value; Sudetes; utility value

PL

czynniki siedliskowe; zbiorowiska łąkowe; wartość przyrodnicza; Sudety; wartość użytkowa

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 60, nr 4
• Strony: 55--60
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Paszkiewicz-Jasińska A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu, ul. Z. Berlinga 7, 51-209 Wrocław, Poland

autor

Steinhoff-Wrześniewska A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski Ośrodek Badawczy we Wrocławiu, ul. Z. Berlinga 7, 51-209 Wrocław, Poland

Bibliografia

• [1] Kryszak A., Grynia M.: Najczęstsze przyczyny zmian ekosystemów łąkowych. Zesz. Nauk. AR Kraków, 328, Inżynieria Środowiska, 2001, 21, 593-600.
• [2] Kostuch R.: Przyczyny występowania różnorodności florystycznej ekosystemów trawiastych. Annales UMCS. Sectio E. Suppl., 1995, 23-32.
• [3] Nadolna L.: Wartości przyrodnicze Sudeckich użytków zielonych o zróżnicowanym sposobie użytkowania na tle warunków siedliskowych i fizjograficznych. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2012, 12, 4(40), 181-201.
• [4] Pronczuk J.: Rola trwałych użytków zielonych w środowisku przyrodniczym kraju. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 1979, 221, 11-22.
• [5] Dradrach A., Gawędzki J., Gierula A., Sokolska D., Wolski K.: Zmiany florystyczne na odłogowanych użytkach zielonych w Sudetach na przykładzie Łężyc koło Dusznik. Problemy Zagospodarowania Ziem Górskich, 2007, 54, 149-156.
• [6] Wesołowska M.: Zmiany roślinności łąkowej Tatr Zachodnich i ich przedpola w ciągu ostatniego półwiecza. W: Długookresowe zmiany w przyrodzie i użytkowaniu TPN, M. Guzik (red.), Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, Zakopane, 2009, 91-104.
• [7] Zestawienie danych dotyczących wybranych gmin w Sudetach. Wrocław, DODR, 2008, 58 ss.
• [8] Nadolna L., Żyszkowska M.: Characteristics of grassland in the Polish Sudetes in view of fodder production potential and grassland protection. Journal of Water and Land Development, 2011, 15, 29-40.
• [9] Kondracki J.: Geografia fizyczna Polski. Warszawa: PWN, 2000.
• [10] Pawłowski B.: Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. W: Szata roślinna Polski. T. 1. W. Szafer, K. Zarzycki (red.), Warszawa: PWN, 1972, 237-269.
• [11] Paszkiewicz-Jasińska A., Nadolna L.: Zbiorowiska łąkowe w powiecie wałbrzyskim - możliwości ich ochrony w ramach pakietów przyrodniczych programu rolnośrodowiskowego. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2013, 13, 1(41), 115-128.
• [12] Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2007.
• [13] Magurran A.E.: Ecological diversity and measurement. Chapman and Hall. Cambridge, 1996.
• [14] Oświt J.: Metoda przyrodniczej waloryzacji mokradeł i wyniki jej zastosowania na wybranych obiektach. Mater. Inf. Nr 35, Falenty, Wydaw. IMUZ, 2000.
• [15] Filipek J.: Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych, 1973, 4, 59-68.
• [16] Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U.: Ecological indicator values of vascular plants of Poland. Kraków, Wydaw. Inst. Bot. PAN, 2002.
• [17] Żyszkowska M.: Zbiorowiska z rzędu Arrhenatheretalia jako wskaźnik warunków siedliskowych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 2007, 7, 2b (21), 205-218.
• [18] Żyszkowska M, Nadolna L., Paszkiewicz-Jasińska A.: Charakterystyka zbiorowisk użytków zielonych Gór Suchych (Sudety) pod kątem zróżnicowanego gospodarowania. Acta Botanica Silesiaca, 2011, 6, 115-124.
• [19] Grynia M., Kryszak A.: Wartość gospodarcza sudeckich łąk w okolicy Karpacza. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych, 1999, 87, 27-31.
• [20] Żyszkowska M., Paszkiewicz-Jasińska A.: Różnorodność florystyczna zbiorowisk użytków zielonych Pogórza Złotoryjskiego. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2010, 10, 4(32), 307-318.
• [21] Paszkiewicz-Jasińska A.: Natural and utility characteristic of Sudetes grasslands used in extensive beef cattle breeding. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2014, Vol. 59 (4), 50-55.
• [22] Kryszak. A., Kryszak J., Strychalska A.: Natural and use value of meadow communities of mountain and lowland regions. Grassland Science in Europe, 2011, 16, 490-492.
• [23] Szoszkiewicz K., Szoszkiewicz J.: Ocena różnorodności gatunkowej pratocenoz na przykładzie wybranych zbiorowisk. Pozn. Tow. Przyj. Nauk. Wydz. Nauk Rol. i Leśn. 1998, 85,47-51.
• [24] Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin, Dz. U. 2014, poz. 1409.
• [25] Żyszkowska M.: Chronione gatunki roślin i siedliska użytków zielonych w dolinie rzeki górskiej - Bystrzycy Dusznickiej, Woda Środowisko Obszary Wiejskie, 2006, 6, 2(18), 387-396.
• [26] Podolska M.: Walory przyrodnicze nieużytkowanych łąk pobagiennych Dolnego Śląska. Inżynieria Ekologiczna, 2012, 29, 130-140.
• [27] Paszkiewicz-Jasińska A., Nadolna L.: Wartość użytkowa sudeckich użytków zielonych w gospodarstwach prowadzących działalność w systemie rolnictwa ekologicznego. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 2013, Vol. 58 (3).
• [28] Trąba Cz.: Zawartość niektórych makroelementów i mikroelementów w runi zbiorowisk łąkowych o dużym udziale roślin dwuliściennych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 1997, 453, 331-337.
• [29] Trzaskoś M.: Rola ziół w runi trwałych użytków zielonych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 1997, 453, 339-348.
• [30] Kryszak J., Kryszak A., Klarzyńska A., Strychalska A.: Waloryzacja użytkowa i przyrodnicza zbiorowisk łąkowych klasy Molinio-Arrhenatheretea wybranych dolin rzecznych Wielkopolski. Fragm. Agron., 2009, 26(1), 49-58.