Automatyka - wspomaganie czy zastępowanie pilota?

• Autorzy: Pieniążek J.

Warianty tytułu

EN

Automation - pilot substitution or aiding

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obecny etap rozwoju techniki lotniczej umożliwia zastosowanie w lotnictwie ogólnym wielu rozwiązań ułatwiających sterowanie samolotem, co w rezultacie może uczynić osobisty transport lotniczy bardziej popularnym. Istotnym czynnikiem warunkującym wprowadzenie zaawansowanych funkcjonalnie układów sterowania jest zagadnienie sterowania zautomatyzowanym samolotem w kontekście współpracy człowieka z układami technicznymi. W artykule przeprowadzono analizę interakcji występujących między człowiekiem a automatyką. Celem analizy jest określenie ogólnych możliwości wspomagania pilota, a w szczególności roli aktywnych organów sterowych w tym zadaniu.

EN

General idea of making personal air transport more popular demands new solutions mainly in the area of aircraft and air traffic control. In the aviation on the present stage of the air-technique making the airplane control easier is possible but new problems appears. The cooperation of automation and human should be analysed and various human factors should be taken into consideration in the design process of new equipment. In the paper the analysis of the known effects of cooperation is a basis for presenting the general method of cooperative automation analysis and description. The active command interfaces are presented as promising solution of adaptive automation.

Słowa kluczowe

PL

lotnictwo; sterowanie samolotem; pilot; wspomaganie pilota; zastępowanie pilota; automatyka

EN

aviation; control of aircraft; pilot; pilot aided; pilot substitution; automation

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika
• Rocznik: 2011
• Tom: z. 83(279), nr 3
• Strony: 75--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Pieniążek J.

• Politechnika Rzeszowska

Bibliografia

• [1] Billings C.E.: Human-centered aviation automation: Principles and guidelines, NASA 1996.
• [2] Cieciński P., Pieniążek J., Rzucidło P., Tomczyk A.: Modyfikacja charakterystyk systemu pośredniego sterowania samolotem z wykorzystaniem interfejsów człowiek-maszyna, Sieć Naukowa Aeronautica Integra, Journal of Aeronautica Integra, t. 2, z. 4, 2008, s. 29-36.
• [3] Endsley M.R., Bolte B., Jones D.G.: Designing for situation awareness, An Approach to User-Centered Design, Taylor and Francis, 2003.
• [4] Inagaki T.: Automation and the cost of authority, Industrial Ergonomics, vol. 31, 2003, s. 169-174.
• [5] Kaber E.: The effects of level of automation and adaptive automation on human performance, situation awareness and workload in a dynamic control task, Theoretical Issues in Ergonomics Sciences, vol. 5, 2004, s. 113-153.
• [6] Miller S.P., Barber S., Carlson T.M., Lempia D.L., Tribble A.C.: A methodology for improving mode awareness in flight guidance design, 21st Digital Avionics Systems Conference (DASC’02), Irvine, California, October 27-31, 2002.
• [7] Nowinski, J.L., Holbrook, J.B., Dismukes R.K.: Human memory and cockpit operations: An ASRS study, Proc. of the 12th International Symposium on Aviation Psychology, 2003, s. 888-893.
• [8] Parasuraman R., Sheridan T.B., Wickens C.D.: A model for types and levels of human interaction with automation, IEEE Transaction on SMC, vol. 30, 2000, s. 286-297.
• [9] Pieniążek J.: Active command interfaces in fly-by-wire control, Systems Science, Wydaw. Politechniki Wrocławskiej, vol. 34, 2008, s. 67-75.
• [10] Pieniążek J.: Automation in unmanned aircraft system, Scientific Proceedings of Riga Technical University, Series 6 "Transport and Engineering. Transport. Aviation Transport", N27 -Riga 2008, s. 188-196.
• [11] Rogers R.: Pilot authority and aircraft protections, Air Line Pilots Association, 1999.
• [12] Sarter N.B., Woods D.D.: Pilot interaction with cockpit automation, II: An experimental study of pilots' mode awareness of the EMS, The international Journal of Aviation Psychology, vol. 4, 1994, s. 1-24.
• [13] Scallen S.F., Hancock P.A.: Implementing adaptive function allocation, The International Journal of Aviation Psychology, vol. 11, 2001, s. 197-221.